Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев

132

ге, байдан қайыр кеткен соң, мал біт- 

кенмен не пайда?!») Ол қатал қайы- 

рымсыздықты, пейілі тар малжанды 

сараңдықты  сынайды,  адамдардың 

мұндай  жаман  қасиеттерден  аулақ 

жүріп,  олардың  кең  пейіл,  елгезек, 

қайырымды болуын тілейді. Баймын, 

батырмын  деп  мақтанба,  айналаң- 

дағылармен санас, бір-біріңмен тату-

тәтті өмір сүр дейді.

БІЛІМ  (ағылш.  knowledge)  –  тұл- 

ғаның белгілі бір жүйемен қалыптас- 

қан ұғымдарының, деректері мен па- 

йымдарының  т.с.с.  мәселеге  немесе 

құбылысқа байланысты нәтижесінің 

жиынтығы.  Б.-  ақыл-ойдың  іс-әре- 

кетін  объективті  шынайылықты  тә- 

жірибе арқылы бейнелеп дәлелдеуге 

жетелейді. Б. сана, танымдық үрдіс- 

тер, ақиқат, ғылым т.б. күрделі де те- 

рең ұғымдармен тығыз байланысты, 

әрі  солар  арқылы  анықталады.  Б-ді 

танымдық деңгейіне қарай, шындық- 

ты  жан-жақты  қамтуына,  терең  мә- 

ніне,  жете  бейнеленуіне,  дәйектілігі 

мен дәлдігіне қарай мынадай түрлер- 

ге  бөледі:  тұрмыстық  Б.,  ғылымға 

дейінгі Б., ғылыми Б., эмпирикалық 

Б.  және  теориялық  Б.  Б-нің  қай 

түрі  болсын,  адамзат  тәжірибесінің 

негізінде  дамиды.  Б-ді  психология- 

лық  тұрғыдан  зерттеген  ғалымдар: 

Т.Куни, М.Полани, М.Лютер, И.Фих- 

те, Б.Еникеев, А.Пятигорский (1966), 

Н.Мусхелишвили  мен  Ю.Шрейдер 

(1998), В.П.Зинченко т.б.

БІЛІМ  БЕРУ  –  тұлғаның  шы- 

ғармашылық  мүмкіндіктері  мен  қа- 

білеттіліктерін дамытатын, дағдылар 

мен  танымдық  үйренулерді  қарас- 

тыратын  ғылыми  –  білім  жүйелерін 

меңгеру үрдісі мен нәтижесі – түрлі 

деңгейлер мен бағыттылықтағы мем- 

лекеттік  стандарттар  және  білім  бе- 

ру  бағдарламалары  мен  оларды  іс 

жүзіне асыратын жүйелерінің жиын- 

тығы. Б.б. тұлға психикасының жан-

жақты  дамуын  қалыптастыратын 

дағдылар,  үйренулер  және  білімнің, 

шығармашылық  жұмыс  тәжірибеле- 

рі, эмоционалдық-еріктік қатынастар 

тәжірибесінің  психологиялық-педа- 

гогикалық бейімделген жүйесі; оқы- 

ту кезінде оқушының меңгеруге тиіс- 

ті  тәжірибелік  үйренулер  мен  дағ- 

дылардың,  ғылыми  білімнің,  әдеп-

эстетикалық идеялардың жүйесі, яғни 

психиканы  дамытудың  негізгі  жол- 

дарының бірі.

жүктеу/скачать 11,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: