1. Анатомия пәніжәнемаңызы. Клиникадажәне медицина практикасында анатомия пәнініңмаңызы. Анатомиялықтексерістердіңшараларыжәнеәдістері. Адам анатомиясы


Таламусасты аймағы, оның бөліктері. Гипоталамус-гипофиз жүйесі



бет179/202
Дата07.12.2022
өлшемі0,58 Mb.
#55509
1   ...   175   176   177   178   179   180   181   182   ...   202
170.Таламусасты аймағы, оның бөліктері. Гипоталамус-гипофиз жүйесі.
Таламусастыаймағы(гипоталамус),hypothalamus,қызметтікмәніәртүрліжәнеэмбриондықшығутегібірдейемесқұрылымдардыбіріктіреді.Оғанжұпемізіктәріздіденелер,сұртӛмпе,құйғыш,гипофиз,кӛружолыменоныңқиылысыжатады.
Емізіктәрізді дене, corpus mamillare, – артқы тесіктелген зат пен сұртӛмпеніңарасындаорналасатын,жартылайшартәріздіжұпқұрылым.Емізіктәріздіденелермидыңақзатыныңқабатыменжабылған,ішіндеиіссезудіңқыртысастылықорталығыболыптабылатынядроорналасады.
Сұртӛмпе,tubercinereum,–ортадаорналасатынтаққұрылым.Алдынансhiasmaopticumжәнеартынанемізіктәріздіденелерарасындажатады.Тӛменгіжағындақабырғасыжұқа,қуыстықұрылым құйғышқа, infundibulum, жалғасады. Құйғыш жіңішкеріпбарыпгипофизге,hypophysis,жалғасады.Гипофизқызметібойынша эндокриндік жүйеге жатады. Сұр тӛмпе қуысы жоғарғыжағынанталамусаралықсаңылауменбайланысып,екеуібіргеүшіншіқарыншақуысынтүзеді.Сұртӛмпеніңалдындакӛруқиылысы,chiasmaopticum,орналасады.Оныңалдыңғыжәнежоғарғы жағында фронтальды бағытта орналасып, сүйелді дененіңқұстұмсығынажалғасатынжұқа,шекаралықтабақша,laminaterminalis,ӛтеді.Кӛруқиылысы,кӛружолына,tractusopticus,жалғасады.Шекаралықтабақшағаартынан–алдыңғыдәнекер,comissuraanterior,жанасып жатады.
Гипоталамуставегетативтікнервжүйесініңсимпатикалықжәнепарасимпатикалықбӛліктерініңқызметтерінреттейтінорталықтар- ядролартүріндеорналасады.Бұданбасқаядроларүлкенмиқыртысымен жұлынды бір-бірімен байланыстырып тұрады.
Таламусастыаймағы,hypothalamuss.regionsubthalamica,аралықмидың алдыңғы тӛменгі учаскесіне сәйкес келеді, кӛз тӛмпесінентӛментӛмпеастыжүлге,sulcushypothalamicus,астындажатады.Осы аймақтың кұрамына кіретін бірнеше қатар құрылымдар мидыңнегізгіжағынан,оныңаяқтарыарасында,кӛпірдіңалдынанкӛрінеді. Гипоталамус, таламусасты, hypothalamus III қарыншаныңтүбіастындавентралды,артқыгипоталамусаймағын,regiohypothalamicaposterior,қоса,substantiaperforataposterior-дыңалдындаорналасқантүзілістердібіріктіреді.Кұрсақтағыдамуғасәйкесһуроthalamus екібӛлімгебӛлінеді:
а) алдыңғы бӛлім, regio hypothalamica anterior, бұған tuber cinereum,infundibulum және hypophysis, сондай-ақ tractus opticus-пен hiasmaopticumбіріктіріледі;
ә)артқыбӛлімгеcorporamammilariaменregiohypothalamicaposteriorжатады.Гипоталамусаймағыныңядросыпорталдытамырлар(гипофиздіңалдыңғыүлесімен)жәнегипоталамусгипофиз будасы арқылы гипофиздің артқы үлесімен байланысқан.Осыбайланыстарарқылыгипоталамуспенгипофизерекшегипоталамус- гипофизжүйесінтүзеді.

  1. Tubercinereum,сұртӛмпе,corporamammilaria-ныңалдындажатады. Сұр заттың жұқа табақшасынан тұратын III қарыншаныңтӛменгіқабырғасыныңсыңарқуыстышығыңқыжеріболыптабылады. Тӛмпе ұшы тар қуыс құйғышқа infundibulum созылған.Оныңтұйықұшындатүрікертоқымындажататынгипофиз,hypophysis(glandulapituitaria),орналасқан.Сұртӛмпедежоғарывегетативтіорталықболыптабылатынжәнеатапайтқандазаталмасуменжылуреттеугеәсерететінсұрзатядроларыорналасады.

Ә. Hiasma opticum, кӛру қиылысы, сұр тӛмпе алдында орналасып,кӛружүйкелерініңnn.орtісі,қиылысынантүзілген.
Б. Corpora mammilaria,емізіктәріздіденелер, substantia perforataposterior-дыңалдындаортаңғысызықбүйірлерібойындасимметриялы жатқан, дӛңгелек екі кішкене ақ түсті құрылым. Әрдененіңішіндеақзаттыңбеткейқабатыастындаекісұрядрожатады. Қызметіжағынанcorporamammilariaқыртыс астындағыиіссезуорталықтарынажатады.

  1. Regio hypothalamica posterior, артқы гипоталамус аймағы. Бұлталамусастындаорналасқанмизатыныңкішкенебӛлімі.Ондаsubstantia nigra-дан латералдылау аралық мидың құрамына кіретін,сопақша дене nucleus hypothalamicus posterior жатады. Ол жүйкеніңбір буыны болып табылады. Оның вегетативтік қызметі бар депесептеледі.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   175   176   177   178   179   180   181   182   ...   202




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет