58тақырып:Жетісу және Сырдария облыстарын басқарутуралы(1867ж)және Орынбор және Батыс Сібірүкіметтерінің Дала облыстарын басқару туралы(1868ж)уақытша ереженің жүзеге асырылуы
XIX ғасырдың 60 жылдары қазақтардың арнайы басқаружүйесін өзгерту үшін И.И.Бутков басқарған арнайыкомиссия құрылды. Комиссия кезінде қазақ даласын Батысжәне Шығыс деп 2-облысқа бөлді.
1)Батыс облысы,орталығы-Торғай 2)Шығыс облысы,орталығы-Қарқаралы Комиссия ұсынысын Орынбор генерал-губернаторы А.П.Безакқа табыстарды. 1865жылы Ішкі істер кеңесініңмүшесі Гирс басқарған «Дала»комиссия құрылды. Оныңқұрамына бас штабтан-полковник Ф.К.Гейнс ,Орынборөлкесінен полковник Гутковский,Батыс Сібір генерал-губернаторлығынан капитан А.П.Проценко енді. II Александр бұйрығымен 1865жылы 5маусымда қазақ жерінедеген сұрақтарын дайындады(сот ісі,жер иелену, дінимәселелер,ағарту ісі т.б Ш.Уалиханов әкімшілік басқаружүйесін құру ісіне өз ойын білдірді.
1867ж 11шілдеде Сырдария мен Жетісу облыстарынбасқару туралы уақытша Ереже бекітілді.
1868жылғы 21 қазанда Орынбор және Батыс Сібіргенерал-губернаторлығындағы Дала облыстарын басқарутуралы уақытша ереже бекітілді.
1867-1868жж реформа Ресейде құқығынан басыбайлыжойылғанымен тура келді.
Жетісу және Сырдария облыс тұрғындарынан — 2 сом 75 тиын, далалық төрт облыс тұрғындарынан 3 сом мөлшерінде алынатын түтін алымы мемлекеттік салықтыңбір түрі ретінде жүрді. Жерге орналастыру барысындапатша әкімшілігі малшы қазақтарға топырағы құнарсыз, шөл, шөлейтті жерлерді ғана берді. Сондықтан оларөздерінің иелігіндегі жайылымдар мен шабындықтар казак-орыстардан жалға алуға мәжбүр болды
Қорыта айтқанда,1891 ж. 25-наурыздағы ереже — Ресейпатшалығының қазақ өлкесін отарлау саясатын түбегейліжүзеге асырған, байырғы тұрғын халықтың дәстүрліәлеуметтік-экономикалық тұрмысына нұқсан келтіреотырып, құқықтық санасын, рухани аңсарын езгіге түсіргенресми акт болды.
59тақырып: Түркістан өлкесін басқару туралыереже(1867ж) Дала облыстарын басқару туралы ереже(1891ж)
