71.Өздігінен қататын пластмассалар: химиялық құрамы, негізгі қасиеттерінің сипаттамасы. Полимерлеу реакциясының ерекшеліктері. Қолдану көрсеткіштері. Өздігінен қатаятын пластмассаның полимерленуі мына жағдайларға байланысты: полимер мен мономердің бастапқы температурасына байланысты яғни, 300С жоғарғы температура полимеризацияны жылдамдатса, 50С-тан төмен температура төмендейді.активатор мен инициатордың табиғаты мен сапасына байланысты болады. Ұнтақтың дисперсті дәрежесі мен молекулалары массасы кіші болған сайын полимерлеу тез жүреді.Мономер мен полимердің арақатынасына байланысты болады.Жылдам қататын пластмассаларды полимерлеу әрқашан жылыту жабдығын қажет етпейді және оны бөлме температурасында жүзеге асыруға болады.Мұндай пластмассаларды өңдеу технологиясы уақыт бойынша әлдеқайда қарапайым және жылдамырақ.Сондықтан бұл материалдар ортопедиялық стоматологтың кабинетінде және стоматологиялық зертханада алмалы-салмалы протездерді жарықтар, негіздердің сынуы, қысқыш немесе жасанды тістің қысымы кезінде қалпына келтіру үшін қолданылады. Сонымен қатар, олар манекендерді, әртүрлі шиналарды, уақытша протездерді және т.б.Тез қататын акрил пластмассаларының ұнтақтарында гомо- немесе сополимер және инициатор (шамамен 1,5% мөлшерінде бензоил асқын тотығы) болады. Сұйықтықтардың құрамында мономер немесе мономерлердің қоспалары, активатор және ингибитор боладыПротакрил өздігінен қататын пластмассалар тобына жатады және алмалы-салмалы протездерді жөндеуге, жабысқақтығы мен функционалды сору бұзылған жағдайда пластикалық негіздерді қайта төсеуге, ортодонтиялық аспаптарды жасауға қолданылады. Протакрилді Харьков медициналық пластмасса және стоматологиялық материалдар зауыты шығарады. Протакрилдің құрамына ұнтақ пен сұйықтық кіреді. Ұнтақ – майда дисперсті полиметилметакрилат 96,5%, бензоил асқын тотығы 1,5% және дисульфанамин 2% (активатор) қоспасы. Судан ұнтағы қызғылт түсті.Сұйықтық – метилметакрилат. Ол активатор ретінде 0,1-0,2% мөлшерінде диметилпаратолуидинді қосқан. Протакрил пластмассасының зауыттық қаптамасында: пластик пакеттегі ұнтақ - 160 г, бөтелкедегі сұйықтық - 100 г, бөтелкедегі босату лак - 50 г және бөтелкедегі дихлорэтан желім - 40 г.
72.Ортопедиялық стоматология клиникасында науқастарды тексеру реттілігін жазыңыз. Сауалнама, тексеру. Төменгі жақ пен самай-төменгі жақ буынын қозғалысқа әкелетін бұлшықеттерді тексеру және сипаттау. Клиникалық зерттеу әдістері:Сұрап тексеру (анамнез)Бет әлпетін қарап тексеру
СТЖБ-ның және шайнау бұлшықеттердің жағдайын анықтауАуыз қуысын қарап тексеру Науқасты сұрап тексеру (анамнез) Науқастың шағымы
Науқастың субъективті жағдайы Науқастың ауру тарихы Науқастың өмір тарихы Науқастың бет әлпетін тексеру Науқастың бет әлпетін тексеру
Беттің тері қабатының жағдайы (түсі, тургор, бөртпе, тыртық және т.б.) Мұрын ерін, иек қатпарлардың айқындылығы (тегістелген, айқындалған, терең)
Ауыз бұрыштардың жағдайы (жоғары орналасқан немесе төмен)
Ерін түйісу сызығы (ауыздықтың бар - жоғы)
Сөйлеу мен жымию кезіндегі альвеола бөлігінің және алдыңғы тістердің көріну дәрежесі
Иек жағдайы (тік, шығыңқы, түсіп тұрған, ығысқан)Беттің симметриялылығы
Беттің төменгі бөлігінің биіктігі (пропорциональды, үлкейген, қысқарған)
СТЖБ мен шайнау бұлшықеттердің жағдайын қарап тексеру
Анамнез
Шағымы (буындағы сықырлау, ауру сезім, ауыз ашылуы шектелуі, хруст, бас ауру, есту қабілетінің төмендеуі )Ауру тарихы
Пальпация (буын бастарының бірдей қозғалуы, ауызды ашып, жауып жатқандағы қозғалысы мен болатын сықырлау, ауру сезім немесе хруст)
Шайнау, самай, медиальды қанатша бұлшықеттерінің пальпациясы
Ауыз қуысын қарап тексеру Ауыз қуысының кілегей қабығының жағдайын анықта (түсі, ылғалдылығы, тыртық, полип, афта, эрозия, жара, петехий, гемангиома, папула, көпіршік және басқа патологиялық өзгерістер)
Тістер мен тіс қатарларын қарап тексеру
(тістің орналасу жағдайы, пішіні, түсі, қатты тіндердің жағдайы, тістің тұрақтылығы, пломба, салма, жасанды сауыттың бар жоғы және клиникалық сапаға сай болуы, тіс қатарының окклюзиялық жазықтығына қарай орналасуы)
Тіс қатарының пішінін анықтау (симметриялы: U-тәрізді, V-тәрізді,O-тәрізді; асимметриялы, трапеция тәрізді)
Тістем түрін анықтау
Пародонт жағдайын анықтау (қабыну үдісі, патологиялық қалта, сему дәрежесі)
Тіссіз альвеолды бөлігін тексеру
