Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев

227

ғарып  басқалардың  жан  сырын  ұға 

алады. Адам өз жанының көріністе- 

рін өзі бақыламаса, жан көріністері- 

мен  таныс  болмайды...  Ұлттың  тілі 

кеми  бастауы,  оның  құри  бастаға- 

нын  көрсетеді...  ұлттың  тілінде  сол 

ұлттың жері, тарихы, тұрмысы міне- 

зі  айнадай  анық  көрініп  тұрады. 

Ойдың тілі – сөз. Бір сөз арқылы ға- 

на неше түрлі ойымызды сыртқа біл- 

діре  аламыз.  Баланың  маңайындағы 

сөйленетін  сөздер  де  әдеттегі,  сұлу 

болуға тиісті. Былық сөзді естіп өс- 

кен  бала  өмір  бойы  былық  «была- 

пыт»  тілді  болады...  Ата-ана  қатал 

болса, бала да қатал, ата-ана жұмсақ 

болса,  бала  да  жұмсақ...  сондықтан 

баланың маңындағы адам дұрыс мі- 

незді  болу  керек...  Мінез  тәрбиесі... 

жан иесіне тиісті азық беріп, сол жан 

иесінің  дұрыс  өсуіне  көмек  көрсету 

деген  сөз...  Адамның  өзін-өзі  тек- 

серуі  оның  жан-тұрмысының  өр- 

кендеуіне, түзу жолға түсуіне, бірін- 

ші шарт... Қазақтың қаны бір, жаны 

бір  жолбасшысы  –  мұғалім...  Тәр- 

биешісінің  табансыздығын  сезсе, 

бала оны сыйлаудан, тілін алудан қа- 

лады...», т.б.

Ұлы  ақынның  методикалық  еңбек- 

тері де психологиялық жағынан ерек- 

ше көңіл аударарлық. Мәселен, оның 

қазақ мектептерінде оқу құралдарын 

қандай  етіп  жазу  керектігі  жайлы 

«Жазылашақ  оқу  құралдары  һәм 

мектебіміз», (Бостандық туы, 1921, N5), 

сондай-ақ  «Бастауыш  мектепте  ана 

тілін оқыту жолы» (1925), «Сауатты 

бол»  (1926),  «Әліппе»  (ересектерге 

арналған 1929), т.б. газет-журналдар- 

да  жарияланған  көптеген  ғылыми-

публицистикалық мақалалары өз алды- 

на әңгіме етуді қажет ететін тақырып.

жүктеу/скачать 11,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: