Өтке қарсы жабдықтау көздері туралы мәлімет
Өртке қарсы сумен жабдықтау-бұл өртті сөндіруге арналған сумен қамтамасыз ету шараларының жиынтығы. Өрт сөндіруге арналған сумен жабдықтау-өрт сөндіру саласындағы негізг імәселелердің бірі. Қазіргі сумен жабдықтау жүйелері күрделі инженерлік құрылымдар мен құрылғылар болып табылады. Сумен жабдықтаудың дамуымен елді мекендер мен өнеркәсіптік кәсіпорындардың өртке қарсы қорғанысы жақсаруда,себебі су құбырларын жобалау, салу, қайта жаңарту кезінде шаруашылық, өндірістік қана емес, өртке қарсы қажеттіліктерді де жаңартуды қажет етті.Өртке қарсы негізгі талаптардың бірі нормативті су мөлшерін белгілі уақытта,қажетті қысыммен қамтамасыз ете білу.
Су құбырларының түрлері. Су құбырын қысым бойынша жіктеу:
Мақсаты бойынша:су құбырлары шаруашылық-ауыз су,өндірістік және өртке қарсы болып бөлінеді. Қысымға байланысты жоғары және төмен қысымды өртке қарсы су құбырлары болады. Өртке қарсы өрт туралы хабарламадан кейін 5 минут ішінде жоғары қысымды су құбыры ең биік ғимаратты өрт сөндіру машиналарын қолданбай сөндіру үшін қажетті қысыммен қамтамасыз етуі керек.Бұл үшін ғимарат,үй-жайларда стационарлық өрт сорғылары орнатылады. Өрт сөндіруге арналған су құбырының желілері жарамды жағдайда болуы және талап етілген өрт сөндіруге қажетті судың мөлшері бойынша қамтамасыз етілуі қажет. Олардың жұмысқа қабілеттілігін тексеру жылына екі рет (көктемде, күзде) жүргізіледі. Өрт сөндіру гидранттары жарамды жағдайда болуы, ал қыста қапталған және қар мен мұздан тазартылған болуы қажет. Өрт сөндіру гидранттары құдығының қақпағы үстінде автокөліктердің тұруына тыйым салынады. Өртке қарсы сумен қамтамасыз ету көздеріне барар жол мен өткелдер өрт техникалары үшін жылдың кез келген мезгілінде бос болуы қажет.Учаскелердің су құбыры желілері мен гидранттары сөнгенде немесе қысымы азайғанда бұл туралы өрт сөндіру қызметіне жедел хабарлау қажет. Кәсіпорын өрт сөндіргіш сорғыштардың электр қозғалтқыштарын электрмен үздіксіз қамтамасыз етуі тиіс.Өрт сөндіру гидрантын орналастыру орнында әріптік индекспен «ӨГ» деп жазылған жарықтық немесе флуоресцентті көрсеткіш орнатылып, гидрант пен көрсеткіш аралығы сандық маңызда метрмен және құбырдың ішкі диаметрі миллиметрмен өлшенуі қажет. Өрт суатында әріптік индексі бар, судың қоры метр кубпен және өрт сөндіру автокөліктерінің саны көрсетілген осыған ұқсас көрсеткіш орнатылады.
Ішкі өртке қарсы су құбырларының өрт сөндіру шүмектері 1,35 м биіктікте орнатылып, пломбаланатын өрт сөндіру шкафтарында бекітілген жеңдермен және оқпандармен жинақталуы қажет. Шкафтың есігінде әріптік индексі, реттік нөмірі және жақын маңдағы өрт сөндіру бөлімінің телефоны көрсетілуі қажет. Шкаф есігінің ішкі безендірілуі қызыл түсті болуы қойылатын талаптарға жауап беруі қажет. Өрт сөндіру жеңдері құрғақ, әрі жақсы оралған және шүмек пен оқпанға жалғасқан болуы тиіс. Алты айда бір рет , судың іске қосылу және жеңдерді жаңадан шиыршықтап бүктеу жұмыстарына тексеру жүргізіліп тұру қажет. Сорғыш станцияларының бөлмелерінде өртке қарсы сумен қамтамасыз етудің және сорғыштарды орап байлаудың жалпы кестесі ілінеді. Әрбір ысырма мен өрт сөндіргіш ілінетін-сорғышта олардың белгілері көрсетіледі. Ілінетін-сорғыштың қосылу тәртібі техникалық нұсқаумен анықталады.Елді мекендердің өртке қарсы су құбырларының сорғыш станцияларында өрт сөндіру қызметімен тікелей телефон байланысы болуы қажет. Су өлшегіш қондырғылардың айналма бағытында орналасқан электр жетектегіш ысырмалардың жұмысқа қабілеттілігі жылына бір рет, ал өрт сөндіру сорғыштары ай сайын тексеріледі.Көрсетілген жабдық жарамды жағдайда болуы қажет. Объектілердің аумағында немесе оның айналасында (радиусы 200 м) табиғи немесе жасанды су көздері (көлдер, өзендер, бассейндер, градирнилер) болса, өрт сөндіру автокөліктері жылдың кез-келген уақытында су алуы үшін бара алатын жолдар және аумағы 12х12 м кем емес жаппасы қатты алаңдар болуы қажет. Жасанды суаттардың су көздеріне баратын жолдарының және су қоймалық қондырғылардың үнемі дайын жағдайда болуы тиісті кәсіпорындарға жүктеледі.Суды қысыммен ағызатын мұнаралар жылдың кез келген уақытында өрт техникаларымен су алуға ыңғайлы болуы қажет. Өрт сөндіру қажеттілігіне арналған су қорын шаруашылық және өндірістік мақсаттарға пайдалануға рұқсат берілмейді.Су мұнараларының бір түрі-су резервуарлары,олар тек су желісіндегі қысым мен ағынды реттеуге ғана емес, сонымен қатар 3 сағат ішінде өртті сөндіру үшін судың өрт қорын сақтауға арналған. резервуарлар биік жерлерде орналасқан. Су резервуарлары мен мұнаралар су желісіне қатарынан және параллель қосылады. Біртіндеп қосылған кезде сорғы станцияларынан барлық су өтеді. Бұл жағдайда айдау және жиналмалы құбырлар біріктірілмейді және олар бөлек жұмыс істейді. Суды аз тұтыну кезінде артық су резервуарында жиналады, ал максималды жағдайда бұл қор су құбыры желісіне жіберіледі. Су құбыры желісіне параллель қосылған кезде резервуарлар мен бактарға артық су түседі (Ең аз су тұтыну кезінде), ал ең жоғары оны желіге жібереді. Бұл жағдайда айдау және тарату құбырлары біріктірілуі мүмкін. Бактардағы су деңгейін бақылау үшін жәнерезервуарларда өлшеу құрылғылары көзделеді.
Өрт сөндіру қажеттіліктері үшін суды сақтайтын гидротехникалық құрылыс өрт қоймасы болып табылады. Мұндай құрылым өртке қарсы сумен жабдықтау кешенінің бөлігі болып табылады. Өндірістік нысандардың аумағында, сондай-ақ орталықтандырылған сумен жабдықтау жүйесі жоқ елді мекендерде су қоймалары құрылуда. Заңнамалық нормаларға сәйкес өртке қарсы резервуарларды орнату келесі жағдайларда қажет:
- елді мекендегі тұрғындардың саны 5000 адамнан аз болса;
— көлемі 1000 м3 кем әлеуметтік маңызы бар инфрақұрылым объектілерін (вокзалдар, ауруханалар, театрлар, оқу орындары) пайдалану кезінде;
- көлемі 1000 м3 асатын кез келген мақсаттағы ғимараттарды пайдалану кезінде;
- адамдар өрт және жарылыс қауіптілігі C, D, D санаттары бар өндірістік ғимараттарда болған кезде, сондай-ақ өрт сөндіру кезінде талап етілетін номиналды су ағыны 10 л/с артық болғанда;
- ауыл шаруашылығы өнімдерін жалпы көлемі 1000 м3 аспайтын қоймаларда сақтау кезінде;
- көлемі 5000 м3 аспайтын бөлмеде минералды тыңайтқыштарды сақтау кезінде;
- жемістер мен көкөністерді сақтау кезінде, сондай-ақ мұндай қоймаларда тоңазытқыш қондырғылары болған кезде
Өртке қарсы резервуардың құрылысы су қоймасының айналасында алаңның немесе пирстің болуын қамтамасыз етеді, оның беті тұтас және кемінде 12м * 12м өлшемдері болуы керек. Тек пирстің осындай аймағы ғана жыл бойы көлікке тегін қол жеткізуді және су қоймасынан өрт сөндіру көлігімен су алуды қамтамасыз етеді.ГОСТ бойынша өртке қарсы резервуардың белгіленуі қажет болған жағдайда құрамындағы судың көлемі немесе құрылымның өзіне дейінгі қашықтық туралы ақпаратпен тікбұрышты негізде және белгінің бүкіл көлеміне қызыл толтырумен толықтырылуы мүмкін. жиегі қажет, түсіндірме немесе нақтылау жазулары ақ түспен жасалады. Қосымша белгілерді орнату «Өрт тоғанының» негізгі тақтасының астында немесе оң жағында жүзеге асырылуы керек.Елді мекендердің шегінде өрт сөндіру қажеттіліктеріне де пайдалануға болатын табиғи су көздері бар: көлдер, өзендер, тоғандар. Төмендегі талаптар орындалса, оларды өртке қарсы резервуар ретінде белгілеуге болады:
- гидрометеорологиялық қызметтің мәліметтері бойынша су қоймасы жыл бойы кеуіп кетпейді;
- түбіне дейін қату жоқ;
- өрт сөндіру машинасын орнатуға арналған тығыз, қатты платформа бар;
- судың қажетті стандартты мөлшерін қамтиды.
Қорытындылар:
Өрттен қорғау жүйелерін құрудың негізгі мақсаты адамдардың өмірі мен денсаулығының қауіпсіздігін, өртке ұшыраған кезде мүліктің сақталуын қамтамасыз ету, сондай-ақ оның зардаптарын шектеу болып табылады.
Көбінесе сумен өрт сөндіру жүйелері әртүрлі объектілерде, мысалы, қоймаларда, өндірістік және өндірістік объектілерде, сауда объектілерінде және т.б. өрттерді жер үсті әдісімен жою үшін қолданылады.
Өртті сумен сөндірудің басқа әдістермен (ұнтақпен, аэрозольмен немесе газбен сөндіру) салыстырғандағы артықшылықтары: тиімділік, қауіпсіздік, сенімділік және сөндіру құрамының төмен құны. Қазіргі уақытта барлық өрттердің 90%-ға дейіні сумен сөндіріледі.
Дегенмен, дәстүрлі сумен өрт сөндіру қондырғылары (спринклер және су тасқыны) өртті сөндіру үшін көп мөлшерде суды қажет етеді (бір шаршы метрге 0,08 л/с астам). Ол өртке қарсы сумен жабдықтаудың сыртқы көздерімен қамтамасыз етілуі мүмкін.
Заңмен реттелетін сыртқы сумен жабдықтаудың барлық көздерінің ішінде өртке қарсы резервуарлар экономика мен қауіпсіздік тұрғысынан судың техникалық қажетті көлемін қамтамасыз ететін ең оңтайлы шешім болып табылады.