Тексерген: Шалабаева А. М
жүктеу/скачать 0,5 Mb. Pdf көрінісі
|
| B io lo gy 1 Векторлар Орындаған: Ақан Таңшолпан Тексерген: Шалабаева А.М Жоспар Векторлар Векторлардың пайдалануы бойынша Вектррдар молекуласын қойылатын талаптар Векторлардың түрлер Векторлар - бұл бөтен генетикалық материалды (ДНҚ фрагмент н) клеткаға (реципентт ң) тасымалдауға қаб летт ДНҚ молекуласын айтады. Векторлар- ген тасығыштар, ал вектор деген сөзд ң өз бағыттағыш деген мағынаны б лд ред . ДНҚ молекуласын векторсыз бактериялық клеткаға енг зсе, онда оларды бактериялық ферменттер ыдырптып ж беред . Кейб р жағдайда ДНҚ сақталуы мүмк н, б рақ клетканың бөл ну нде олар тұқым қуаламайды. Осындай жағдай болмас үш н векторлар молекулалар қолданылады. Пайдалануы бойынша векторлар Векторлар есеб нде плазмидалар, бактериофагтар, мобилд к элементтер, жануарлар вирустары, ретровирустар пайдаланылады. Пайдалануы бойынша оларды б рнеше типке бөлед : 1.Клондауға арналған векторлар. Мұндай векторлар көмег мен ДНҚ фрагменттер н ң саны көбейт лед , яғни амплификацияланады. Ең жи қолданылатын векторлар плазмидалар мен фрагтар болады. Үлкен фрагменттерд клондау үш н жасанды бактериалдық ВАС және ашытқы клеткаларының хромосомалары УАК қолданылады. 2. Экспрессиялық векторлар. Оларды гендерд ң реттер н және олардың белоктарын анализдеу және нақты белоктарды көбейту үш н пайдаланылады. Эукариоттық организмдер үш н бер лген қызмет ете алатын промотор мен полиаденилдеу сайтынан тұратын экспрессиялық кассетасы бар экспрессиялық векторлар қолданылады. 3. Трансформациялау үш н векторлар. Рециптент геномына ДНҚ-н ң бөтен фрагмент н енг зу үш н қолданылады. Әдетте мұндай векторларда геномға интеграциялауға мүмк нд к берет н арнайы реттер бар. Векторлық молекулаға қойылатын талаптар - Вектордың белг л мөлшер болуы ти с және енг з лген ген шығарылып (аборттану) тастамауы керек. - Векторда репликация репликация басталатын бөл к- ориджин(оri) болуы ти с. - Б рнеше рестриктазалар үш н векторда рестрикцияның уникалды сайттары болуы қажет. Бұл оған бөтен ДНҚ фрагменттер н к рг зуге мүмк нд к беред . - Вектрорда маркерл к ген болады. Ол клеткаға ти ст фенотипт к қасиет беред , клеткада вектордың, яғни рекамбинантты ДНҚ-ның бар-жоғын б лд ред . Маркерлік гендердің екі тобын бөледі, олар трансформацияланған клеткаларды табуға мүмкіндік береді 1. Селективт гендер. Олар антибиотиктер, мысалы тетрациклинге, канамицинге, ампициллинге т.б немесе гербицидтерге төз мд л к беред . 2. Репортерл к гендер клеткалар үш н бейтарапты белоктарды жүктеу/скачать 0,5 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|