Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев



Pdf көрінісі
бет177/877
Дата07.01.2022
өлшемі11,21 Mb.
#20111
1   ...   173   174   175   176   177   178   179   180   ...   877
Байланысты:
Психология энциклопедиялық сөздік

БУГЕР-ВЕБЕР зАҢЫ (кейде – Ве- 

бер  заңы)  –  белгілі  бір  сенсорлық 

жүйе соған бейімделген тітіркендір- 

гіштің  шамасына  І  айырым  табал- 

дырығының  ÄІ  тура  пропорционал- 

ды  тәуелділігі:  ÄІ/І=К(соnst).  Пси- 

хофизикалық заң түйсіктің күшін бо- 

лар-болмас өзгертетін тітіркендіргіш- 

тер  шамасының  алғашқы  негізгі 

шамасына  жетілдіретін  тұрақты  қа- 



БөКЕ

БУГЕ


129

тынасын білдіреді: I – тітіркендіргіш- 

тің  алғашқы  негізгі  шамасы,  ÄІ  – 

оның өсімшесі, К-тұрақты (констан- 

та). Бір өлшемдес сенсорлық тітіркен- 

діргіштерді  саралау  жағдайы  үшін 

белгіленеді. Вебер қатынасы деп атал- 

ған К коэффициенті әр алуан сенсор- 

лық тітіркендіргіштер үшін әртүрлі: 

дыбыс  жоғарылығы  үшін  –  0,003; 

көрінетін  жарық  үшін  –  0,02;  ды- 

быстардың  қаттылығы  үшін  –  0,09 

және  т.б.  Ол  түйсінудің  болар-бол- 

мас  өзгерісін  алатындай  болу  үшін 

тітіркендіргіш ұлғаюы не кемуі тиіс 

болатын  шаманы  тіркейді.  Бұл  тә- 

уелділікті  XVIII  ғасырда  француз 

ғалымы П.Бугер анықтап, кейін оны 

неміс  физиологі  Э.Г.Вебер  егжей-

тегжейлі зерттеді. Бугер-Вебер заңы- 

ның одан әрі дамытылуы және түсін- 

дірілуі  Фехнер  заңы  болып  табыла- 

ды (қараңыз: Вебер-Фехнер заңы).



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   173   174   175   176   177   178   179   180   ...   877




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет