1-БӨлім. ӘЛеуметтік-психологиялық тренингтің жалпы негіздері

Емельянов Ю.Н. ӘПТ-ны қызметтің кез-келген күрделі түрін меңгеру және оқуға қабілетін дамыту әдісінің тобы ретінде анықтйды. Петровской Л.А өз жұмыстарында әлеуметтік-психологиялық тренингті топтық контекстегі интенсивті оқыту процесі кезіндегі психологиялық әсер етудің пішіні ретінде «ӘПТ-ның нағыз кең мағынасында білімнің әр түрлі оқыту пішіні және жеке сөйлесу сферасын білу, сондай-ақ оларды түзеу пішінінде» қарастырады. ӘПТ құралдары арқылы шешілетін көлемді міндеттер тренинг пішінінің әр түрлілігін анықтайды. Барлық пішіндердің әр түрлілігін 2 топқа бөлуге болады:1. арнайы ақылдарды дамытуға бағытталған2.сөйлесу жағдайының тәжірибесін тереңдетуге бағытталған - өзіңнің, сөйлесуші әріптесіңнің, жалпы топтық жағдайдың талдау адекваттығын көтеру;

• Емельянов Ю.Н. ӘПТ-ны қызметтің кез-келген күрделі түрін меңгеру және оқуға қабілетін дамыту әдісінің тобы ретінде анықтйды. Петровской Л.А өз жұмыстарында әлеуметтік-психологиялық тренингті топтық контекстегі интенсивті оқыту процесі кезіндегі психологиялық әсер етудің пішіні ретінде «ӘПТ-ның нағыз кең мағынасында білімнің әр түрлі оқыту пішіні және жеке сөйлесу сферасын білу, сондай-ақ оларды түзеу пішінінде» қарастырады. ӘПТ құралдары арқылы шешілетін көлемді міндеттер тренинг пішінінің әр түрлілігін анықтайды. Барлық пішіндердің әр түрлілігін 2 топқа бөлуге болады:1. арнайы ақылдарды дамытуға бағытталған2.сөйлесу жағдайының тәжірибесін тереңдетуге бағытталған - өзіңнің, сөйлесуші әріптесіңнің, жалпы топтық жағдайдың талдау адекваттығын көтеру;

Сөйлесудегі сөйлеу дағдысының танымдық құрамы дегеніміз –сөйлесу кезінде құрылатын және адамның психологиялық күйінің адекватты көрінуін, оның қасиеттері мен құрылыстарының байқалуы, сөйлесіп отырған адамға әсер ету қабілетін көре білу қабілеті. Тренинг барысында танымдық құрамды дамытуды сөйлесудегі өзін-өзі терең тану және сөйлесу кезіндегі әріптесіңді тану, сондай-ақ сөйлесу психологиясы үшін жан-жақты, пішіні мен оқиғасына қатысты білім алу ретінде қарастыруға болады. Ұстаным құрамына әлеуметтік ұстанымның вербалды және вербалды емес құралдары арқылы меңгеру және сөйлесудің әр түрлі құралдарын тиімді пайдалана білу кіреді. Сезімтал (Эмоционалды) құрамның қатарына: Сөйлесудің сезімтал құрамы – адам бойында тәжірибе жинақталуының арқасында сөйлесудің ішкі құрылымдары, психологиялық ұстанымдары пайда болады. Адамның сөйлесу тәжірибесі неғұрлым бай, әрі әр түрлі болған сайын, сөйлесудің әр түрлі пішінін таба алу қажеттілігі жоғары болған сайын сөйлесуші адам оны жақсы қабылдайды.

• Сөйлесудегі сөйлеу дағдысының танымдық құрамы дегеніміз –сөйлесу кезінде құрылатын және адамның психологиялық күйінің адекватты көрінуін, оның қасиеттері мен құрылыстарының байқалуы, сөйлесіп отырған адамға әсер ету қабілетін көре білу қабілеті. Тренинг барысында танымдық құрамды дамытуды сөйлесудегі өзін-өзі терең тану және сөйлесу кезіндегі әріптесіңді тану, сондай-ақ сөйлесу психологиясы үшін жан-жақты, пішіні мен оқиғасына қатысты білім алу ретінде қарастыруға болады. Ұстаным құрамына әлеуметтік ұстанымның вербалды және вербалды емес құралдары арқылы меңгеру және сөйлесудің әр түрлі құралдарын тиімді пайдалана білу кіреді. Сезімтал (Эмоционалды) құрамның қатарына: Сөйлесудің сезімтал құрамы – адам бойында тәжірибе жинақталуының арқасында сөйлесудің ішкі құрылымдары, психологиялық ұстанымдары пайда болады. Адамның сөйлесу тәжірибесі неғұрлым бай, әрі әр түрлі болған сайын, сөйлесудің әр түрлі пішінін таба алу қажеттілігі жоғары болған сайын сөйлесуші адам оны жақсы қабылдайды.