Қ азақстан республикасы ауыл шаруашылығы министрлігі
Қабаттың гидравликалық жарылуы
жүктеу/скачать 9,92 Mb.
|
Мұнайды өндірудің техникасы мен технологиясы оқу құралы (1)
| 19.2 Қабаттың гидравликалық жарылуы
Қабаттың гидравликалық үзілуінің мәні карбонатты жыныстардағы жарықтарды арттыру және өнімді шөгінділерде жасанды арналар құру болып табылады (сурет. 107). Мұнай кен орындарында гидротүсірілімдер бұрыннан қолданылады, алайда әсер әрдайым орын алған жоқ. Отандық тәжірибеде қабатта жарықтар жасағаннан кейін кварц құмы айдалды. Қысым төмендегеннен кейін құм ыдырап, жарықтар дерлік жабылды. Мұндай операциялар гидротүсірудің орнына гидротүсіруді атай бастады. Шетелдік фирмалардың келуімен, бірлескен кәсіпорындардың құрылуымен, қабаттардағы жарықшақтар жарылғаннан кейін пропанмен (жасанды алмаз шариктер, дәндер) толтыра бастады. Гидроразрывадан (ҚСЖ) кейін ұңғымалардың дебиті бірнеше есе, орта есеппен он есеге дейін өсті. Сурет 107 -Көлденең және тік сызаттар схемасы Гидравликалық қабат - күрделі технологиялық процесс. Ұңғымаға, әдетте, пакері бар жаңа сорғы-компрессорлық құбырлар түсіріледі, содан кейін СКҚ арнайы дайындалған жарылған сұйықтықты (газдалған мұнай, қышқылдық-керосинді эмульсия, қоюланған су және т.б.), содан кейін толтырғышы (пропанты) бар сұйықтықты айдайды, операцияны сатушы сұйықтықты сору арқылы аяқтайды. Сурет 107 гидрожарылысты жүргізу үшін ұңғыманы жабдықтау схемасы көрсетілген. ҚСЖ-қымбат операция болғандықтан, оны орындағанға дейін ҚСЖ жүргізу үшін ұңғыманы өндіруге, талап етілетін үзілу сұйықтығын дайындауға аса байыпты қарау қажет. ҚСЖ алдында ұңғыманы зерттеудің қолда бар барлық материалдары зерделенуге, қажет болған жағдайда қосымша зерттеулер жүргізуге тиіс. ҚСЖ үлгерімі коллектордың түріне, ұңғыма маңындағы аймақтың геологиялық құрылымына, қабаттың қалыңдығына байланысты. ҚСЖ келесі ұңғымаларда жүзеге асыру ұсынылады. 1) Сынау кезінде әлсіз ағын бергендер. 2) жоғары қаттық қысыммен, бірақ коллектордың өткізгіштігі төмен. 3) ластанған кенжар аймағы бар. 4) өнімділігі төмен. 5) жоғары газ факторы бар (айналасындағылармен салыстырғанда). 6) қабылдағыштығы төмен Айдамалар. 7) жұтылу аралығын кеңейту үшін айдамалау. Техникалық ақаулы және су жеткізу контурына жақын орналасқан ұңғымаларда немесе газ бөрікпесінен су шашыратуды жүргізуге болмайды. ҚСЖ технологиясы ұңғыманың ұңғыма түбіндегіна өндірілетін флюидтің (табиғи газ, су, конденсат, мұнай немесе олардың қоспасы) ағуын қамтамасыз ету үшін қысыммен берілетін сұйықтықтың әрекетімен мақсатты қабатта жоғары өткізгіш жарықты құрудан тұрады. Қабаттың (ҚСЖ) су жарылу тиімділігі жарылу мөлшеріне байланысты. Жарықтың енін анықтау қиын, бірақ оны есептеу үшін формулалар бар. Ұңғыманың қабырғасындағы жарықтың ені ең үлкен және соңында нөлге дейін жойылады. Сурет 108 - Қабатты гидравликалық жару технологиясы Көлденең өтетін қабатқа оңай кіретін аз тұтқыр сұйықтықты айдаған кезде көлденең сызат пайда болады, онда қысым жергілікті таудан асады. Нәтижесінде ең әлсіз жазықтықтар бойынша қабаттың серпімді ыдырауы орын алады. Сүзілмейтін сұйықтықты айдаған кезде тік сызаттар пайда болады, өйткені қабатқа сүзудің болмауы салдарынан жарылу құбылысы қалың қабырғалары бар ұзын құбырдың үзілуіне ұқсас. Қабатта табиғи жарықтар болған жағдайда, жарылу сұйықтықтың сүзілуіне қарамастан олардың жазықтықтары бойынша жүргізіледі. Көп қабатты қабаттағы, қима бойынша біркелкі емес қабатты әсер екі әдіспен жетуі мүмкін: 1). Немесе ҚСЖ-ның бір операциясы үшін бір тік жарықты жасау. 2). Немесе әр қабатта көлденең сызаттар жасау арқылы немесе көп ретті ҚСЖ. Технологиялық схемалар бойынша бір реттік бағытталған (понтервалды) және көп реттік ҚСЖ болып бөлінеді. 1-өнімді пласт; 2 - сызат; 3 - құйрық; 4 - пакер;5 - Зәкір;6 - шегендеу бағанасы; 7 - СКҚ бағанасы; 8 - сағалық жабдық; 9 - жырту сұйықтығы; 10-құм тасушы сұйықтық; 11 - сатылым сұйықтығы; 12-манометр Сурет 109 -ҚСЖ жүргізу үшін ұңғымалар жабдықтарының принципті схемасы жүктеу/скачать 9,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|