Сыбайлас жемқорлық ұғымы

Дайындаған: Сейсен Еркем
Қабылдаған: Даханова Жеңіскүл
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатты қалыптастырудың тарихи
кезеңдері
Сыбайлас
жемқорлық ұғымы

Сыбайлас
жемқорлық
ұғымы
Сыбайлас
жемқорлықтың
даму тарихы
Сыбайлас
жемқорлық
туралы ежелг
әлем заңдары
Қорытынды
Жоспар:

"Сыбайлас жемқорлық ұғымы латынша "corruptio", "параға
сатып алу", "іріп-шіру" дегенді білдіреді, "сыбайласу"
етістігі "біреуді ақшамен немесе өзгеде материялдық
игіліктермен параға сатып алу" дегенді білдіреді.
Сыбайлас жемқорлық ұғымының жалпыға танмал
тұжырымдарыен қатар, латын термині "corruptio" екі
түбірлі сөзден"cor" (жүрек,жан, рух, ақыл-ес) және
"ruptum" (бүлдірі бұзу) шығады деген пікір бар. Сондықтан
сыбайлас жемқорлықтың мәнілауазымды тұлғаны параға
сатып алуда немесе байытуда емес , ал әлеуметтік жүйені,
оның ішінде мемлекеттік билік жүйесінің бірлігін бұзуда.
С ба ас емқор
қ ұғ м

Ежелгі Вавилон
және оның
патшасы
Хаммурапидің
атақты заңдары.
Ежелгі Ұндістан
және брахман
мектептері
құрастырған Ману
Заңдары.
Аристотельдің
"Саясат" еңбегі
Рим құқығындағы
заң нысаны
Сыбайлас жемқорлықты қалыптастырудық тарихи
кезеңдері

Егер судия істі талқылап, шешім шығарып, мөрі бар
құжаттарды дайындаса, сосын өз шешімін өзгертсе
онда бұл судяны шешімін әшкерелеген жөн және осы
істегі талап сомасынжиырма есе етіп төлеуі тиіс,
одан бөлек жиналыста оны судиялар орынтағынан
қуылуы тиіс. Егер адам құдайдың затын ұрласа, ол
адам өлтірілуі керек, сонымен қатар оның ұрлаған
затты қабылдаған адам өлтірілуі керек, және оның
ұрлаған затын алған адам да өлтірілуі тиіс
Ежелгі Вавилон және
Хаммурапи заңдары.

Бұл заң брахманизмнің діни және
қоғамдық өміріндегі мінез-құлқын
реттейтін нұсқаулар мен ережелердің
жинағын білдіреді,сонымен қатар
мемлекетті басқару және сот қгдірісі
бойынша өсиеттерді қамтиды.
Заңдар судия шенеуніктерін "сот
өндірісінің қағидаларын басшыллыққа
алуға" шақырды және "әділетсіз шешім
шығарып, аспанға қол жеткізуді
білдіретін мәңгілік рахаттан айырылуға
болатынын" есте сақтауды ескертеді
Ежелгі Үндістан және
Ману заңы

Аристотельдің саясат
еңбегі
Рим құқығындағы
сыбайлас
жемқолық
Сыбайлас жемқорлықты мемлекетті күйтеретгге
әкелмеседе, азғындауына әкелетін маңызды
фактор деп атап көрсеткен. Сыбайлас
жемқорлықты- "Кез келген мемлекеттік
құрылыста ең басты- бұл заңдар және қалған
тәртіп арқылы істі лауазымда адамның пайдв
таба алмайтындай етіп құртыу керк"
Рим құқығында "сыбайлас жемқорлық" заң
нысанын иеленді. Бұған мысаыл рим құқығының
жиынтығы- ХХІ кестелер заңын келтіреміз, онда
"corrumpre" термині соттағы жауап беруді
ақшаға алмасыру немесе судияны параға сатып
алу деген мағынада пайдаланылаы: "Сот існ
жүргізі кезеінді тағайындалған және осы іс
бойынша ақша сомасын алған деп айыпталған
судия немесе делдалды өлңм жазасына кесетін
заң қаулысықатал деп есептейсіңбе?"

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы алғашұы ескерулерді тарихшылар біздің эрамызға дейңнгң
ХХІV ғасырға- шенеуніктердің тарапынан асыра сілтеушіліктің жолын кесу мен сыбайлас жемқорлық
әрекеттері үшін жауапкершілік берілмейтін мемлекеттік аппарат реформасын ұйымдастырған шумер
билеуші Уркагиннің уақытына жатқызылады.
Осылайша шамамен 4 мыңжылдық бұрын Ежелгі Вавилонда парақорлық үшін жауапкершіліктің болғанын
Хаммурапи патшаның заңдары, сондай-ақ египен фарондарының заңдары көрсетілді. Ағылшын
философтар мен неміс филосафтарның сыбайлас жемқорлық туралы тұжырымдамалары да өте көп.
Сондай-ақ Сыбайлас жемқорлық туралы шығыс өркениетінде де айтылған, Әль-Фараби шенеуніктер өз
лауазымдарына қабілеттеріне қарай орналасуы қажет деп санаған.
Бұл- ежелгі дәуірдің өзінде ойшылдардың өзі саламатты дамушы қоғам құруға мүмкіндік беретін ашық
және адал анықтамасын табуға тырысқан.
Осындай жа.ымсыз үдерістерді жою үшін мемлекет сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатты жүргізіп,
сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнаманы қалыптасыруға кірісті.

Назарларыңызға рахмет