Радиациялық бақылау және дозиметриялық қадағалау құралдары. Радиациялық ортаны бағалау Жұмыстың мазмұны
жүктеу/скачать 0,53 Mb.
|
|
Радиациялық бақылау және дозиметриялық қадағалау құралдары.Радиациялық ортаны бағалау Жұмыстың мазмұны Гамма- және нейтрон шығаруын есепке алатын құрылымдардың жұмыстық техникалық сипаттамасы және жалпы мәліметтер. Радиоактивтi шығарулардың сыртқы ортамен өзара әрекеттесуі кезінде оның бейтарап атомдары және молекулалары қозады және иондалу күйінде болады. Бұл процестер тiркеуге болатын сәулеге түсiрiлетiн ортаның физикалық-химиялық қасиеттерiнiң маңызды өзгерiстерiне алып келедi. Қандай физико-химиялық құбылыс тіркеліп жатқанына байланысты ион шығару әдістері иондаған, химия, сцинтилляциялық және тағы басқа әдiстерге бөлінді. Негізгі әдіс иондану болып табылады. Оның мәнi иондайтын шығарулардың әсерінен ауаның молекулалары ионданады, нәтижесінде оның электр өткiзгiштiгi үлкейеді. Егер газ көлемiн кернеу қосылған екi электродтардың арасына орналастырса, онда олардың арасында өлшеуге болатын иондалған тоқ пайда болады. Ион шығаруларды әсермен иондаған тоқ пайда болатын құрылым шығаруларды (құрылым ретінде қабылданатын) детекторлар деп атайды. Ион шығаратын детекторлар ретiнде ион шығарулардың дозиметриялық құралдарында иондаған камералар және газ разряды есептеуiштер қолданылады. Ионизациондық камера (ИК) (ДП-ЗБ тағы басқалар) шағылуын және (ДКП-50А тағы басқалар) шағылу мөлшерінің қуатын зерттейтін, ЭДС кернеу көзіне қосылған, бір-бірінен оқшауланған екі электродтан тұрады: ИК көлемі қалыпты жағдайдағы ауамен толтырылады. ИК радиоактивтік шағылу жұмыс көлеміне әсер еткенде, онда электрондар мен оң зарядталған иондар пайда болады (1.1-сурет). Электр ауласында электрондар оң электродқа (анодқа), ал оң зарядталған иондар теріс катодқа тартылады (катодқа). Иондар мен электродтардың бір бөлігі соқтығысу нәтижесінде рекомбинациялау жасап, ал басқа бөлігі электродтарға жетіп, нейтралданады. Нәтижесiнде электродарда заряд азайып, тұрақты ЭҚК көздерден жаңа зарядтардың құйылуын әкеледі, демек, ИК-ның сыртқы шынжырында иондаған тоқ деп аталатын электр тогы ағады. Иондалған тоқтың мөлшері ИК-ның жұмыс көлеміне әсер ететін (Р) шағылу дозасының қуатымен және электродқа қосылған кернеумен анықталады. Демек, иондалған тоқтың көлемін өлшей отырып, ИК-ға әсер ететін шағылу дозасының қуатын анықтауға болады. 1.1, (а) - сурет –Темір корпусы бар газоразрядтық есептеуіш: — есептеуіш корпусы (катод); 1.1, (б) — Есептеуіш жібі (анод); 3 —шығарулары; 4— изоляторлар. жүктеу/скачать 0,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|