Механорецепторлардың түрлері.
Механорецептор(лат.құрал,құрылғы,грек.алу,қаьылдау) жүйке талшықтарының ұштарындағы рецепторлар,әртүрлі механикалық тітіркендіргіштерге;жанасу,қысым,созылу,тербелістер т.б срттан н/е организмнің,ішкі мүшелері пайда болған әсерлерге жауап қайтарады.
Механорецепторлардың 3 түрі бар;
1-БАРОРЕЦЕПТОР-қантамырда,жүректе,қуыс мүшелерде орналасып,қан қысымының өзгеруі кезіндегі қарын н/е ішекте газ жиналғааандағы созылуларға жауап береді
2-ПРОПРИОРЕЦЕПТОР-бұлшықет-буында орналасып,бұлшықет жиырылуы немесе босансуы,және бұлшықет жиырылғаннан кейін қайта қалпына келіу секілді процестерге жауап береді.
3-ВЕСТИБУЛОРЕЦЕПТОР-денені немесе басты июі кезіндегі жылдамдық пен тербеліске,басты игеннен кейін басты орнына қайтып келуіне,дененің тепе-теңдік күйіне оралуына жауап береді
14-билет.
Жасушаның органикалық заттары.
Органикалық заттар (қосылыстар) жасушалар – құрамында көміртегі атомдары (ақуыздар, көмірсулар, майлар, нуклеин қышқылдары және жансыз табиғатта жоқ басқа қосылыстар) бар химиялық қосылыстар.
Әр түрлі жасушаларда әртүрлі мөлшерде органикалық қосылыстар болады.
Өсімдік жасушалары-көмірсулар көп.
Жануарлар жасушалары ақуыз көп.
Көмірсулар-табиғи органикалық қосылыстардың кең тобы, олардың химиялық құрылымы көбінесе Cm(H2O)N жалпы формуласына сәйкес келеді.
Ақуыздар - күрделі органикалық қосылыстар, мономерлері аминқышқылдары болып табылатын биополимерлер.
Майлар-органикалық қосылыстар, негізінен глицерин және монобазды май қышқылдарының эфирлері (триглицеридтер); липидтерге жатады.
Липидтер – суда ерімейтін, бірақ полярлы емес еріткіштерде-эфирде, хлороформда, бензолда еритін органикалық заттар.
Нуклеин қышқылдары (полинуклеотидтер) – тірі организмдерде тұқым қуалайтын (генетикалық) ақпаратты ұрпақтан ұрпаққа сақтауды және беруді қамтамасыз ететін жоғары молекулалық органикалық қосылыстар.
Ақуыздардан, майлардан, көмірсулардан, нуклеин қышқылдарынан басқа кез-келген жасушада бірнеше мың басқа органикалық қосылыстар бар.
Достарыңызбен бөлісу: |
