Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев



Pdf көрінісі
бет14/877
Дата07.01.2022
өлшемі11,21 Mb.
#20111
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   877
Байланысты:
Психология энциклопедиялық сөздік

АГГЛЮТИНАЦИЯ ( лат. agglutina- 

re – қаз. желімдеу) – түбір сөздің соңы- 

нан қосымшалардың тізбектеле жал- 

ғану тәсілі. А. (жалғамалылық) жаңа 

бейнені әртүрлі объектілердің бөлшек- 

терін біріктіріп жасау тәсілі. Қиялда 

анализ, синтез  әдістері,  агглютина- 

ция, схематизация түрлі схемалар мен 

суреттердің акцентировка (бейненің 

типтік басты белгілерін жасау) тәсіл- 

дері жиі қолданылады. Қиялдағы елес- 



терді топтастырудың қарапайым тү- 

рі  агглютинация  деп  аталады.  Осы 

тәсіл арқылы мифологиялық бейнелер 

(кентавр, сфинкс, жезтырнақ) мен түр- 

лі  механизмдердің,  машиналардың 

конструкциялары (амфибия-танк, су- 

дан өте алатын жеңіл танк, аэрошана 

суға қонып, ұша алатын ұшақ) құрас- 

тырылады.  А.  тәсілі  ежелгі  Мысыр 

елінде, сондай-ақ Солтүстік Америка 

индеецтерінің  өнер  ескерткіштерін- 

де үлкен орын алған.

АГГРАВАЦИЯ (лат aggravatio – қаз. 

салмақ  түсіру,  ауырлату)  –  белгілі 

бір аурудың белгі нышандарын асы- 

ра бағалау. А.-ға истероидтық акцен- 

туация  (мінез-құлық  ерекшеліктері- 

нің шектен тыс айқын көрінісі) сыр- 

қатына  шалдыққандар,  психопатия- 

лық  аурулар,  сондай-ақ  түрінен  ай- 

қын психикалық өзгерістер байқала- 

тын егде жастағы адамдар бейім ке- 

леді. А-ны қара басының қамы үшін 

өзінде жоқ ауруды сылтаурату тәрізді 

айла-амалдан айыра білу керек.



АГНОзИЯ (грек. а – қаз. теріс бөл- 

шек +gnosis – қаз. білім)  бас миы 

жоғарғы бөліктерінің зақымдану сал- 

дарынан адамның қабылдауында та- 

нып білу қабілетінің бұзылуы. Таным- 

дық әрекеттердің (үрдістердің) көру, 

есту,  сипау  және  басқа  түрлерінің 

зақымдалғанын анық байқауға бола- 

ды.  Мыс.,  мидың  жұлын  алабы  за- 

қымдалса, адам өзі көріп тұрған сурет- 

терінің  бейнесін  дұрыс  пайымдай 

алмайды.  Оның  тек  жеке  бөлшекте- 

рін ғана қабылдайды. Ол сөйлей алса 

да нәрселердің мәнді белгілерін мән- 

сіз  белгілерінен  ажырата  алмайды. 

Ондай адамдардың ақыл-ойы қалып- 

ты болып көрінгенімен қабылдау үр- 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   877




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет