▪ консервіленген массаны алу кезінде ауаның минималды түсуі сақталады
жүктеу/скачать 28,33 Kb.
|
| Қант минимумы – 80% шамасында ылғалдылығы бар сүрленген массаны рН 4,2-ге дейін қышқылдандыратын одан қышқылдың осындай мөлшерін түзу үшін қажет, сүрленген массадағы қанттың мөлшері.Сондықтан Шикізатты қопсытудың маңызды факторлары ондағы қанттың мөлшері болып табылады. Осы негізде өсімдіктер бөлінеді:
• оңай сүртілетін (қанттың артық болуы және сүт қышқылы қант қалдырғанда 60...70% мөлшерінде ашытылатын) – жүгері, құмай, судан, қара бидай, шалғынды дәнді дақылдар, бақша дақылдары, қырыққабат, тамыржемісті және т.б.; • сүрлемге қиын (олардың жасыл массасы сонша, қант көп одан сүт қышқылының шығуы 90 ... 100% болғанда ғана қалыпты сүрлемге алынады - тәтті беде, веч, беде және т.б.; • сүрлемсіз (таза күйінде олар сүт қышқылы қанттан 90 ... 100% болса да ашытпайды) – жоңышқа, соя, құмай, бақша дақылдары, бақша дақылдары және т.б. Сүрлемдеуге қиын өсімдіктерді таза күйінде емес, 1:1 қатынасында оңай сүрленетін өсімдіктермен қоспада сүрлемдеген дұрыс. Таза күйінде сүртпейтін өсімдіктерді тек оңай сүртілетін өсімдіктері бар қоспада (кемінде 1: 3 қатынасында) сүрту үшін пайдалануға болады. Сүрленген массаның қышқылдану жылдамдығы мен дәрежесі өсімдіктердегі қанттың ғана емес, сонымен қатар ашыту нәтижесінде қанттан түзілетін қышқылдарды орталықтандыратын сілтілі заттардың құрамына байланысты. Мұндай заттар буфер деп аталады. Жемде олардың мөлшері неғұрлым көп болса, қышқылдардың дұрыс мөлшерін қалыптастыру үшін соғұрлым көп қант қажет. Оларға белоктар, тұздар, амин қышқылдары және т.б. жатады.Қорғалған массадағы буферлік заттардың мөлшерінің көрсеткіші оның буферлік сыйымдылығы – 1 кг жемнің құрғақ затын рН мәніне дейін қышқылдандыруға қажет сүт қышқылының граммдағы мөлшері болып табылады. 4.0. Мысалы, жүгері жасыл массасының 1 кг құрғақ затында қант мөлшері орта есеппен 250 г, дәнді көпжылдық шөптер – 10 г, жүгерінің буферлік сыйымдылығы – 35, дәнді шөптер – 50 г/кг. Сүрлемдеуге қиын дақылдарда орташа қант мөлшері 100 г/кг, буфер сыйымдылығы 70 г/кг, сүрлемсіз дақылдарда сәйкесінше 50 және 80 г/кг. Өсімдіктердегі қант мөлшері салқын күн шуақты ауа райында, азоттың төмен дозаларымен және вегетациялық кезеңнің ерте кезеңдерінде егін жинау кезінде артады. Сақтау – құрғақ заттағы қант мөлшерінің сүрленген массаның буферлік сыйымдылығына қатынасы. Ылғалдылығы 75 ... 85% масса, егер оның сүрлемдік көрсеткіші 4,0 төмен болмаса, жақсы сүртеді. Сүрлем массасының ылғалдылығы. Көптеген түрлердің өсімдіктерін силостау үшін 65 ... 80% ылғалдылық оңтайлы болып саналады. Шикізаттың жоғары ылғалдылығында сірке қышқылының мөлшері артады. Ылғалдылығы жоғары жасыл жемшөпті сүрту, әдетте, ағып жатқан шырынмен қоректік заттардың көп жоғалуымен бірге жүреді. Сүтті пісу кезеңінде жүгері ылғалдылығы 82 ... 87% құрайды, сондықтан шырынмен салмақ жоғалту 30% жетеді, ал сүрлем сапасы нашар. Ылғалдылығы жоғары шикізатты құрғақ құрамдас бөліктермен бірге сүрлемдеу, сүрлемдік дақылдарды дәнді азықтық және бұршақ дақылдарымен аралас егу, сүрлемдік шикізатты кептіру арқылы шикізаттың ылғалдылығы мен сүрлемін реттеуге болады. Ағып жатқан шырынмен шығынға жол бермеу үшін сүрлем массасына сабан кесуді қосқан жөн. Массаның ылғалдылығы 85% және одан жоғары болғанда, 15 ... 20% құрғақ туралған сабан қосу керек, ал шикізаттың ылғалдылығы 80% болғанда, 10 .. диапазонында құрғақ сабан қосу керек. 12%. Бұл жағдайда дайын сүрлемнің ылғалдылығы 70...75% аралығында болады. Жоғары сапалы сүрлем алу үшін өсімдік массасын ұсақтау өте маңызды. Өсімдіктердің ұсақталу дәрежесі олардың вегетация кезеңіне, сүрленген шикізаттың ылғалдылығына, азықтың құрамындағы қоректік заттардың, әсіресе қанттың және басқа факторларға байланысты. Ылғалдылығы 80 ... 85% болғанда, олар 5 ... 8 см, 65 ... 75% - 3 ... 5 см-ге дейін ұсақталған.Балауыз фазасында жүгеріні кесу ұзындығы. пісуі 1 см-ге дейін, сүтті-балауыз - 2. ..3 см Ұсақталған массаны жем-шөп жинау агрегаттарынан арнайы жабдықталған ПСЭ-12,5 ауыр жүкті тіркемелермен тасымалдайды; PIM-40; PIM-20; самосвалдар және т.б. төсеу алдында массаны өлшейді. Температура. Сырлау процесі жылу бөлінуімен және биохимиялық процестердің бағыты тәуелді болатын температура массасының жоғарылауымен бірге жүреді. Массаның қызуы бөлшектер арасындағы ауадағы барлық оттегі таусылғанша, бос орындар көмірқышқыл газымен толтырылғанша және өсімдік жасушалары өлгенше жалғасады. Ауадан оқшауланған жақсы нығыздалған массада массаны силосқа тиегеннен кейін 6-8 сағаттан кейін жасуша тынысы тоқтайды. Сүт қышқылы бактерияларының дамуы үшін оңтайлы температура 25...30°С. Масса 30 ... 35 ° C жоғары қыздырылған кезде сүт қышқылы бактерияларының белсенділігі тежеледі, жемнің қышқылдануы тежеледі, споралы бактериялар және, атап айтқанда, бутирикалық бактериялар көбейе бастайды. Мысалы, массадағы температура 30 ° C-қа дейін көтерілгенде, микроорганизмдер саны 3 сағатта екі есе артады, одан әрі қыздырғанда микроорганизмдер өледі (30 ° C температурада - 1 граммда 62 миллион, 60 ° C температурада). - 18 сағаттан кейін 14 млн). Массаны 60...80 0С дейін қыздырғанда құрғақ заттың жоғалуы 12...15%, органикалық - 30...40%, қорытылатын ақуыз мөлшері 1,5...2 есе артады. Сондықтан жоғары сапалы сүрлем алу үшін ауаның массаға енуіне жол бермей, мұқият тампондау қажет. Массалық тығыздығы 1 м3 үшін 600 кг болса, 1 шаршы сантиметр аумақтан құрғақ заттардың жоғалуы 5 кг, тығыздығы мен тығыздығы нашар (200 кг / м3) - 200 кг-ға дейін және ауаның тереңдікке енуі. 0,5 метр жоғалтуды 17% дейін арттырады. Массаның нығыздалуы шикізатты ұнтақтауға байланысты. Ұнтақталған массада шырын құрамында еріген қоректік заттармен көп бөлінеді - сүт қышқылының ашытуын дамыту үшін қоректік орта жасалады. Шығарылған шырын массаның бөлшектері арасындағы бос орындардан ауаны ығыстырады. Ол тезірек ашытылады, оны қысу, жүктеу оңайырақ және шығару ыңғайлы. Әсіресе мұқият, массаны траншеялардың қабырғаларына қарсы қою керек. Сүрлеудің табыстылығы басқа факторларға да байланысты – қойманың түрі мен көлеміне, сүрленген шикізаттың сапасына, сүрлеу техникасына және т.б.. Сүрлеуді төселген траншеяларда, мұнараларда немесе топырақта жүргізеді. Ең жақсы әдіс - астаналық құрылымдарға жасыл масса төсеу (қоректік заттардың жоғалуын азайту). Жоғары сапалы сүрлем алу үшін жақсы нығыздалған массаның күнделікті қабаты кемінде 0,7-1 м болуы керек. Сүрлемдік массаны төсеу аяқталған күні траншеялар (және басқа құрылымдар) мұқият жабылады. Сүрлемді жабу үшін ең жақсы материал - полиэтилен пленкасы, үстіне жер немесе торус қабаты және сабан қабаты құйылады. Химиялық заттарды және стартерлік культураларды қолдану арқылы жемді сүрту. Құрамында қант мөлшері жеткіліксіз немесе шамадан тыс өсімдіктерді силостау кезінде, сондай-ақ ылғалдылығы жоғары (75% және одан да көп) массаларды сүрлемге төсеу кезінде химиялық консервацияны қолдану мақсатқа сай. Химия консервілеу қоректік заттардың жоғалуын 3...4 есе азайтады және жемнің сапасын жақсартады. Ең жақсы консерванттардың бірі - натрий пиросульфиті. Препараттың консервативті әсері оның антисептикалық қасиеттеріне негізделген. Ол ашыту процестерін тежейді және бутирикалық және шірік микроорганизмдердің өмірлік белсенділігін тежейді. 1 тонна туралған жасыл масса үшін 3-тен 5 кг-ға дейін натрий пиросульфиті қосылады (бұршақ дақылдары үшін - 4,5 ... 5 кг). Жақсы консервативті қасиеттері бар құрғақ химиялық заттардың ішінен натрий бисульфаты (1 тоннаға 8 ... 10 кг), аммоний пиросульфаты (1 тоннаға 10 ... 12 кг), аммоний дигидросульфаты (1 тоннаға 14 кг), формалин немесе уротропин. - формальдегидті сүрту әдісі (1 тоннаға 10 г) және басқалары. Ылғалдылығы 75%-ке дейінгі сүрлемдік массаға химиялық қоспаларды енгізер алдында оларды 1:2 немесе 1:3 қатынасында суда ерітеді және әртүрлі бүріккіштермен, мөлшерлегіштермен және т.б. Сүрлемді жинаудың технологиялық схемасы мыналардан тұрады: • жасыл массаны бір мезгілде ұсақтаумен шабу; • тасымалдау; • сақтауға арналған бетбелгі; • пломба; жүктеу/скачать 28,33 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|