Тоқтар Әубәкіров
жүктеу/скачать 119,32 Kb.
|
Тоқтар Әубәкіров
- Бұл бет үшін навигация:
- Тоқтар Аубакиров
|
Тоқтар Әубәкіров Жас кезінен ұшқыш болуды армандаған Тоқтар, қазақтың тұңғыш ғарышкері ретінде елге белгілі болды. Болашақ ғарышкер 1946 жылдың 27 шілдесінде Қарағанды облысында дүниеге келген. Мектептің 8 сыныбын аяқтап, Теміртау құю-механикалық зауытында токарь болып жұмыс істеді. Бұл жылдары Юрий Гагарин адамзат тарихында алғашқы рет ғарышқа ұшып, бүкіл әлемді таңдандырды. Мыңдаған балалар оның ерлігін қайталағысы келген, солардың қатарында Тоқтарда болды. Өз арманың іске асыру үшін, 1965 жылы Армавир жоғары әскери авиация мектебіне оқуға түсіп, оны 1976 жылы бітірді. Содан кейін, мамандығы бойынша Ұлан-Удэ авиациялық зауытында және А.Микоянның конструкторлық бюросында ұшқыш-сынаушы болып қызмет атқарды. Жұмыс барысында 50-ден астам ұшақтың түрін игерген. 1988 жылы МИГ-31 ұшағымен тұңғыш рет Солтүстік полюске рейс жасады. Ал, 1989 жылы МИГ-29 авиатасымалдағышын әуеге көтере алды. Осы еңбектері үшін, Тоқтар Әубәкіровке Кеңес Одағының Батыры атағы берілді. Билік өкілдері оның жетістіктерін жоғары бағалап, 1990 жылы Әубәкіровке ғарышкер болуға ұсыныс жасады. Тоқтар өз келісімін берген соң, оның кандидатурасы бір жылдан кейін бекітілді. Медициналық тексерудің барлық сынақтарынан сәтті өтіп, дайындыққа кірісті. 1991 жылы 2 қазанда экипаж командирі Александр Волковпен және зерттеуші Франц Фибекпен бірге, «Союз ТМ-13» кемесімен ғарышқа ұшты. Бір апта бойы «Мир» орбиталық кешенінде жұмыс істеп, 1991 жылы 10 қазанда Жерге оралды. Ғарышта болған жалпы уақыты – 7 күн 22 сағат 13 минут. Қазақстан егемендік алғаннан кейін, ел игілігі үшін Отанға қызметін жалғастырды. Саяси және қоғамдық жұмыстарға белсене араласып, 1995 жылы «Халық қаһарманы» атағына ие болды. Тоқтар Аубакиров Yoshligidan uchuvchi bo‘lishni orzu qilgan To‘qtar mamlakatga birinchi qozoq kosmonavti sifatida tanildi. Bo'lajak kosmonavt 1946 yil 27 iyulda Qarag'anda viloyatida tug'ilgan. Maktabning 8-sinfini tamomlab, Temirtau quyish-mexanika zavodida tokar bo‘lib ishlagan. Shu yillarda Yuriy Gagarin insoniyat tarixida birinchi marta koinotga uchib, butun dunyoni lol qoldirdi. Minglab bolalar uning jasoratini takrorlamoqchi edi, jumladan To‘qtar ham. O‘z orzusini ro‘yobga chiqarish maqsadida 1965-yilda Armavir oliy harbiy aviatsiya bilim yurtiga o‘qishga kirib, uni 1976-yilda tamomladi. Keyin kasbi boʻyicha Ulan-Ude aviatsiya zavodida va A.Mikoyan konstruktorlik byurosida sinovchi-uchuvchi boʻlib ishlagan. Faoliyati davomida u 50 dan ortiq turdagi samolyotlarni o'zlashtirgan. 1988 yilda MIG-31 Shimoliy qutbga birinchi parvozni amalga oshirdi. Va 1989 yilda u MIG-29 samolyot tashuvchisini havoga ko'tarishga muvaffaq bo'ldi. Bu ishlari uchun To‘qtar Aubakirov Sovet Ittifoqi Qahramoni unvoni bilan taqdirlangan. Hokimiyat vakillari uning yutuqlarini yuqori baholadilar va 1990 yilda Aubakirovga kosmonavt bo'lishni taklif qilishdi. To‘qtar roziligini berganidan so‘ng, bir yildan so‘ng uning nomzodi tasdiqlandi. U tibbiy ko‘rikning barcha sinovlaridan muvaffaqiyatli o‘tib, mashg‘ulotlarga kirishdi. 1991 yil 2 oktyabrda ekipaj komandiri Aleksandr Volkov va tadqiqotchi Frans Fibek bilan birgalikda "Soyuz TM-13" kosmik kemasida koinotga uchdi. U "Mir" orbital majmuasida bir hafta ishladi va 1991 yil 10 oktyabrda Yerga qaytdi. Kosmosda bo'lgan umumiy vaqt 7 kun 22 soat 13 minut edi. Qozog‘iston mustaqillikka erishgandan so‘ng Vatan manfaati yo‘lida xizmat qilishda davom etdi. Siyosiy-ijtimoiy ishlarda faol qatnashib, 1995 yilda “Xalq Qahramoni” unvoni bilan taqdirlangan. жүктеу/скачать 119,32 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|