Сабақ Тақырыбы: Жай механизмдердің пайдалы әрекет коэффициенті. Механиканың «алтын ережесі» М.Әуезов атындағы №128 жалпы білім беретін орта мектеп Пәні: физика

АШЫҚ САБАҚ

Тақырыбы: Жай механизмдердің пайдалы әрекет

коэффициенті. Механиканың «алтын ережесі»

М.Әуезов атындағы  №128 жалпы білім беретін орта мектеп

Пәні: физика 

Іс-тәжірибеден өтуші: КиякбайӘсемай 

Сыныбы: 7 «б» 

Сабақтың мақсаты: Пайдалы әрекет коэффициент н ң

анықтамасын б лед ,түс нед  және қолданады. Көлбеу

жазықтықтың пайдалы әрекет коэффициент н тәж рибеде

анықтайды

Ойлау деңгейлер : Б лу,түс ну, көру

ҚАЗАҚША

ОРЫСША

АҒЫЛШЫНША

ЖАЙ МЕХАНИЗМ

ПРОСТЫЕ МЕХАНИЗМЫ

SIMPLE MECHANISMS

СЫНА

ВЫИГРЫШ

WEDGE

БҰРАНДА

ОПОРА

WINCH

КӨЛБЕУ ЖАЗЫҚ

НАКЛОННАЯ ПЛОСКОСТЬ

INCLINED PLANE

ИІНДІК

ПЛЕЧО

ARM

ФИЗИКАЛЫҚ СӨЗДІК

ӨТКЕНГЕ ШОЛУ

1.Жұмыс дегеніміз не?

2.Энергия дегеніміз не? Механикалық

энергиның қанша түрі бар?

3.Жай механизмдер дегеніміз не?

4.Иіндік дегеніміз не?

МЕХАНИЗМДЕРДІҢ ӨЗДЕРІН ҚОЗҒАЛЫСҚА КЕЛТІРЕТІН ЖҰМЫС ЖАЛПЫ

НЕМЕСЕ ТОЛЫҚ ЖҰМЫС ДЕЛІНЕДІ.МЕХАНИЗМДЕРДІҢ БАСҚА

ДЕНЕЛЕРДІ ҚОЗҒАЛЫСҚА КЕЛТІРЕТІН ЖҰМЫСТЫ ПАЙДАЛЫ ЖҰМЫС

ДЕП АТАЛАДЫ. ТОЛЫҚ ЖҰМСАЛҒАН ЖҰМЫСТЫҢ ҚАНША БӨЛІГІН

ПАЙДАЛЫ ЖҰМЫС ҚҰРАЙТЫНЫН КӨРСЕТЕТІН ФИЗИКАЛЫҚ ШАМА,

МЕХАНИЗМНІҢ ПАЙДАЛЫ ӘСЕР КОЭФФИЦИЕНТІ ДЕП АТАЛАДЫ.

 

 

ПАЙДАЛЫ ӘСЕР КОЭФФИЦИЕНТІ

ҚЫСҚАША ПӘК ДЕП БЕЛГІЛЕНЕДІ.

 МЕХАНИЗМНІҢ ПӘК-ІН ТАБУ ҮШІН ПАЙДАЛЫ ЖҰМЫСТЫ,

ОНЫ ПАЙДАЛАНУҒА ЖҰМСАЛҒАН ТОЛЫҚ ЖҰМЫСҚА БӨЛУ

КЕРЕК.

 КӨП ЖАҒДАЙДА ПАЙДАЛЫ ӘСЕР КОЭФФИЦИЕНТІН

ПАЙЫЗБЕН ӨРНЕКТЕЙДІ ЖӘНЕ ОЛ ГРЕК ӘРПІМЕН Η (“ЭТА”

ДЕП ОҚЫЛАДЫ) БЕЛГІЛЕНЕДІ.        

 ЖҰМЫС ПЕН ҚУАТ АРАСЫНДАҒЫ ТУРА

ПРОПОРЦИЯНАЛДЫҚ БАЙЛАНЫСТЫ ЕСКЕРІП,

ПӘК-ТІ ПАЙДАЛЫ ҚУАТТЫҢ ТОЛЫҚ ҚУАТҚА

ҚАТЫНАСЫ АРҚЫЛЫ ӨРНЕКТЕУГЕ БОЛАДЫ:

Бұл формуланың алымы Ап барлық уақытта бөлімінен Ат кіші болғандықтан ПӘК 1-ден кем

болады (немесе 100%-аз). ПӘК 1ге( 100%-ға)тең болатын 

-мәңгі қозғалтқышды жасау мүмкін емес деген қорытынды ғылыми түрде дәлелденген.

-үздіксіз жақындату мүмкіндігі шексіз мол.Сондықтан ондай жаңалықтар ғылым үшін аса зор

табыс болып қабылданады.Отын қорының қарқынды азаюына байланысты энергияны үнемдеп

пайдаланатын қозғалтқыштар мен қондырғыларды жасау-міндеттердің бірі.

 ІV. ЖАҢА ТАҚЫРЫПТЫ МЕҢГЕРТУ ТАПСЫРМАЛАРЫ.

« ФИЗИКАЛЫҚ ЭСТАФЕТА »

 1-КЕЗЕҢ:  «ДЕҢГЕЙЛІК ЕСЕПТЕР»

 2-КЕЗЕҢ:   «КАПИТАНДАР» САЙЫСЫ  

 3-КЕЗЕҢ:  «СЫРЛЫ САУАЛДАР»

 

                                     1-кезең:  «Деңгейлік есептер»

                                              А – деңгей

1)       Толық жұмыс 360 кДж, ал пайдалы жұмыс 285 кДж тең. ПӘК-ті есепте?

2)      9 м/с жылдамдықпен қозғалатын 6 кг дененің кинетикалық энергиясынеге тең?

                                              Б – деңгей

1)     Ұзындығы 4,5 м, биіктігі 1,5 м көлбеу тақтайшамен массасы 30 кг жәшік тартылып

алынған. Жәшіктің тақтайшаға үйкелу күші 20 Н. Пайдалы және толық жұмысты,

тақтайшаның ПӘК-ін есепте?

2)     Массасы 0,5 кг 12 м/с жылдамдықпен тік жоғары лақтырылған доп 8 м/с

жылдамдықпен бастапқы лақтыру нүктесіне қайта оралды. Ауаның кедергі күшінің

жұмысын есептеңіз

                                                                       С – деңгей

1)     ПӘК-і 75%  болатын иінтіректің көмегімен массасы 150 кг жүкті 50 см биіктікке көтерді.

Егер рычагтың ұзын иініне 500 Н күш әсер ететін болса, онда ол қандай қашықтыққа түсер

еді?

Физикалық шамалар

Аты

Формуласы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 2-КЕЗЕҢ:  «КАПИТАНДАР» САЙЫСЫ

 

 1 - ТОП КАПИТАНЫ ШАМАЛАРДЫҢ АТЫН ЖАЗЫП ШЫҒАДЫ, 2 - ТОП КАПИТАНЫ ФОРМУЛАСЫН ЖАЗАДЫ.

 

 3-кезең:  «Сырлы сауалдар» сайысы

 1-топ. 1. Неге өзен суына қарағанда ,теңіз суында жүзген жеңілірек?

 

2. Ит суға батып баражатқан адамды оңай тартады, бірақ жағада оны

орнынан қозғата алмайды. Неге? 

 

 2-топ. 1. Сүңгуір үйрек суда жақсы сүңгиді. Судың тарапынан әсер

ететін ығыстырушы күшті ол қалай азайтады?

 

2. Арқанмен жүзгенде суда өзіңді жеңіл ұстайсың. Неге?

 

 3-кезең:  «Сырлы сауалдар» сайысы

 1-топ. 1. Неге өзен суына қарағанда ,теңіз суында жүзген жеңілірек?

Жауабы: теңіз суы тұзды , тұзы неғұрлым көп болған сайын тығызырақ келеді.

Архимед күші көбірек болады.

2. Ит суға батып баражатқан адамды оңай тартады, бірақ жағада оны орнынан қозғата

алмай      ды. Неге? 

Жауабы: Өйткені суда кері итеру күш әсер етеді

 2-топ. 1. Сүңгуір үйрек суда жақсы сүңгиді. Судың тарапынан әсер ететін ығыстырушы

күшті ол қалай азайтады?

Жауабы: Сүңгуір үйрек өзінің көлемін азайтуға тырысады, яғни қанаттарын денесіне

қысып алады.

2. Арқаңмен жүзгенде суда өзіңді жеңіл ұстайсың. Неге?

Жауабы: Арқаңмен жүзген жеңіл, өйткені арқаның көп бөлігі суға батады да кері

итеруші күшті көбейтеді.

 

№

Топтың аты

Үй жұмысын

Тексеру

Деңгейлік

есептер

Капитандар

сайысы

Сырлы сауалдар

 Қорытынды бағалау

1

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

Бағалау

 

Үй тапсырмасы: Тақырып соңындағы есептерді шығару