Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев

1) психологияның пәні, сана элемент- 

тері және олардың арасындағы арна- 

йы жаттыққан интроспекция арқылы 

табылатын құрылымдық қатынастар 

деп  санаған  бағыт.  ХХ  ғ.  басында 

пайда болды. Америкалық психолог 

Э.Титченер  (1867-1927)  негізін  сал- 

ды. Сана құрылымында элементтер- 

дің үш санаты: түйсіну, бейне және се- 

зім  сараланды.  Бірақ  қабылдаудың 

заттық сипаты мойындалмады. Құры- 

лымдық психологияны гештальтпси- 

хология,  функциялық  психология, 

бихевиоризм  мектептері  сынады;  

2) Ж.Пиаженің когнитивті даму тео- 

риясы;  Э.Титченер  теориясынан  өз- 

гешелігі  –  мұнда  Ж.Пиаже  зияттың 

негізінде  жатқан  ой  түсініктерінің 

құрылымдарын қарастырады; 3) Клод 

Леви-Стросстың  антропологиялық-

социологиялық ықпалы. Мұнда әлеу- 

меттік ұйымдасу мен әлеуметтік құ- 

рылымдар қарастырылады.

мен  құбылыстарды  белсенділікпен 

танып,  білуге  бағытталған  адамның 

біршама тұрақты жеке ерекшелігінің 

бір көрінісі. Сонымен қатар қызығу- 

да бір нәрсені ерекше таңдап, соған 

зейін  қойылады.  Адамды  еліктіріп, 

өзіне тартқан нәрсенің бәрі қызығу- 

дың объектісі болып табылады. Қы- 

зығудың  физиологиялық  негізі  – 

«Бұл не?» дейтін рефлекс. Мәселен, 

біреуді «футболға қызығады» десек, 

ол  адамның  футбол  ойынына  үнемі 

баратынын, футбол жөніндегі кітап- 

тарды  оқып  отыратындығын,  біреу- 

мен  әнгімелесуде  де  көбінесе  осы 

тақырыптың айналасында сөз қозғау- 

ды тәуір көретінін байқаймыз. Сөй- 

тіп адамның қызығуы бір нәрселерге 

асыра  зейін  қоюдан,  оған  құмарту- 

дан,  соны  үнемі  ойлаудан  көрініп 

отырады.

балалардың  кішкентай  кездерінде