Тұмау патогенезі
жүктеу/скачать 0,53 Mb.
|
|
Тұмау патогенезі 1. Тұмау туралы 2. Этиологиясы 3. Эпидемиологиясы 4. Патогенезі 5. Клиникалық белгілері 6. Алдын-алу шаралары 7. Емдеу жолдары Тұмау - (лат. grіppus фр. grіpper – "бас салу, шап беру”), инфлуэнца – тыныс жолдарының жұқпалы вирустық ауруы. Тұмаудың қоздырғышы - дөңгелек пішінді вирус. Оның генетикалық материалы РНҚ-ның қос спиралімен ұсынылған. Сыртқы мембрана РНҚ-ны сыртқы липид қабатымен байланыстыратын М ақуызынан тұрады. Вирустық факторларға микробтық ферменттер мен ақуыздар жатады. Нейраминидаза жасушааралық өзара әрекеттесуді, дескамацияны және тыныс алу эпителийінің некрозын бұзу арқылы вирустың шырышты қабықтарға қанның енуіне ықпал етеді. Гемагглютинин қызыл қан клеткаларын жабыстыруға, қанның реологиялық қасиеттерінің нашарлауына, микроциркуляцияның бұзылуына, тері мен шырышты қабаттарға қан кетулердің пайда болуына әкеледі. Микробтың қоршаған орта факторларына төзімділігі төмен: ол жоғары температура, ультрадыбыстық, дезинфекциялық заттардың әсерінен тез өледі. Тікелей күн сәулесі оны бірден жояды. Вирустың бұл физиологиялық ерекшелігі күзгі-қысқы кезеңде аурудың күрт өсуіне себеп болады. Жазда тұмау инфекциясы өте сирек кездеседі. Инфекция қоздырғышының жіктелуі оның антигендік құрылымына негізделген. Аурудың үш түрі бар: А, В және С Алғашқы екеуі адамдар үшін ең қауіпті деп саналады. С типі сирек кездеседі, әлсіреген адамдарға әсер етеді, жиі асимптоматикалық немесе жұмсақ түрінде болады, ауыр асқынулардың дамуына әкелмейді. Бұл штамм қазіргі заманғы күрделі тұмауға қарсы вакциналарға кірмейді. А типі - Мичиган (H1N1). Бұл өте қауіпті және белсенді мутациялық вирус болып табылатын шошқа тұмауының қоздырғышы. Ол адамның иммунитетіне қарсы тұра алады, ағзаны жұқтырады және ауыр асқынуларға әкеледі. Науқастарда инфекциядан кейін дереу температура 40 ° C-қа дейін көтеріледі, әлсіздік, ұйқышылдық және шырышты қабаттардың ісінуі пайда болады. А типіндегі тұмау вирусын пандемия деп те атайды, ол жиі өліммен сипатталады. А түрі - Гонконг (H3N2). Бұл халық арасында өте тез таралуы мүмкін ең агрессивті штамм. Оның эпидемиясы тез басталады, тез дамып, көптеген адамдар тобын қамтиды. Бұл тип қысқа инкубациямен сипатталады. Ол қабілетті адамдарға құстар мен жануарлардан таралған, көбінесе суықтың астында жасырылады және ауыр патологиямен қиындатады. В түрі - Колорадо және Пхукет. Бұл штаммдар пандемия тудырмайды, жергілікті тұмаудың пайда болу себептері және ұқсас клиникалық және эпидемиологиялық белгілері бар. Олар сонымен қатар аталған вирустардан қорғайтын жан-жақты вакцинаның бөлігі болып табылады. Тұмау инфекциясының таралуы ауа тамшыларымен түшкіру, жөтелу, науқас адаммен тығыз байланыста болған кезде пайда болады. Сирек жағдайларда адамдар контактілік және тұрмыстық тәсілдер арқылы - поцелуй, құшақ, үй заттары арқылы жұқтырады. Этиологиясы.Аурудың қоздырғышы - ортомиксовирустар, олардың үш типі:А, В, С бар. Өте жұқпалы ауру. Тұмау вирусының сыртқы қабыршағының құрамында гемагглютицин (оны Н әрпімен белгіленеді) және нейраминидаза (N әрпімен белгіленеді) болады. Олар әр түрлі факторлардың әсерінен өзгеріп, тұмау вирусының жаңа вариантын түзуі мүмкін. Кейде ол асқынып кетіп тыныс жолын, нерв жүйесін, қан тамырды, жүректі ауруға шалдықтырады. Тұмауды қоздыратын вирустар (микробтар) тыныс жолының кілегей қабығында өсіп-өнеді. Тұмау тиген адам аурудың микробын жөтелгенде, түшкіргенде және қақырығы арқылы ауаға таратады. Сондай-ақ тұмау вирусы науқастың ыдысы, сүлгісі, қол орамалы, кітабы және т.б. арқылы жұғады. жүктеу/скачать 0,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|