Қ. Т. Сапаров г.ғ. д., С. Торайғыров ат
жүктеу/скачать 5,58 Mb. Pdf көрінісі
|
|
3-сурет. Нүктелік тәсіл Изосызықтар тәсілі Изосызықтар – географиялық картадағы қайсыбір шаманың (қысым, температура, ылғалдылық, т.б.) бірдей сандық көрсеткіштері бар вертикаль қимадағы немесе графикадағы нүктелердегі қосатын сызықтар. Изосызық тәсіл – грек тілінен аударғанда изос бірдей деген мағына білдіреді. Изосызықтар тәсілі – кеңістіктегі үздіксіз және біртіндеп өзгеретін құбылыстардың – жер бетінің биіктігін, ауа температурасын, жауын – шашын мөлшерін және т.б. шамасын (немесе қарқындылығын) картаға түсіру үшін қолданылатын бейнелеу тәсілі. Изосызықтардың мынадай түрлері бар: изотерма, изогиета, изобар. Изотермалар – (изо. және герк. Тhermе –жылылық, ыстық) – географиялық картадағы бір сәттегі немесе орташа бір кезеңдегі (жыл, ай бойғы) ауаның, судың және топырақтың бірдей температуралы нүктелерін қосатын сызықтар. Изогиета – географиялық ккарталардағы тәулік, ай, жыл ішінде жауатын атмосфералық жауын – шашын мөлщерінің бірдей нүктелерін немесе бір айда немесе бір жылда жауатын жауын – шашынның көп жылғы орташа мөлшерінің бірдей нүктелерін қосатын сызықтар. Изобара – барометрлік қысымы бірдей нүктелерді қосатын сызықтар. Карталардың бетінде белгілі бір уақытқа арналып жасалады. Изобаралар тәуліктің, айдың, жылдың, т.б. орташа, ең жоғары немесе ең төменгі қысымдарына арналып жасалуы да мүмкін. |