Асқазан сөлі, асқазан сөлінің физика-химиялық қасиеттері, патология кезіндегі өзгерістер. Тұз қышқылының рөлі
Аш қарындағы асқазан сөлінің мөлшері 50 мл-ден аспайды, қалыпты асқазан сөлі – түссіз, иіссіз, күшті қышқылдық реакция көрсетететін сұйықтық. pH=1.5-2 жаңа туған балаларда 4-5. Меншікті салмағы 1,008-1,010. Қалыпты жағдайда тәулігіне 2 литрге жуық асқазан сөлі бөлінеді.
Патология кезінде асқазан сөлінің физико-химиялык қасиеттері өзгереді.
1.Мөлшерінің артуы асказан сөлінің секрециясы жоғарылағанда немесе сфинктердің спазмасы және стенозы кезінде тагамның ішеккке баяу түcyi кезінде, ал мөлшерінің азаюы секрециясы төмендегенде, тағам iшеккe тез түскенде, сфинктер толық жабылмаганда байкалады.
2. Иici. «Жагымсыз май» Иici ұшкыш май кышкылдарыныц болуына және май кышкылдарыныц микроорганизмдер әсерінен тотығуының күшеюше байланысты. IIIipiген иіс микрофлора ферменттерінің әсерінен белоктардың асказанда шipyi кезінде, катерлі iciк ыдыраганда, тағамныц асказаннан iшеккe түcyi бұзылганда байкалады.
3. Tүci: патология кезінде асқазан сөлінде ет коспасының болуына байланысты ол сары немесе жасыл түcтi болады. Егер асқазан сөлінде тұз қышқылы жоқ болса, онда ол сарғыш түсті болады. Асказан сөлі түсінің сары болуы билирубиннің (өт пигменті) болуына байланысты. Ал жасылдау тус асказан сөлінде өттің болуына (туз кышкылы) байланысты. Асказан сөлінде қан болганда, оныц тyci кызыл немесе коңыр тусті болады. Егер асказан сөлінде туз кышкылы бар болса, онда асказан сөлінің түci коңыр немесе кофе тәрізді болады. Ce6e6i туз кышкылы канның кұрамындагы гемоглобинге әсер етіп, оны коңыр тусті гематинге тотыктырады. Ал асказан сөліне туз кышкылы болмаса, онда қан болған кезде асказан сөлінің түci кызылдау болады.
4. Асказан сөлінің консистенциясы да өзгеруі мумкін. Асказан сөлі өте туткыр болуы мумкін, кейде оньң кұрамынан белгілі бip бөлігін зерттеу үшін бөліп алуға болмайтындай тұткыр болады. Шырыш мөлшерінің артуы асқазанда қабыну үрдістерінің бар екенін көрсетеді.
Асқазан сөліндегі тұз қышқылының маңызы, патология кезінде өзгеруі. Бос тұз қышқылының дебит-сағаты (1 сагат ішінде бөлген бос HCI-ц мөлшерін )және тұз қышқылының дебит-сағаты (1 сагат ішнде бөлген жалпы қышқыл өнімдерінің мөлшері) деген көрсеткіштер бар. Тұз қышқылының дебит- сағаты асқазанның қышқыл түзу функциясын дурыс сипаттайды деп есептелінеді. Асказан сөлінің секрециялануында келесі патологиялық жагдайлар байқалады:
