▪ консервіленген массаны алу кезінде ауаның минималды түсуі сақталады


Кептірілген шөптерден мал азығын жинау (сүрлем)



бет2/5
Дата12.05.2023
өлшемі28,33 Kb.
#92434
1   2   3   4   5
Кептірілген шөптерден мал азығын жинау (сүрлем)
Қазіргі уақытта құрғақ заттың 30% дейін баяу жасыл массаны силостау кең таралған. СТБ 1223-2000 бойынша ылғалдылығы 50,1-70,0% кептірілген шөптерден жасалған тағам сүрлем деп аталады. Сүрлемге 1:1-1,3:1 қатынасына сәйкес ылғалдылығы 40...45% кептірілген дәнді дақылдармен жаңа кесілген бұршақ дақылдарын біркелкі араластыру және тегістеу арқылы дайындалған тағам да жатады. Сүрлем дайындау үшін негізінен бұршақ және дәнді-дәнді шөптер қолданылады. Құрғақ заттардың мөлшері бойынша (30-39,9%) сүрлем сүрлем мен пішендеме арасында аралық орынды алады.
Көпжылдық шөптерден жоғары класты сүрлем құрамында құрғақ зат 35 ... 39,9%, құрғақ заттағы шикі протеин 15% кем емес, шикі талшық 25% көп емес, шикі күл 10%, тағамдық құндылығы 1. кг құрғақ зат кемінде 0,97 ЭКЮ немесе 9,2 МДж метаболизденетін энергия. Жаңа технологияның негізі солу эффектісі болып табылады. Мұндай массада, жаңа кесілгенмен салыстырғанда, қант құрамы күрделі көмірсулардың гидролизіне байланысты шамамен 30% -ға артады. Сонымен қатар, аздап сусызданған массада фотохимиялық процестердің әсерінен аминқышқылдарының трансаминденуі жүреді және лизин, метионин және триптофан мөлшері артады. Бұл кезде гликозидтер мен тиогликозидтердің гидролизі жүреді, алкалоидтар ыдырайды, нитраттар 50 ... 70% төмендейді, яғни кептірілген массадан қарынның микрофлорасына теріс әсер ететін қосылыстар жойылады. Жылдам (күндізгі уақытта) және таяз солумен (құрғақ заттардың 28 ... 38%) барлық қоректік заттар (шикі күлден басқа) жаңадан кесілген шөпке қарағанда жақсы сіңіріледі.
Жоғары сапалы сүрлем мен сүрлем алу үшін технологияның барлық элементтерін орындау маңызды. Кесу ұзындығы 60...70% ылғалдылық кезінде 0,5...3,0 см және 70...80% ылғалдылық кезінде 4...7 см шегінде болуы керек. Тәулігіне төселген масса қабатының қалыңдығы кем дегенде 0,8 ... 1,0 м болуы керек, ал траншеяны төсеудің бүкіл процесі 3 ... 5 күннен аспауы керек.


Астық өндіру технологиясы.
Астық өндірісінен басқа, өсімдіктерде қант пен крахмалдың ең көп мөлшері болатын уақытта дәнді пішендеме жинау үшін масақты дақылдарды пайдалануға болады. Дәнді пішендемеге арналған дақылдарды өсіру технологиясы астықпен бірдей. Дәнді пішендеме үшін астықтың көп ысырап болуымен бірге комбайндармен бастырылатын қатты орналастырылған дақылдар пайдаланылады. Дәнді мал азықтық дақылдарды жинау дәнді дақылдар компоненті дәнінің сүтті-балауыз пісу фазасының басталуымен басталады. Егін жинаудың басталуының көрсеткіші дәннің ылғалдылығы шамамен 50% құрайды, ал егін жинау оның ылғалдылығы 40% дейін төмендеген кезде аяқталады.
Егін жинау кәдімгі мал азығын жинайтын комбайндармен жүргізіледі. Кесу мөлшері біркелкі, 2...3 см аралығында болуы керек.Астық пішендемесінде сүт қышқылының қышқылдар мөлшеріне қатынасы рН 3,9...4,2 кезінде 75...80%.
Арпа дәнінің сүтті-балауыз және ерте балауыз пісуінде және оның бұршақ дақылдарымен қоспаларында дайындалған 1 кг табиғи жемде 0,48 ... 0,52 ЭКЮ, таза сұлы және аралас дақылдарда - 1 кг құрғақ затта 0,36 ... 0,39 ЭКЮ болады. Аралас дақылдардағы сіңімді протеиннің мөлшері бұршақ дақылдарының құрамдас бөлігінің үлесіне байланысты, бір сортты дәнді дақылдарда 1 ЭКЮ-ға 95 ... 100 г және одан да көп - 64 ... 78 г.
Дәнді пішендеме үшін жинау, астық үшін жинаумен салыстырғанда, ЭКС өнімділігін 10...15%-ға арттырады, 1 тонна ЭҚҚ құнын – 42...48%-ға төмендетеді. Сонымен қатар, дәнді дақылдарды бастырусыз ерте жинап алу сабандық дақылдарда екінші дақылды өсіруге және бір гектардың жалпы өнімділігіне 130 ц/га дейін ЕЭК жетуге мүмкіндік береді.
Пішендеме сапасының кластарын бағалау көрсеткіштері мен нормалары. Нормативтік құжатта бекітілген көрсеткіштер қазіргі заманғы ғылыми-техникалық базаға, ауыл шаруашылығы өндірісінің талаптарына сәйкес келеді және басқа елдердің прогрессивті ұлттық стандарттары деңгейінде.

Пішендеме сапасы кластарының сапалары мен нормалары





Сапа көрсеткіштері, , %

Сортқа арналған норма

Құрғақ заттардың массалық үлесі

40...60

40...60

40...60

Құрғақ заттағы массалық үлес: шикі ақуыз, пішендемеден кем емес:










бұршақ дақылдары (бедеден басқа)

16

14

12

беде

15

13

11

бұршақ тұқымдас шөптер

13

11

9

дәнді шөптер

12

10

8

шикі талшық, артық емес

30

33

35

шикі күл, артық емес

10

11

13

май қышқылы, артық емес

-

0,3

0,6

Қарқынды жем өндіретін шаруашылықтарда нитраттар мен нитраттардың болуына, улы элементтердің бар-жоғын жүйелі түрде тексеру қажет, ең үлкен қауіп сынап, қорғасын, мышьяк және мыс, мырыш, ауыр металдар, мысалы, темір, марганец, т.б. Олар шекті рұқсат етілген концентрациядан (ШРК) аспауы керек.
Пішендемені нитраттардың, ауыр металдар тұздарының, пестицидтердің және басқа да зиянды заттардың қалдық мөлшеріне бағалауды енгізу шекті рұқсат етілген деңгейден асатын мөлшердегі экологиялық зиянды заттардың болуын болдырмай, жемшөп өндіруге ықпал етеді. Бұл өз кезегінде малдың күйі мен өнімділігіне оң әсерін тигізеді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет