1. Анатомия пәніжәнемаңызы. Клиникадажәне медицина практикасында анатомия пәнініңмаңызы. Анатомиялықтексерістердіңшараларыжәнеәдістері. Адам анатомиясы
Омыртқа жотасының жалпы құрылысы, бөліктері, иілімдері, варианттары, патологиясы
жүктеу/скачать 0,58 Mb.
|
| 2.Омыртқа жотасының жалпы құрылысы, бөліктері, иілімдері, варианттары, патологиясы.
Омыртқа бағанасы (columna vertebralis) дененің механикалық тірегіші, өзара байланысқан 33-34 омыртқалардан тұрады. Әрбір омыртқа (vertebrae) денесінен, доғасынан және 7 өсінділерден тұрады. Омыртқа денесі (corpus vertebrae) алға қараған; омыртқа доғасы (arcus vertebrae) денесімен бірге омыртқалық тесікті (foramen vertebralis) шектейді, олар тұтасып омыртқалық өзекті (canalis vertebralis) құрайды. Омыртқалық өзекте жұлын орналасады. Омыртқа доғасынан өсінділер тарайды: қылқанды өсінді (processus spinosus) - тақ, артқа қараған; екі көлденең өсінді (processus transversus); жоғарғы және төменгі буындық өсінділер (processus articulares superior et inferior) вертикалды бағытта орналасқан. Буындық өсінділерде буындық беттер (facies articulares superior et inferior) орналасқан. Орналасуына байланысты мойындық, кеуделік, белдік, сегізкөздік және құйымшақтық болып бөлінеді.Омыртка бағанасында 7 мойын омыртқасы( vertebrae cervicales), 12 кеуде омыртқасы, (vertebrae thoracicae), 5 бел омыртқасы(vertebrae lumbales), сегізкөз сүйегі( os sacrum), және құйымшақ сүйегі (os coccygis) болады . Ересектерде сагиталь жазықтықта 4 иiнi болады curvaturae: мойын, кеуде, бел немесе құрсақтық және сегізкөздік болып ажыратылады. Бұл иіндердің ішінде: мойын, бел иiндерінің дөңес беті, яғни лордозы алға қарай бағытталса, кеуде және сегізкөз иіндерінің дөңес беті, яғни кифозы артқа қарай бағытталған. Жалпы омыртқалар, түр өзгешеліктеріне қарай негізгі және жалған омыртқаларға бөлінеді. Негізгі омыртқаларға: мойын, кеуде, бел омыртқалары жатады. Ал жалған омыртқаларға: 1,2 мойын, сегізкөз және құйымшақ омыртқалары жатады. Мойын омыртқаларындағы омыртқаның тірек бөлігі салыстырмалы түрде аз болады (мойын омыртқасында дене тіпті жоқ), ал төмен қарай омыртқалардың денелері біртіндеп артып, бел омыртқаларындағы ең үлкен мөлшерге жетеді; дененің осы бөліктерінің қаңқасын төменгі аяқтың сүйектерімен байланыстыратын бас, магистраль және жоғарғы аяқтар; олар арқылы төменгі аяқтар біртұтас сакрумға бөлінеді ("күш бірлігінде"). Керісінше, адамда жоғалып кеткен құйрықтың қалдығын білдіретін құйымшақ омыртқалары кішкентай сүйек түзілімдеріне ұқсайды, онда денесі әрең көрінеді және доғасы жоқ. Омыртқаның доғасы қорғаныш бөлігі ретінде жұлынның қалыңдатылған жерлерінде (төменгі мойын және жоғарғы бел омыртқалары)кеңірек омыртқаны құрайды. Омыртқалардың проекциялық анатомиядағы маңызы: -үлкен шүйде тесігінің сыртқы бетімен жүргізілетін жазықтық жұлын мен мидың шекарасы болып саналады; -үлкен шүйде тесігі мен бірінші омыртқаның арасында жұлынның I сегменті орналасады. жүктеу/скачать 0,58 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|