5. Функциялары:
-тасымалдау
функциясы - эндотелий арқылы қан мен басқа ұлпалар
арасындағы заттарды селективті екі жақты тасымалдау жүзеге
асырылады;
-гемостатикалық функция - эндотелий қан ұюында шешуші рөл атқарады.
Әдетте бүтін эндотелий атромбогенді бетті құрайды.
Эндотелий
прокоагулянттар мен антикоагулянттар шығарады;
-вазомоторлы функция - эндотелия тамыр тонусын реттеуге қатысады,
вазоконстриктор мен вазодилататор заттарды бөліп шығарады;
Рецепторлардың қызметі - эндотелий жасушаларында әртүрлі цитокиндер
мен адгезиялық ақуыздардың рецепторлары болады; олар плазмолеммаға
қан лейкоциттерінің адгезиясын және кейінгі трансендотелий миграциясын
қамтамасыз ететін бірқатар қосылыстарды көрсетеді;
6.Орналасуы: жатырдың алдыңғы немесе
артқы қабырғасында
1.Препарат атауы:Плацентаның құрылысы.
2.Бояуы жоқ
3.Құрылыс ерекшеліктері:1–хорион бүрі; 2–бүрдің дәнекер тіні; 3–
синцитиотрофобласт; 4–капиллярлар; 5–бүрлі кеңістік; 6–бағаналы бүр; 7–
хориалды пластинка; 8–амнионның дәнекер тіні; 9–амнион эпителийі;10–
амнионның шеті ; 11 –кіндікбау; 12 –жатырдың шырышты қабықшасы ; 13 –
децидуальді жасуша ; 14 –цитотрофобласттың беткі қабаты (О.В.Волкова,
Ю.К.Елецкий бойынша).хорион бүрлерінің пішіні ыдысқа ұқсаған аралшық
тәрізді
4.Құрылымының қызметтері:
Хориондардың тегіс және бүрлі болып бөлінуі дамудың 8-аптасында
басталады. Осы уақытқа дейін хорион бүрлермен қоршалып жатады.
Синцитиотрофобласт-алып және үзінді ядролары бар симпласт болатын адам
эмбрионының трофобластының беткі қабаты; ана қанынан қоректік заттарды
сіңіру функциясын орындайды және хорионды виллаларды жатыр тініне
енгізуге ықпал ететін гистолитикалық ферменттер шығарады.
Жасушалар бір-бірімен десмосомалар, саңылаулар және тығыз байланыстар
арқылы байланысады. Тегіс хориондағы бүрлер редукцияға ұшырап, көп
жағдайда олар гиалинозға ұшырауы мүмкін, сонымен қатар оларда қан
тамырлары жойылып кетеді.
Хорион бүрлерінің кесінділері- жоғары сатыдағы омыртқалы жануарлардың
ұрық дамуының бастапқы кезеңінде пайда болатын сыртқы ұрық қабығы.
Сондықтан хорион тек қағанақтыларға ғана тән. Бауырымен жорғалаушылар
мен құстарда хорионды серозды қабық деп атайды. Сүтқоректілерде хорион
қабығы тікелей жатыр қабырғасына жанаса орналасып, аналық организм мен
шарана арасындағы зат алмасу процесін реттеп отыруға қатысады.
Децидуальды жасушалар-жатыр эндометриясының базальды қабаты
құрамында болады. Қызметі: жүктілік кезінде олар релаксин гормонын
түзеді; плацентаның бөлігі болып табылады, босанғаннан кейін
плацентаның
бас тартуына ықпал етеді, өйткені жоғары литикалық белсенділікке ие.
Орналасуы: ұрық пен миометрий арасындағы орналасқан.
Функциясы:
1. жатыр мен ұрықты байланыстырып тұратын арнайы мүше.
2. ұрықтың тамақтануы және
газ алмасуы
3. метаболизм өнімдерінің бөлінуі
4. гормоналды және иммундық жүйені қалыптастыру
5. ұрықтың мәртебесі
6. Жүктілік кезінде плацента оны алмастырады
7. қан-ми қызметінің жетіспейтін
функциялары
8. жүйке орталықтарын және бүкіл
9. уытты әсерінен ұрық ағзасы
10. факторлар.
11. Антигендік және иммундық қасиеттері
Кіндікбау-адам ұрығының денесі амниондық және сары уыз көбікшесімен
жекешеленген кезде қалыптасып, ұрықты (нәрестені) плацентамен
байланыстыратын серпімді бау. Кіндікбау өте
серпімді дәнекер тінді
құрылымнан тұратын амниондық қабықшамен қапталған. Сонымен қатар екі
кіндік артериясынан және бір венадан, рудиментті сары уыз қапшығынан
және аллонтоистан тұрады.
Хорионда бастапқыда жа- тыр ұлпасындағы трофоэктодерма клеткаларының
ұлғаюынан
пайда болатын түктер (ворсинки) болады (алғашқы түктер). Аллантоис
тамырларымен бірігіп кеткеннен кейін (екіншілік түктер) плацентаның
ұрықтық бөлігін түзеді. Аллантоис (амниоттарда ғана болады) ұрықтың ішек
түтігінің соңғы бөлімінің өсіндісі ретінде салынады. Бауырмен
жорғалаушылар мен құстарда хорион мен аллантоистың мезодермалық
қабатының бірігуінің нәтижесінде қапшық пішінді хориоаллантоис түзіледі,
ол өте ұлғайып, амнион мен сарыуыз қапшығының сыртынжауып тұрады.
Амнион-суға толы қапшық болып табылады.
Қызметі: сәбиді механикалық жайттардан қорғау.
Амнионның қабырғасындағы бір қабатты эпителий суды бөліп,сәбидің
организміндегі судың,тұздың алмасу процестеріне қатысады. Алғашында
эпителий бір қабатты болады, кейін ұрықтың 3ші айлығында бір қабатты
призмалы болады.
Экзоцеломдық мембрана мен цитотрофобласт арасында ұрықтан тыс
мезодерма қалыптасады. Болашақта одан ұрықтан тыс мүшелер дамиды.
Ұрықтан тыс соматикалық мезодермада-цитотрофобласты іш
жағынан,амниондық қуысты сыртынан қоршайтын қабат.
5.Функциясы:
-тасымалдау функциясы - эндотелий арқылы қан мен басқа ұлпалар
арасындағы заттарды селективті екі жақты тасымалдау жүзеге асырылады;
-гемостатикалық функция - эндотелий қан ұюында шешуші рөл атқарады.
Әдетте бүтін эндотелий атромбогенді бетті құрайды. Эндотелий
прокоагулянттар мен антикоагулянттар шығарады;
-вазомоторлы функция - эндотелия тамыр тонусын реттеуге қатысады,
вазоконстриктор мен вазодилататор заттарды бөліп шығарады;
6.Орналасуы: жатырдың алдыңғы немесе артқы қабырғасында
http://emirsaba.org