Қ. Т. Сапаров г.ғ. д., С. Торайғыров ат
жүктеу/скачать 5,58 Mb. Pdf көрінісі
|
| №14 Зертханалық жұмыс
18-тапсырма. Топографиялық картадан берілген екі нүктенің (15-кесте): 1) абсолюттік биіктігін 2) салыстырмалы биіктігін 3) еңісін 4) пішінін анықтау. Тапсырманы орындауға арналған ұсыныстар. Егер А нүктесі горизонталь үстінде жатса, онда оның абсолюттік биіктігі сол горизонтальдың биіктігіне тең. Ал егер А нүктесі екі горизонталь арасында жататын болса, онда оның абсоюттік биіктігін табу үшін қорші жатқан екі горизонталь биіктіктерін интерполяциялау арқылы табады. Ол үшін ізделініп жатқан нүкте арқылы d түзуін жүргізеді (12 сурет). 15-кесте Нұсқа У-34-37-В-в-4 (Снов) картасы бойынша 1 Тастар жиынтығы (6812) – омарта (6712) 2 Құдық (6614) – су қыспақты мұнара (6614) 3 Орманшы үйі (6412) – шіркеу (6413) 4 Жанармай қоймасы (6514) – су қыспақты мұнара (6414) 5 Жол торабы (6812) – «Северный» орманының шығыс бұрышы (6813) 6 Бұлақ (6713) – жол (6614) 7 Орманшы үйі (6611) – омарта (6512) 8 Малдарға арналған қаша (6511) – Орманшы үйінің жанындағы қиылыс (6412) 9 Тастар жиынтығы (6414) – ескерткіш (6413) 10 Жанармай қоймасы (6413) – орман жолдарының қиылысы (6412) 11 Телемачта (6413) – бақшаның оңтүстік бұрышы (6414) 12 Кірпіш зауыты (6613) – жеке тұрған қылқанды ағаш (6513) 13 Ұн тартатын зауыт (6511) – оба (6611) 14 Зираттың солтүстік бұрышы (6413) – жеке жатқан тас (6513) 15 149,7 белгісі бар көпір (6612) – жеке бұта (6613) 16 Темір жолдың тұйықталған жері (6714) – Зираттың солтүстік бұрышы (6714) 17 Электрберіліс жүйесінің далалық жолмен қиылысы (6712) – зираттың батыс бұрышы (6811) 18 Вороново елді-мекенінің солтүстік-батысындағы жол торабы (6612) – жеке жатқан тас (6612) 19 Көмір шахтасы (6714) – орманшы үйінің жанындағы құрылыс (6713) 20 Новый елді-мекеніндегі көшелер қиылысы (6412) – орман жолдарының қиылысы (6412) Содан кейін берілген нүкте мен төменгі горизонталь арасындағы арақашықтық d 1 өлшенеді. А нүктесінің биіктігі осыған тең: Н А = Н төм + Δh, мұндағы Δh = төменгі горизонталь мен А нүктесі арасындағы биіктік. Пропорция құра, Δh табамыз: мұндағы h – жер бедерінің биіктік қимасы. 151 Мысалы, жеке тұрған ағаштың абсолюттік биіктігін табу керек (12 сурет). Керекті өлшемдерді жүргізген соң, d = 12 мм, d 1 = 4 мм өлшемдері белгілі болды. Биіктік қимасы h = 10 м, осыдан: Анықталып жатқан биіктік Н = 210 + 3,3 = 213,3 м. 12-сурет. Нұктелердің абсолюттік және салыстырмалы биіктігін анықтау Берілген құламаның еңісін анықтау үшін рамканың оңтүстігінде еңістер шкаласы беріледі (13-сурет). 13-сурет. Еңісті анықтау Горизонталдарды еңісті бейнелеу қасиеті картада оның пішінің анықтауға мүмкіндік береді. Оның бірнеше түрі болады (14-сурет). А нүктесі жатқан жердің пішінің анықтау үшін оның екі жағынан да бірнеше горизонталь белгілеп, кимасын салып алу қажет. Содан кейін 14-суретте берілген мысалдармен салыстыра пішінің анықтау. Түзу Дөңес Ойыс Сатылы 14-сурет. Жер бедері пішіндерінің түрлері |