Орта білім беру мазмұнын жаңарту



Дата17.04.2023
өлшемі16,54 Kb.
#83373

Орта білім беру мазмұнын жаңарту

Бүкіл әлем бойынша сапалы білім - ең өзекті мәселе. Өйткені кез келген елдің экономикасының бәсекеге қабілеттілігі, ең алдымен, оның білім беру жүйесіне тікелей қатысы бар адам ресурстарының даму деңгейіне байланысты. Бүгінде елімізде әлемдегі білім беру жүйесіне бағдарланған жаңа оқу жүйесі қалыптасып келеді. Жаңартылған білім беру жүйесі үш тілде білім беру саясаты аясында жүзеге асырылды. Күн сайын адам қызметін жеңілдету үшін жаңа әзірлемелер, бағдарламалар, қызметтер пайда болады. Ал білім шетте қалмайды-оқу процесінде соңғы компьютерлік технологиялар жиі және белсенді қолданылып келеді. Сол себепті мұғалім білімнің жаңа белестерін бағындыруы керек. Мен үшін осындай «білім шыңдарының» бірі – білім мазмұнын жаңарту.


Ұстаздардың алдында заманауи әлемге бейімделіп, өзін-өзі жүзеге асыра алатын студенттер тәрбиелеудің ең маңызды міндеті тұр. Егер мұғалімнің өзі тез өзгеретін әлем жағдайына дайын болмаса, бұл міндетті орындау мүмкін емес. Өзгерістерді мұғалімнен бастау керек. Менің түсінігімде ұстаз – жасаушы. Зергерліктің қиын екенін бәрі біледі. Оның жұмысының күрделілігі гауһар тастың қырларын шығару. Ұстаз-зергердің қолындағы баға жетпес байлығы – бала. Бұл мамандықтарды еңбек нәтижесі біріктіреді: зергерде сан қырлы гауһар бар, ал мұғалімде жан-жақты дамыған тұлға бар. Бұл қырларының қандай болатыны көп жағдайда мұғалімнің құзыреттілігіне байланысты.
Бір айта кетерлігі, білім беру мазмұнын жаңарту аясында оқушы білімді өзі игереді, ойлауға, талдауға, қорытынды жасауға үйренеді, бұл менің ойымша табысты тұлғаны қалыптастыруға мүмкіндік береді. Ойшыл, іскер адамдар қазіргі қоғамда жақсы араласатыны кімге болса да түсінікті. Сондықтан мұғалім қазіргі сабақта оқушылардың жұмысын дұрыс бағытта бақылап, мақсат етіп, бағыттай алады, қалғанын оқушы өзі атқаруы керек. Бұл жағдайдағы сабақтар студент пен мұғалім арасында өзара түсіністік пен сенімге жетелейтін байланыс орнаған кезде әңгімелесу, пікірталас, диалог сипатына ие болады, онсыз бүгінгі таңда оқу үрдісін жүзеге асыру мүмкін емес. Мұғалім тәжірибеде өзгере бастауы үшін ол студенттердің ішкі мотивациясын дамытуға көмектесетін, оқу үдерісінің белсенді қатысушысы болуға мүмкіндік беретін мүлде жаңа тәсілдерді қолдануы керек. Оқу-тәрбие процесін ұйымдастыруда өз жұмысымда қолданатын заманауи тәсілдер, технологиялардың қысқаша сипаттамасын ұсынғым келеді: 1) Зерттеу тәсілі. Зерттеушілік тәсіл оның негізінде білім берудің жаңа мазмұнына көшу жүзеге асырылатынына байланысты ерекше мәнге ие болады. Зерттеу тәсілі оқу таным процесіне ғылыми зерттеудің жалпы және жеке әдістерін енгізуді көздейді, танымдық қызығушылықты дамытуға, оқу мен тәрбиелеуге жағымды мотивацияны құруға, терең, күшті және тиімді білімді қалыптастыруға мүмкіндік береді. 2) Құндылыққа бағытталған білім беру. Мұнда оқушы тұлғасының құндылықтар жүйесін мақсатты түрде қалыптастырады. Олар: ұлтжандылық, патриотизм, жауапкершілік пен ынтамақтастық, шығармашылық, еңбекқорлық, білімге құштарлық. 3) Жеке тұлғаға бағытталған білім. Бұл әдістің мақсаты – оқу-тәрбие процесінде студент тұлғасын үйлесімді қалыптастыру және жан-жақты дамыту, оның дамуының ерекшеліктерін, мотивтері мен қажеттіліктерін, әлеуетті мүмкіндіктерін ескере отырып, шығармашылық қабілеттерін толық ашу. 4) Белсенділік тәсілі. Белсенділік тәсілі – оқушы білімді дайын түрде қабылдамай, оны өзі игереді, өзінің оқу іс-әрекетінің мазмұны мен формаларын жүзеге асырады, оның нормалар жүйесін түсінеді және қабылдайды, оның білімін, оқу дағдыларын қалыптастыру белсенділікке ықпал етеді. 5) Сараланған тәсіл. Дифференциалды жұмысты ұйымдастырудың шарты – күрделілігімен, танымдық қызығушылықтарымен, мұғалімнің көмегінің сипатымен ерекшеленетін сараланған тапсырмаларды қолдану. 6) Құзыреттілікке негізделген тәсіл. Құзыреттілік әдістің негізгі міндеті – студенттерді өз ойы мен әрекетінде дербестік танытуға ынталандыру. Бұл әркім өз қабілеттері мен қызығушылықтарын жүзеге асыра алатын студенттердің өз бетінше әрекетін ұйымдастыруға ықпал етеді. 7) Жобалық тәсіл. Жоба – студенттің немесе студенттер тобының зерттеушілік, шығармашылық немесе практикалық мәселені шешуге бағытталған оқу-танымдық әрекеті. Ол ортақ мақсатпен, әдістер мен әрекеттердің бірізділігімен және мәселенің кеңейтілген шешімімен сипатталады. Жобалық тәсілдің элементтерін пайдалану студенттің проблеманы қойып, оны шешу жолдарын өз бетінше табуын болжайды. 8) Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану. Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану құзыреті еңбек, демалыс және қарым-қатынас үшін технологияларды дұрыс және шығармашылықпен пайдалануды қамтиды.
Сондай-ақ білім беру мазмұнын жаңарту аясында критериалды бағалау жүйесі кеңінен қолданылып келеді. Жаңа жүйе бойынша студенттер өз қызметін бақылап, бағалайды. Ол алдағы болатын қиындықтардың себебін анықтауға және жоюға мүмкіндік береді. Критериалды бағалау студенттердің оқу материалын игеруі мен практикалық дағдысының қаншалықты қалыптасқанын анықтауына мүмкіндік беретін технология. Мұнда студенттер берілген критерийге сәйкес өз жетістіктерін салыстырады. Қазіргі таңда қоғам ұстаздарға жоғары талаптар қойып отыр.
Қазіргі заманда мұғалімнен өзгерістерді талап ететін өзгерістер болып жатыр. Сондықтан ол заман талабына сай болуы керек. Ал ол үшін мұғалім оқуы керек. Нағыз мұғалімнің әрқашан сұрақтарға жауап іздеп, алға ұмтылады. Нағыз ұстаз өз еңбегі үшін өмір сүреді! Өзіңді жақсы көрмесең, біреуді сүю мүмкін емес; егер өзің оқымасаң, біліктілігіңді арттырмасаң, біреуді үйрету мүмкін емес; Біреудің бойынан дарынды іздеп көрмесе, оны өз бойынан ашуға үйрету мүмкін емес! Мұндай адам нағыз ұстаз болу үшін өзін-өзі дамытып, оқытудың белсенді формалары мен әдістерін іздестіріп, заман ағымына ілесу керек екенін анық біледі. Ал біз ұстаздар Қазақстан Республикасының білім беру саласындағы жаңа идеяларға, жаңалықтарға дайын болуымыз керек.
Қазақстан Республикасында орта білім беру мазмұнын жаңарту бүгінгі таңда үлкен сұранысқа ие және болашақ ұрпақты тәрбиелеу үшін өзекті деп есептеймін. Барлық өзгерістердің басты міндеті – білім сапасын көтеру. Білім сапасын арттыру үшін оқыту белсенді болуы керек, құрылған бірлескен ортада жүргізілуі керек. Ал жаңа бағалау жүйесі ең алдымен балаларды табысты оқуға ынталандыруға бағытталған.

Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет