Қ азақстан республикасы ауыл шаруашылығы министрлігі
Ұңғымалардың өнімділігін арттырудың басқа тәсілдері
жүктеу/скачать 9,92 Mb.
|
Мұнайды өндірудің техникасы мен технологиясы оқу құралы (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- 20. Кәсіпшілікте мұнай жинау
| 19.4 Ұңғымалардың өнімділігін арттырудың басқа тәсілдері
Құм бүріккіш перфорацияны қолдану Перфорацияның басқа әдістерімен салыстырғанда өнімді қабаттарды екінші рет ашқан кезде жақсы әсер береді,алайда әдіс шығындық және қатты, әсіресе қысқы уақытта. Забой маңы аймағын қыздыру үшін ұңғыманың түбіндегі кабельге түсірілетін электр жылытқыштар қолданылады. Кенжар маңы аймағын қыздырудың ең қарапайым тәсілі-ыстық мұнай немесе дизель отынының СКҚ арқылы айналымы және құбыр сыртындағы кеңістік. Бұл әдіс қыздыру өнімдерін (шайыр, парафин және т.б.) забой маңы аймағынан жууды қамтамасыз етеді. Мұнай қабаттарына термогазохимиялық (ТГХВ) әсер ету оқ-дәрілі ыстық газдармен жасалатын қысым есебінен забой маңындағы аймақта және қабаттың күйлерінде парафинистік-шайырлы шөгінділерді жылытуға мүмкіндік береді. Өнімді қабаттарға әсер ету тәсілдерінің бірі-қабаттың гидравликалық дірілі. Тәжірибе көрсеткендей, айдауұңғымаларының дірілдеуі олардың қабылеттілігін арттырады,бірақ сорғы-компрессорлық құбырлардың қосымша көтерілуіне байланысты бұл әдіс сирек қолданылады. Өнімді қабаттарды екінші рет ашу бойынша перспективалық бағыт пайдалану колоннасын бұрғылауды алады. Норвегиялық мұнай фирмалары майысқақ тросқа бекітілген бұрғылау арқылы бағананы бұрғылау тәсілін ойлап тапты. Бұл әдіс қаттың тереңдігіне 10-15 метрге бұрғымен кіруге мүмкіндік береді, бағананың сыртына цемент сақинасының жарылуын болдырмайды. 20. Кәсіпшілікте мұнай жинау Қазіргі уақытта мынадай кәсіптік жинау жүйелері белгілі: өздігінен ағатын екі құбыр, жоғары қысымды бір құбыр және арынды. Өздігінен ағатын екі құбыр жүйесі кезінде ұңғымалардың өнімі алдымен 0,6 МПа қысымда бөлінеді. Бұл ретте өз қысымымен бөлінетін газ компрессорлық станцияға дейін немесе егер ол жақын орналасқан болса, бірден газ өңдеу зауытына (ГӨЗ) тасымалданады. Сұйық фаза сепарацияның екінші сатысына жіберіледі. Мұнда бөлінген газ өз қажеттіліктеріне пайдаланылады. Өздігінен ағатын суы бар мұнай (нивелирлік биіктіктердің әртүрлілігі есебінен) учаскелік жинау пунктінің резервуарларына түседі, ол жерден сорғымен орталық жинақтау пунктінің (ЦСП) резервуарларына беріледі). Осы себептер бойынша өздігінен ағатын екі құбырды жинау жүйесі қазіргі уақытта тек ескі кәсіпшіліктерде ғана бар. Жоғары қысымды бір құбырды жинау жүйесі оның ерекше ерекшелігі ұңғыма өнімін бірнеше ондаған километрге жоғары (6-ға дейін) есебінен бірлесіп тасымалдау болып табылады...7 МПа) сағалық қысым. Жоғары қысымды бір құбыр жүйесін қолдану учаскелік құрама пункттердің құрылысынан бас тартуға және мұнайды айыру жөніндегі операцияларды орталық құрама пункттерге ауыстыруға мүмкіндік береді. Осының арқасында технологиялық жабдықтардың барынша шоғырлануына, құрама пункттерді ірілендіруге және орталықтандыруға қол жеткізіледі, мұнай-газ жинау желісінің металл сыйымдылығы қысқарады, кәсіпшілігі аумағында сорғы және компрессорлық станцияларды салу қажеттілігі алынып тасталады, кен орындарын игерудің басынан бастап ілеспе мұнай газын кәдеге жарату мүмкіндігі қамтамасыз етіледі. 1-ұңғымалар; 2-сепаратор l -.3 - "өзіне дейін" типті қысымды реттегіш; 4-газ құбыры; 5-2 сатылы сепаратор; 6-резервуарлар; 7 - сорғы; 8-мұнай құбыры; ӨСП-учаскелік жинау пункті; Орталық жинақтау пункті Сурет 112 - Өздігінен ағатын екі құбыр жүйесін жинаудың принципті схемасы Сұйықтықтың өздігінен қозғалысы есебінен оны тасымалдауға арналған электр энергиясының шығындары азаяды. Алайда, бұл жинау жүйесі бірқатар елеулі кемшіліктерге ие: 1) ұңғымалардың дебиті немесе сұйықтықтың тұтқырлығы ұлғайған кезде (суландырудың ұлғаюы есебінен, мысалы) жүйе қайта жаңартуды талап етеді; 2) құбырларда газ жиналуының пайда болуын болдырмау үшін мұнайды терең газсыздандыру талап етіледі; 3) қозғалыс жылдамдығының төмендігінен құбырлардың өткізу қабілетінің төмендеуіне әкеп соқтыратын сызып жабылуы мүмкін 4) сұйыққоймалардың герметикалығынан және осы жинау жүйесі кезінде көмірсутек ысырабын сепарациялаудың 2-ші сатысының газдарын пайдаланумен қиындықтардан 2-ге жетеді...Жалпы мұнай өндірудің 3 % - ы. Жүйенің кемшілігі мұнай-газ жинақтау құбырында қоспадағы газдың жоғары болуына байланысты (көлемі бойынша 90% - ға дейін) қысым мен сұйықтық пен газдың жаппай шығынының едәуір пульсациясы орын алады. Бұл құбырлардың орнықтылығын бұзады, құбыр металын жүктеу және түсіру циклдерінің көп санынан олардың бұзылуын тудырады,сепараторлар мен бақылау-өлшеу Мұнай ұнғымаларын игерудің бастапқы периоды, ерекше бойынша фонтандаушы ұнғымадан мұнайды сусыз өндірумен сипатталады аппаратурасының жұмысына теріс әсер етеді. Бірақ әрбір кенорында қабаттан мұнаймен бірге су аз мөлшерде шыға бастайды, әртүрлі кенорындарында ұнғымадан шығатын қабат сулары құрамы мен ондағы минералды туздарының еру концентрациясы бойынша, микроорганизмер мен газ құрамы бойынша ерекшеленеді. Мұнайдың қоспасын қабаттан шығарғанда эмульсия пайда болады, оны екі ерімейтін сұйықтықта механикалық қоспа деп қарастырамыз, оның біреуі әртүрлі түрінде таралады. Мұнайда сұдың болуы тасымалданатын сұйықтықтың өсу көлемдерімен қымбаттауына алып келеді. Мұнайда 0,1 судың боуы мұнай газ өндіру зауытының ректификациялық бағанасының интенсивті көбіктелуіне алып келеіне өңдеудің технологиялық рижимін бұзады,содан басқа конденсациялық аппаратты ластайды. Мұнайың жеңіл фракциялары (этаннан пентанға дейінгі көмірқышқыл газдар) қымбат шікізат болып табылады, одан спирт, синтетикалық каучук, еріткіштер, сұйық моторлы жанармай және өнеркәсіпте кеңінен қолданылатын органикалық синтездін басқа өнімдерін алады. Сондықтан мұнайдан жеңіл фракциялардың жоғалуына талпынады, бірақ оны әрі қарай өңдеу үшін мұнайлы горизонттан көмірсутектердің сақталуына алып келеді. Өңделетін өнімнің көбінесе алғашқы шикізат, яғни мұнай сапасына байланысты. Егер көп жылдар бұрын МӨЗ технологиялық қондырғылары құрамы 100-500г/л минералды тұздар болатын мұнай болатын болса, қәзіргі кезде терең тузсыздандырулы мұнайлар қажет, жиі өңдеу алдында мұнайдан тұзды толық өсуіне алып келеді. Мұнайда механикалық қоспалардың болуы құбырөткізгіштердің мұнайдың өңдеуін қиындатады, мазуттар мен жоғарлатады, кеш жылумалмастырғыштарда жылуберу коэффициентін азаюына алып келеді де оның жұмыстан шығуына алып келеді. 1-ұңғымалар; 2-Мұнай-газ құбыры; 3-1-сатылы сепаратор; 4-2 - сатылы сепаратор; 5 – қысымды реттегіш; 6-резервуарлар. Сурет 113 -Жинаудың жоғары қысымды бір құбырды жүйесінің принципті схемасы Жинаудың жоғары қысымды бір құбырлық жүйесі тек қаттық қысымы жоғары кен орындарында ғана қолданылуы мүмкін. Жинаудың арынды жүйесі ұңғымадан 7 км-ге дейінгі қашықтықта орналасқан учаскелік сепарациялық қондырғыларға мұнай мен газды бір құбырды тасымалдауды және 100 км және одан жоғары қашықтыққа газға қаныққан мұнайды бір фазалы күйде ЦСП-ға дейін тасымалдауды көздейді. Ұңғымалардың өнімі алдымен сығынды сорғы станциясының (ДНС), 0,6 қысым кезінде мұнай алаңына беріледі...1-сатының сепараторларында 0,8 МПа газ бөлігінен кейін ГӨЗ-де компрессорсыз тәсілмен тасымалданады. Содан кейін орталықтан тепкіш сорғылармен қалған ерітілген газы бар мұнай орталық жинау пунктінің алаңына, 2-ші сатылы сепараторларда мұнай айдалады. Мұнда бөлінген газ компрессорлармен дайындалғаннан кейін ГӨЗ беріледі, ал өздігінен ағатын газсыздандырылған мұнай (2-ші сатылы сепараторларды орнату биіктігі 10... 12 м) шикізат резервуарларына. жүктеу/скачать 9,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|