Электр жетегінің күштік бөлігінің электрлік және электр механикалық құрылғыларын атаңыз. Электр қозғалтқыштарының жіктелуі
Электр жетегі күштік канал және ақпараттық канал болып бөлінеді. Күштік каналдың электрлік бөлігі: -қөрек көзінен электр энергиясын беруші элементтер; -электр қозғалтқыштарМеханикалық бөлігі: -механикалық беріліс; - қондырғының атқарушы орган.Қозғалыс түріне байланысты электржетектері айналмалы, бір бағытта түсетін және реверсивті қозғалысты, қайталанбалы түсетін қозғалысты болып бөлінеді.Жылдамдықтыбасқарупринципіменқадағалаусатысынабайланыстыэлектржетегібөлінеді:- басқарылмайтынэлектржетегі. Жұмыс машинаның орындайтын бөлігінің қозғалысының координаталарының өзгерісін қадағалау мүмкін емес. Осыған орай қозғалыс параметрі әсірелейтін әсер нәтижесінде ғана өзгереді.басқарылатынэлектржетегі. Технологиялық процестердің сұранысы бойынша жұмыс машинасының орындайтын бөлігінің қозғалысының координаталарының өзгерісін қадағалау мүмкіндігі бар;- бақылау электр жетегі. Өзгеріп отыратын беретін сигналдарға байланысты жұмыс машинасының орындайтын бөлігінің орын ауыстыруын қамтамасыз етеді;-программалы-басқарылатынэлектржетегі. Берілген программа бойыншажұмыс машинасының орындайтын бөлігінің орын ауыстыруын қамтамасыз етеді;-адаптикалықэлектржетегі. Өзгерген параметр мен әсірелейтін әсерлерге басқару жүйесінің құрамы мен параметрлерін өзгерту арқылыавтоматты түрде өзгеріп, үйреніп отырады;- позициялық электр жетегі. Орындаушы бөліктің белгіленген жерге орын ауыстыруы.- автоматтандырылмағанэлектр жетегі. Барлық операцияларды оператор орынайды. -автоматтандырылғанэлектржетегі. Басқару операциясының жартысы операторсыз, сәйкестендірілген құрылғылар арқылы орындалады. Механикалықберілісқұралдарыныңтегінебайланыстыбөлінеді:редукторлыэлектр жетегі– электр қозғалтқышы жұмыс машинасымен беріліс құралдарының бір түрімен жалғанған;редукторсызэлектржетегі– электр қозғалтқыш жұмыс машинасымен қосымша беріліс механизімінсіз тікелей жалғанған.Қозғалтқышқоректенетін тораптың ток тегіне байланысты электржетегі тұрақты және айнымалы токты электр жетегі болып бөлінеді.Механикалық энергияны орындаушы бөлікке жеткізутүрінебайланыстыэлектржетегібөлінеді: топтық,жекедаралық,көпқозғалтқыштыжәнеөзарабайланысқанэлектржетегі. Топтық электр жетегініңмінездемесіне келсек, бір қозғалтқыштан бір не бірнеше жұмыс машинасының бірнеше орындаушы бөліктері қозғалысқа келтіріледі. Бұл электр жетегінің тәсілі оның дамуының бастапқы этапында кеңінен қолдынылып, күрделі кинематикалық жүйеден тұрғандықтан (механикалық береліс құралы), эксплуатациясы мен өндіріс процесінің автоматтандырылуын қиындата түседі. Бұндай механизмдердің күрделі кинематикасы жекелей жобалануы үшін үлкен шығыны, дайындалу дәлдігіне жоғары сұраныс топтық электржетегінің басты кемшілігі болып табылады. Өндіріс механизмінің қуат бірлігінің өсуі, өндіріс процесінің және механикалық жүйенің автоматтандырылу қажеттілігі, механизмдар мен жұмыс машинасының механикалық беріліс құралдарының қарапайымдылыққа ұмтылуы топтық электржетегін жекелейге ауыстыруға алып келді.