14.2. Мәліметтер базасын жобалау. Жобалау үрдісінде 3 негізгі деңгейді көрсетеді. Олар
физикалық, логикалық және концептуальді. Мәліметтер базасы геоақпарат жүйесінде
географиялық мәліметтерді концептуальді модельдеумен байланысты. Кеңістік объектінде –
нүктелер, сызықтар, ареалдар қолданылады.
Логикалық деңгейі бар программалық мәліметтер техникалық қамтудан тәуелсіз. Мәліметтер
базасында ең көп тараған логикалық құрылымдар, олар: иерархалдық, желілік және реляциялық.
14.3.Кеңістіктік мәліметтер моделі. Геоақпарат жүйесінде негізін нақты цифрлік модель түзеді. Компьютер шыққаннан кейін мәліметтерді екі типке бөлді: цифрлік және аналогтық. Геоақпараттық жүйеде ақпараттық
модельдеу бұл – кеңістік объектісі.
сызық -1-лік объект, белгілі жоспарлық координаттармен сипатталып, кем дегенде екі
нүктеден түзіледі;
облыс 2-лік объект;
пиксел -2лік объект дискретизациялық бейнелеу нәтижесінде алынады;
ұяшық -2лік объект;
беткі -2лік объект тек қана жоспарлық координаттармен анықталмайды, сонымен қатар
аппликатасымен, объектті түзетін атрибут қатарына енгізіледі.
Дене – 3тік объект, үштік координаттармен анық бейнеленеді.
- жалпы кеңістік объектісін бейнелейді;
- аты;
- орналасуын бейнелеу;
- қасиет жақтары;
- басқа объекттермен байланысы;
Объекттің географиялық аты, оның шарттары, коды және идентификатор, объект аты болып
саналады.
14.4. Мәліметтердің растрлық моделі. Компьютерлік графиктер аналогиялық әрі қарай
бөлінбейтін бөліктері, яғни ескірген мәліметтердің матрицалық моделінің орнына мәліметтердің
растрлық мәліметтері пайда болады. Мұндағы растр дегеніміз - бұл тік бұрышты тор.
Бөлінбейтін бөліктер – пикселдер (ағылшын тілінен «pihcel» яғни «picture element» - бейнелеу
элементі). Мәліметтер растрлық моделі пикселге анықтау атын немесе семантика объектісін
анықтауға цифрлік мәнді негіздейді.
Растрлық типті геоақпарат жүйесінде кеңістіктік анализбен қоса функциялар және оларды
өңдеу жүзеге асырылады. Оның құрамына 8 атқаратын аппарат « картографиялық алгебра» енеді.
Мәліметтердің растрлық моделін қолдау – мәліметтерді цифрлік тәсілдермен өңдеу және
толығымен бейнелеулерді өңдеуімен геоақпаратжүйесіне интегралдық программалық өнімдердің
алғы шарттары. Расторлық мәліметтердің көп қысу әдістері бар, ең қолайлы және танымал ерекше
әдістерінің бірі – топографиялық кодтау. Топографиялық код толық жұп сандардың қатарынан
түзілетін негізгі растрлық қабат.
