Принтерлердің ішінде басу сапасы және конструкциясы бойынша ең қарапайымы матрицалық (инелі) принтер болып табылады

Принтер – ақпараттарды қағаз бетіне басып шығаратын құрылғы, ЭЕМ-ның ақпарат басып шығаруға арналған перифериялық құрылғыларының бір түрі. Принтерге  мәтіндік, кескіндік, графикалық ақпараттарды қара немесе түрлі түсті етіп шығаруға болады.  Баспа таңбаларын басу әдістеріне қарай Принтерлер матрицалық, сиябүріккіш, (струйный), лазерлік, жарықаласыдиодтық, жылулық, сублимац., т.б. болып бөлінеді. Принтердің негізгі техникалық сипаттамаларына оның айыру қабілеті, басу жылдамдығы, материалдардың шығындылығы, фото басу мүмкіндігі, т.б. жатады. Айыру қабілеті бір дюймге келетін нүктелер санымен (қысқаша dpі) анықталады. Ағыстық П-лерде бұл шама 600 dpі-ден 4800 dpі-ге дейін, кейбір модельдерде одан да жоғары болады. Лазерлік, жарықаласыдиодтық принтерлердің айыру қабілеті әдетте 600 — 1200 dpі болады. Шығындылығы мен басу жылдамдығы жағынан лазерлік және жарықаласыдиодтық принтерлер ағыстық принтерлерден тиімдірек. Матрицалық принтерлердің шығындылығы аз болғанымен, басу сапасы, жылдамдығы жағынан жоғарыда айтылған принтерлерден нашар.

Принтерлердің ішінде басу сапасы және конструкциясы бойынша ең қарапайымы матрицалық (инелі) принтер болып табылады.

Жұмыс істеу принципі принтердің қағаз бойы жылжып келе жатқан бастиегіндегі инелер шығып, бояйтын таспа арқылы қағаз бетінде із қалдырады.

Сия бүріккіш принтердің матрицалық принтерден айырмашылығы – тек басу бастиегінің құрылымында ғана. Бұл принтерлерде қара және түсті сұйық сияны кішкене тесіктер арқылы бүрку тәсілі қолданылады. Екі картридж деп аталатын ыдыста біреуінде қара тус, қалғандарында көк, сары, қызыл түсті сиялар араласып бірнеше түс шығарады.

Лазерлік принтер матрицалық және сия бүріккіш принтерге қарағанда, басу сапасы мен жылдамдығы өте жоғары. Лазерлік принтерлердің бірнеше түрлері бар. Олардың бір-бірінен айырмашылығы сыртқы пішіні мен басып шығару жылдамдығында. Олар 1 минутта 16 бет, ал кейбіреулері 24 бет шығара алады.

12. Регистр. Жалпы тағайындау регистрлері. Сегменттік регистрлер. Жалаушалар регистрі. Негізгі жалаушалар.

 Регистрлер микропроцессор нақты мақсаттарға қолданатын арнайы қызметтегі жады түрін құрайды. Регистрлер сандар сақтауға болатын 16-биттік он төрт орыннан тұратын жиын болып табылады. Олардың әрқайсысы микропроцессордың ішкі бөлігі болып табылады. Регистрлердің бірінші тобы әмбебап регистрлер деп аталады.Олар төртеу: AX, BX, CX және DX. Егер жұмыс үшін бұл регистрлердің тек жартысы ғана керек болса, бұлардың әрқайсысы үлкен және кіші ретті жартыларға бөлінеді жне АH және AL,  BH және BL және т.б. болып бөлінеді. Бұл әмбебап регистрлерде біздің компьютерге түсетін жұмыстң көп бөлігі орындалады.

  Келесі топ төрт регистрден тұрады, олар компьютер жадысында жолды табуға көмектесу үшін қолданылады.Бұл топтағы регистрлер сегменттік регистрлер деп аталады. Олардың әрқайсысы көлемі 64К болатын жады бөлігіне (немесе сегментке) қол жеткізуге көмектесу үшін қолданылады. Код сегменті (немесе CS регистрі) бағдарлама жадының қай жерінде орналасқанын көрсетеді. Деректер сегменті (немесе DS регистрі) бағдарлама қолданатын деректердің орналасқан жерін анықтайды, ал қосымша сегмент (немесе  ES регистрі) деректер сегментін толықтырады. Стек сегменті (немесе SS регистрі) компьютер стегінің орналасқан жерін анықтайды, ол кейін сипатталады.

Сегменттер регистрі жадының үлкен бөліктеріне (64К) қол жеткізу үшін қолданылса, регистрлердің соңғы тобы жадыдағы нақты бір байттарға жолды сілтеуге көмектесу үшін қолданылады. Олар сегмент регистрімен бірге жадыдағы нақты орынға көрсету үшін қолданылады. Мұндай регистрлердің бесеуі бар, олардың әрқайсысы нақты бір мақсатқа қолданылады. Команда көрсеткіші (инструкция) IP, оны тағы бағдарламалық есептегіш деп атайды РС, микропроцессорға бағдарламаның орындалып жатқан орнын ғана көрсетеді. Стек көрсеткіші SР және база көрсеткіші BP орындалып жатқан жұмысты бақылауға көмек көрсетеді. Индекс көзі SI және қызмет орны (шығыс)  DI біздің бағдарламаларға үлкен көлемді деректерді бір орыннан басқа орынға ауыстыру үшін қолданылады.

 Тағы бір регистр бар, ол жалауша регистрі деп аталады, ол алдында айтылған қалып-күй жалаушаларын фиксациялау үшін қолданылады. Түрлі жалаушалар біздің бағдарламаларға тек компьютердің қандай жағдайда екендігін хабарлайды: арифметикалық операциялар нәтижелері, үзілулер және басқа да жағдайлар рұқсат етілген ба.

 РС микропроцессорлары негізінд 1-биттік жалаушалардың кезектілігі арқылы басқарылады,олардың әрқайсысы компьютерде нақты бір жағдайды белгілейді немесе орнатады. Жалаушалар біріне-бірі тәуелсіз жұмыс жасайды, алайда ыңғайлылық үшін олар бірге жалауша регистріне жиналған. Бөлек жалаушалар арнайы командалармен тексеріліп немесе орнатыла алады, ал жалаушалардың бүкіл тобы барлық жалауша регистрлерін оқитын немесе орнататын командалар жұбымен оқылуы немесе орнатылуы мүмкін. Барлығы тоғыз стандартты жалаушалар бар. Олардың алтауы арифметикалық және оған ұқсас операциялардың нәтижелерін индикациялау үшін қолданылады: нөлдік жалауша ZF, нөлдік нәтижеге көрсетеді, таңба жалаушасы SF,теріс нәтижеге көрсетеді,тасымалдау жалаушасы CF, келесі позицияға өтуді көрсетеді,қосымша тасымалдау жалаушасы  AF,  алғашқы төрт битті тасымалдауға көрсетеді, толып кету жалаушасы  OF,  өте үлкен нәтижені алуды белгілейді және жұп жалаушасы PF, нәтиженің жұп немесе тақ екендігін белгілейді.

Қалған үш жалауша басқару үшін қолданылады. Бағыт жалаушасы   DF, опреацияның қайталануының бағытын басқарады (мысалы,деректердің байттық ауысуында): солдан оңға немесе керісінше.

Үзілулер жалаушасы IF, үзілулер мүмкіндігін бақылайды: олар рұқсат етілген бе немесе уақытша жоқ па. Ұстап алу жалаушасы TF, бір команданың орындалуынан кейін арнайы үзілудің «ұстап алу» компьютер генерациясын шақырады. Бұл тоғыз жалаушадан басқа РС ұрпағының АТ бұтағында қолданылатын жетілдірілген 286 микропроцессоры екі арнайы жалаушаның қолданылуына жол береді. Олардың біреуі  NT деп аталады, ішкі салынған тапсырмаларға қолданылады, ал басқасы екі битті IOPL жалаушасы, енгізу/шығару жеңілдіктерінің деңгейін басқарады.

13. BIOS түсінігі. BIOS тағайындалуы. BIOS түрлері. Компьютерді іске қосқаннан кейін болатын іс-әрекеттер тізбегі

BIOS ( Basic In-Out System, базалық енгізу-шығару жүйесі) тұрақты есте сақтау құрылғысында сақталатын операциялық жүйенің бөлігі болып табылады. Бұл есте сақтау құрылғысы (ПЗУ BIOS) компьютердің жүйелік платасында орналасады және қоса салынған немесе «қорғаныс» бағдарламалық қамтама мысалы болады. BIOS функциясына компьютердің қосылу кезінде оның тестіленуі, оперативті жадыға  магниттік дискілерде сақталатын MS-DOS операциялық жүйесінің жүктелуі,сондай-ақ компьютерді штаттық аппаратурасын басқару – клавиатураны, экранды, дискіні және басқаларды басқару жатады.

Қазіргі кезде, BIOS-тың көптеген түрлері кездеседі. Бірақ дербес компьютерге арналып көп таралғандары - AwardBIOS, AMIBIOS және PhoenixBIOS.

AwardBIOS 2000 ж ы лға дейін үлкен қолданыста болды. Ол көп мөлшердегі функционалды калы пты қамтиды, яғни компьютермен жүмыс жасау кезінде орнатылуынан ж ақсы көрінеді. Қ азіргі таңда AwardBIOS тек ңана ескі компьютерлерде кездеседі, ейткені оның орнын ңазір PhoenixBIOS басты. AMIBIOS - барынша кең таралған BIOS. Қолд анушыға компьютер ңүрылғысының ж үмы сы на қаж етті өзгерістер енгізуі үш ін онда көптеген өңдеулер бар. Phoenix BIOS өзінің ы ңғайлы интерфейс! мен функционалдың қабілеттерінің арқасында көп таралған және танымал.

Компьютерді ңосқан сайын BIOS бағдарламаларының бірі POST орнатылған ңүраушыларын тексеруге әкеледі. Ол процессордың жүмысын, жүйелік тақш а чипсетін, жедел жады мен басқа да күрылғылардып,, яғни дербес компьютердің барлың ңүрауш ыларының ж үм ы сқа қабілеттілігін қамтамасыз етеді. Осы ж ағдайда тексерудің нәтижелерін бір уақытта орындалатын үш түрлі әдіспен көруге болады. Монитордагы хабарлама. Бүл қателік туралы шьщңан хабарламаны көруге және оқуға мүмкіндік беретін әдіс. Бүған қоса, ол қателікті ж үйелік тақш аны ң қүж аттамасынан компьютердің аңауының себебін ж ылдам байңауға болатын кейбір код оқылуларын табуға болады. Дыбыстъщ сигналдар. Қ ателіктің бар екендігі туралы қосымш а хабарлама. Тәжірибе ж үзінде осы әдіс дыбыстьщ сигналдың өзіне сай кестенің көмегімен оқылуын іздеуге ңолайлы болғандықтан қолданылады. Арнайы кодгпардың берілуі. Енгізу-ш ығару порт адресіне берілетін 16-лың цифрлы кодын POST картамен көруге болады. Егер текееру сәтті аяқталса, BIOS бағыттау бойынша операдиялық ж үйені жүктеместен бүрын, қы сңа дыбыс 30 белгісі естіледі. Егер де POST ңателік тауып алса, онда ол барлық каты нау қүралдарымен белгі береді және мумкіндік болса, ақаудың алдын алуын күтеді.

14. ДК ішкі интерфейсі: ISA, EISA, VCF шиналары және олардың мінездемелері.

Әртүрлі ДК жүйелік шина ретінде төмендегі шиналар қолданылады:

- кеңейту шинасы- әртүрлі құрылғылардың көп бөлігін қосуға мүмкіндік беретін жалпы тағайындау шинасы;

- жергілікті шиналар- нақты кластың кішігірім құрылғылар санын қамтамасыз етуге арналған шиналар.

Кеңейту шиналары