1. Біздің заманымызға дейінгі жазу- сызулар мен аңыз- жырлар


Қашаған Күржіманұлының жыры



Pdf көрінісі
бет66/242
Дата26.10.2022
өлшемі1,81 Mb.
#45395
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   242
Қашаған Күржіманұлының жыры: (Бұл дүниеде не жетім?) 
• 
Қашағаннның Каспий теңізінің сұрапыл тасқынына ұшыраған халық қайғысы айтылатын дастаны: ("Топан") 
• 
Қашаған Күржіманұлының "Атамекен" дастанына қатысты нұсқалар: (Тарихи оқиғаға негізделген; Хорезм 
бектерінің шапқыншылығына қарсы күрес; Хан-сұлтандардың өзара қықысқан қылықтары) 
• 
Қашаған Күржіманұлы дамытқан тұрмыс-салт жырлары: (Беташар; Тойбастар; Көңіл ату;) (және қонақкәде, 
тілек-бата) 
• 
Қашаған Күржіманұлының дастандары: ("Атамекен"; "Адай тегі"; "Топан") 
 
Нысанбай Жаманқұлұлы (1821-1870) 
М. Әуезов "өте ірі тұлға және көреген ақын" деп баға берген Нысанбай - Кенесары ханның ең жақын достарының бірі, оның 
сүйікті жырауы, жыраулық өнердің ірі өкіл. Кенесарының барлық жорықтарына қатысып, жырларымен жөн-жосық айтып 
отырған. Осы себептен де халық оны жырау атап кеткен. 
"Кенесары-Наурызбай" дастаны 1912 жылы Қазан қаласында Ж. Шайхисламұлының құрастыруымен жарық көрген Х. 
Досмұхамедовтың құрастыруымен 1923 жылы Ташкент қаласында жеке кітап болып басылып шықты.
• 
Кенесары қозғалысы туралы жазылған шығармалар: ("Жасауыл қырған", "Топ жарған", "Қаншайым", "Кененің 
арқамен қоштасқаны", "Кенесары-Наурызбай",т.б.) 
• 
Кенесары-Наурызбай дастанының авторы: (Нысанбай жырау) 
• 
Он төрт-он бес жасында "бала ақын" атанған жырау. (Нысанбай жырау) 
• 
Бұдабай Қабылұлының (1848-1911) шығармасы: ("Көңіл") 
 
Шәңгерей Бөкеев (1847-1920) 
Туған жері: Батыс Қазақстан облысы, қазіргі Орда ауданы, Жасқұс деген жер.


Шығармалары: "Жігіттің жақсы болса алған жары", "Адамнан артық ажар, ақыл-айлаң", "Қатшекейге", "Ұршық", "Қосаяқ", 
"Өмірдің өтуі", "Құйрық атып құлия", "Қияға мен бір қыран көз жіберген", "Алдаушы жалған" т.б. 
"Қашқын" поэма (М.Ю. Лермонтовтан аударған) 
Біраз өлеңдері "Шайыр" (1910) және "Көкселдір" (1912) деген жинақтарда жрияланған, бастырған- Ғұмар Қараш (1876-1921) 
Шәңгерей Сейіткерейұлы Бөкеев - Жәңгір ханның немересі . Көлборсы деген жерде ағаштан, тастан сәулетті үйлер, мешіт, 
медресе, мектеп салдырып, бала оқытқан. Ағаш отырғызып, бақша егіп, егін салып, асыл тұқымды мал өсірген, аңшылықпен 
әуестенген. "Жігіттің жақсы болса алған жары", "Адамнан артық ажар, ақыл-айлаң", "Қатшекейге", "Ұршық" - махаббат 
тақырыбындағы лирикалық өлеңдер. 
Шәңгерей адамның ішкі дүниесіне сүгіп, сырын ақтарып беретін сезімтал лирика, бейнелі суретті көрініс шебері ретінде 
танылған. Ол - кәсіби жазушылық мәдениетіне көтерілген ақын. 
• 
Шәңгерейдің қаржылай көмек берген газеті: ("Қазақстан") 
• 
1911-1913 жылдары "Қазақстан" газетін шығаруға демеушілік жасаған ақын (Шәңгерей)
• 
"Ала ту Абылайдан ала аттансаң, 
• 
Аламан артындағы біреуі мен... "- деп айтқан ақын: (Шәңгерей Бөкеев) 
• 
Шәңгерейдің М. Ю. Лермонтовтан аударған аудармасы: (Қашқын) 
• 
Һарун Шәңгерейдің қайшығармасының кейіпкері? (Қашқын) 
• 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   242




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет