36.Шықшыт буыны, жалғамала құрылысы, қызметі. Самай шықшыт немесе самай төменгі жақ буыны articulation temporomandibularis астыңғы жақ сүйегінің буын басынан,сонымен қатар самай сүйегіндегі шағын шұңқырдан тұрады.Ол қозғалмалы буын,пішіні айдаршыққа ұқсас.Кешенді,қарапайым буындарға жатады.Бұл жерде шеміршекті диск бар.Екі шықшыт буыны үйлесімді қозғалады.Сөйтіп жақты алға,артқа және бүйір жаққа қозғалуға мүмкіндік береді.Синовиалды мембрана қатысады осы қимылға қатысады.
1.Фронталды білік айналасында – төменгі жақсүйектің түсуі және көтерілуі жүреді;
2.Фронталды білік алдына ығысуы кезінде төменгі жақ сүйектің алға жылжуы және артқа қайтуы:
3.Вертикалды буын айналасында – айналдыру.
Бұл байлам самай-төменгі жақ буынын сыртқы қабырғасын ықшамдап және де артқы,латеральді қозғалысты тежейді.Және де шандыр фасциялық қабықшасы қалың болғандықтан берік буындарға жатады.Осы тығыз фасциялық қабықшалар байламдар болып табылады.Олардың саны 3.
Біріншісі самай сүйегінің біз тәрізді өсіндісінен басталатын,төменгі жақ сүйегінің бұрышының ішкі қапталына бекитін –біз төменгі жақ байламы,яғни lig.stylomandibulare.
Екіншісі сына сүйектің ұылұанынан бастау алатын,төменгі жақ сүйегі өзекшесінің кіреберіс жеріне яғни,lingual mandibulaeге бекитін-сына төменгі жақ байламы.
Ал үшіншісі қанат тәрізді төменгі жақ байламы.lig.pterygomandibulare қысқа әрі нәзік келген дәнекер тіннен тұрады.Ол сына тәрізді сүйектің қанат тәрізді өсіндісінің ілмегінен басталады да төменгі жақ сүйегі тілшесіне орналасады.
Шықшыт буыны басқа буындардан ерекшеленеді.
Біріншіден буын бетін дәнекер тінді шеміршек қаптап жатыр.
Екіншіден буын беттері бір-біріне сәйкес келмейді.Сондықтан екі беті ойыстау келген,қалыңдығы жиегінде 4мм ал центрінде 1-2 мм болатын буын аралық дискі арқылы буын қуыстығы бір-бірімен қатыспайтын жоғарғы,төменгі қабатқа бөлінеді.Және де жоғарыда айтқандай оң және сол шықшыт буындары бірдей қозғалып,3бағытта,яғни жоғары төмен,алға-артқа және айналады.
