Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi/Journal of Turkish World Studies
18/1 Yaz–Summer 2018: 143-152
Средневековый Великий Шелковый путь - как главный торговый
путь соединявший Восточную Европу и Азию
Ortaçağ'ın Büyük İpek Yolu: Doğu Avrupa’yı Asya’ya Bağlayan Ana
Ticaret Yolu
Доцент к.и.н. Экрем КАЛАН
*
Özet
Ortaçağda ticaret devlet hazinesini oluşturan en önemli kalemlerin başındadır.
Bu dönemde ticaretin olgusal anlamda en fazla ihtiyaç duyduğu unsurların
başında, uygun ulaşım vasıtaları ve ticarî mekânlarla ulaşım yollarının güvenliği
gelmektedir. Hazinelerini bu önemli gelirlerden mahrum bırakmak istemeyen
hükümdarlar da uygun koşullarda ticari faaliyetler gerçekleştirebilmek
maksadıyla her türlü önlemi alma yoluna gitmişlerdi. Asırlar boyunca Asya ve
Avrupa’yı ticari ve ekonomik açıdan birbirine bağlayarak Avrasya kavramını
ortaya çıkaran İpek Yolu, Çin’den Akdeniz’e kadar uzanan kervan yollarının
oluşturduğu bir sistemdir Moğolların Doğu Avrupa’ya gelişlerinin ardından bu
bölgede ticarî ve ekonomik ilişkiler bir süreliğine bozulmuş olsa da, sonuç
itibariyle Moğollar bölgedeki Türk kabilelerini merkezî ve güçlü bir devletin
idaresinde birleştirmiş ve bölgede ticaretin yeniden gelişmesini sağlamışlardı.
XIII. Yüzyılın ikinci yarısından itibaren Batı Avrupa ile Doğu Asya’yı birbirine
bağlayan ana ticaret yolları ki bunların en önemlisi İpek Yolu- Kuzeye doğru
kaymış ve Doğu Avrupa topraklarından geçmeye başlamıştır. Ticaret yollarının
Orta Doğu’dan kuzeye doğru yer değiştirmesinde en önemli etken şüphesiz ХII-
ХIII. Yüzyıllarda Orta Doğu’ya yönelik Haçlı Seferleri ile devamındaki İlhanlı-
Memluk mücadeleleridir.