Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев

585

ажырағысыз  байланысты.  Алайда 

мұғалімнің  жеке  басының  сипатта- 

малары  жарқын  болуымен  байла-

нысты болатын даралық-тән сипатты 

ықпал деңгейі төмен болса, бұл бір- 

лік бұзылады. Оқушыларға мұғалім 

ресми  рөлі  тұрғысынан  ғана  ықпал 

жасап, даралық-тән сипатты ықпал- 

дың  есесін  толтыру  өктемшілдік 

әдістері  көбірек  қолданумен  жүзеге 

асырылады.

ЫМЫРА (келісім) – адамдар арасын-

дағы  бір  нәрсеге  байланысты  бір-

біріне көну арқылы болатын келісім. 

Ымыраласу – келісу, пікір бірлестігін 

білдіру  мағынасында  қолданылатын 

ұғым. Ы. достасу, татуласу мағынасын 

да білдіреді. Ал ымырашылдық – айт- 

қанға көне салушылық, кез келгенмен 

келісе кетушілік, өзіндік берік пікірі 

жоқтықтың белгісі. Ымырашыл адам, 

негізінен,  кеңпейіл,  ақкөңіл  болады 

да, өзінің қателескенін кейде байқа- 

май қалады.

ЫНТА  –  адамның  белгілі  бір  іске 

ықыластана  кірісіп,  нәтижелі  орын- 

дауға  тырысуы.  Ы.іске  қызығу-шы- 

лықтың  негізгі  ұйытқысы.  Бұл  туа 

біткен  ерекшелік  қасиет  емес.  Ол 

жақсы  тәрбиенің,  адамның  өзіндік 

санасының  ықпалынан  қалыптаса- 

тын қасиет. Қажеттілік адам бойын-

да  қоғамның,  қоршаған  ортаның 

ықпалынан пайда болады. Адамның 

жұмысқа  ынталылығы  қалыптасқан 

әдетке байланысты. Ы. іс-әрекет ке- 

зінде  қалыптасады.  Оның  ойынға, 

оқуға,  еңбекке  байланысты  түрлері 

бар.  Ы.  істі  ойдағыдай  орындаудың 

шарты.  Сондықтан  баланы  кішкен- 

тай  кезден  бастап  пайдалы  іске  қа- 

сиетті тәрбиелеу – мектептің, отбасы- 

ның ең басты міндеті.

ЫНТЫМАҚ  –  бірлесіп  тірлік  жа- 

саудың көрінісі, татулықтың белгісі. 

Ынтымақтастық – адамның бір-біріне 

көмектесіп,  қолдау  көрсетіп,  ортақ 

жауапкершілік  танытуы  жағымды 

жағдайда  жұмыс  істейтін  адамдар- 

дың  жақсы  қасиеті.  Ынтымақтас- 

тық  –  жақсылыққа  құштарлықпен 

жасалған әрекет. Ынтымақтастықтың 

тәрбиелік  мәні  зор.  Ол  адамдарды 

игілікті  істерді  нәтижелі  орындауға 

жетелейді.  Қазақ  психологі  А.  Асы-

лбеков  өзінің  «Қазақ  мектебінің 

V-VII  сынып  оқушыларының  ын-

тасын  қалыптастыру»  атты  диссер-

тациясында  (Ташкент,  1972)  осы 

психологиялық феноменді егжей-те-

гжейлі  қарастырып,  психологиялық 

талдауға арнаған болатын.

жүктеу/скачать 11,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: