Пиридин туындылары: никотин қышқылы, никотинамид, пикамилон, никетамид, изониазид, фтивазид, ниаламид, этионамид, протионамид, пиридоксин гидрохлориді, пиридоксальфосфат, пиридитол.
Никотинамид (C6H6N2O) – Ақ түсті дикетамид ұнтақ немесе түссіз кристалдар. Суда және этанолда оңай ериді.
Пикамилон (N-никотинамид-4аминмай қышқылының натрий тұзы) – ақ түсті кристалдық ұнтақ. Суда және спиртте оңай ериді, хлороформда ерімейді. Ыдғал тартқыш.
Алынуы: никотин қышқылын ж/е никотинамидті б-пиколинді тотықтыру арқылы алады. Никотин қышқылын аммиакпен әрекеттестіріп алады.
Никетамид (никотин қышқылының диэтиламиді) – өзіне тән иісі бар сары түсті майлы сұйықтық. Сумен және спиртпен араласады. Дәрілік түрі: Cordiaminum Кордиамин 25% ерітінді.
Никотин қышқылы (C6H5NO2) – ақ түсті кристалдық ұнтақ. Ұайнаған суда және қайнаған 96% спиртте ериді, суда орташа ериді. Сұйылтылған гидроксидтер ерітіндісінде және сілтілік металл карбонаттарында ериді.
Сақталуы
Никотин қышқылын, никотинамидті, пикамилонды, никетамидті Б тізімі бойынша құрғақ, жарық түспейтін жерде сақтайды.
26. Пирролидиннің алынуы, пирролидин туындыларының дәрілік препараттарын атаныз
Пирролидин – C4H9N жалпы формуласы бар гетероциклдер класының органикалық қосылысы. Оны сақинада төрт көміртек атомы бар циклдік амин ретінде қарастыруға болады.
Пиролидин – аммиак иісі бар мөлдір сұйықтық. Ауада түтін. Күшті негізгі қасиеттерді көрсетеді.
Алынуы: пирролды гидрлеу кезінде пирролидин түзіледі.
C4H5N + 2H2 = C4H9N
Алынуы;
Пиролдың немесе 3-пирролиннің каталитикалық аммонолиз
1-амино-4-галобутандардың сілтілі ортада циклденуі
Сукцинимидті қалпына келтіру
Өндіру технологиясы:
Пиролидин никель катализаторында 200 °C температурада пирролды сутегімен тотықсыздандыру, 1,4-бутандиолды аммиакпен никель немесе кобальт катализаторы қатысында 200–400 °С дейін қыздыру, аммонолиз арқылы түзіледі.
Медицинада пирролидин дәрілік препараттары кеңінен қолданылады: цианокобаламин, гидроксокобаламин, кобамамид, антибиотиктер линкомицин гидрохлориді, клиндамицин гидрохлориді, АПФ ингибиторлары каптоприл, эналаприл; пирролидона-2 препараттары – пирацетам.
Цианокобаламин жоғары биологиялық белсенділікке ие. Эритроциттердің өсіп жетілуіне және қантүзілуінің қалыпты болуы үшін қажетті өсу факторы болып табылады.
Линкомицин және клиндамицин аминқантпен байланысқан аминқышқылы болып табылатын кішігірім топ препараттары.
Линкомицин – клиникалық практикада ең алғаш қолданысқа ие болған, Streptomyces lincolnensis-тің мәдени мұйықтығынан және басқа туыстас актиномицеттерден бөлініп аынған линкозамид. Клиндамицин құрылымы бойынша, әсер ету механизмі бойынша және микробқа қарсы спектрі бойынша линкомицинге ұұқсас, бәрақ кейбір микроорганизмдерге қатысты белсенділірек болып келеді.
Пирролизидин – құрамында екі пирролидинді сақинасы бар конденсірленген гетероциклдік жүйе. Дәрілік заттың атауы платифиллин гидротартраты. Алкалоидтар платифиллин мен сенецифиллинді ең алғаш рет 1935 жылы А.П Орехов пен Р.А.Коновалов крестовник широколистный-дің тамыры мен жапырағынан алған.
Достарыңызбен бөлісу: |
