[5] 7. Ауаның ластануына қарсы күрес жөніндегі Германия үкіметінің жоспары төрт стратегияны қамтиды: 1_____________________________________________
2_____________________________________________
3_____________________________________________
4______________________________________________ [4]
8.Қазақстандағы шөлейттену үдерісіне талдау жасаңдар [2]
9.Кестедегіақпарттықолданып,тапсырманыорындаңыз.
тарихи- географиялық аймақтар
Ел
Астанасы
Қазіргі заманғы халықаралық ұйымдар
Орта Азия
Қырғызстан
Бішкек
ТМД, ШЫҰ
Тәжікстан
Душанбе
ТМД, ШЫҰ
Түркменстан
Ашхабад
ТМД
Өзбекстан
Ташкент
ТМД, ШЫҰ
Қазақстан
Нұр-Сұлтан
ТМД, ШЫҰ
Орта Азия тарихи-географилық аймақтар (ТГА) мен халықаралық ұйымдарға топтастырылудың басты 2 ерекшеліктерін анықтаңыз
[2]
Орта Азия ТГА қа мүше елдердің ТМД және ШЫҰ сияқты ұйымдарға мүше болу себебін түсіндіріңіз.
[1]
10.Ғаламдық мәселелердің бірі-экологиялық мәселе. Қазақстанның ғаламдық деңгейдегі бірэкологиялықмәселесін атап, оны шешудің жолын ұсын. [2]
Балл қою кестесі
№
Жауап
Балл
1
Макрожағдай -ғаламдық орналасуы.Материктерге,мұхиттарға,әлемдік сауда жолдарына және т.б.қатысты әлем картасындағы елдің орналасу жағдайы.
Мезожағдай-дүние бөліктеріне және материкке байланысты орналасуы .
Микрожағдай-жергілікті жағдайы;айналасына қатысты жағдай;көршілес елдерге;физикалық-географиялық нысандарға т.б
1
1
1
2
Әлемнің 2% Азияның 6,1% ТМД 12,1%
3
3
Канада – Солтүстік Америка материгінде орын тепкен үлкен ел. Елдің астанасы – Оттава өзенінің бойында орналасқан Оттава қаласы. Аталған ел өзінің жер көлемі бойынша әлемде Ресейден кейін екінші орында тұрады. Канаданың солтүстігі және солтүстік-шығысы Арктика аралдарымен шектеседі. Арктиканың біршама аралдар тобы елдің территориясына кіреді. Канада Солтүстік Америка материгінің солтүстік бөлігінде орналасқан, сондықтан ауа-райы өте суық болып келеді. Елдің солтүстікте тұрақты өмір сүретін халқы жоқ.
Канада алып құрлықтың көп бөлігін алып жатқандықтан, оның біршама территориясы мұхиттармен шектеседі. Атап айтқанда, шығысын Атлант, батысын Тынық, ал солтүстік бөлігін Солтүстік Мұзды мұхиты шайып өтеді. Ал елдермен шектесуіне тоқталып өтсек, оңтүстігінде және солтүстік-батысында АҚШ, солтүстік-шығысында Дания (Гренландия аралы) және шығысында Франция (Сен-Пьер және Микелон (франц. Saint-Pierre-et-Miquelon) аралдары қауымдастығы) елдерімен шектеседі.
Елдің АҚШ-пен жалпы шекарасы 8893 шақырымға созылған. Табиғаты негізінен қоңыржай климаттық белдеуде жатыр. Айта кетсек, Канаданың ормандары мен таулы аймақтары туристік мекендерге толы ерекше инфрақұрылымға ие.
Географиялық орналасуы Жоғарыда айтып өткеніміздей, Канада территориясының үлкендігі бойынша әлемде екінші орында тұрады. Ал Солтүстік Америка материгінде бірінші орынды алады. Канаданың жер көлемі 9 984 670 шаршы шақырым. Оның ішінде құрлық ауданы 9 093 507 шаршы шақырым болса, сулы жері 891 163 шаршы шақырым болып келеді. Канада территориясының басым бөлігі жазық аймақтан тұрады.
Жоғарыда айтып өткеніміздей, Канада территориясының үлкендігі бойынша әлемде екінші орында тұрады. Ал Солтүстік Америка материгінде бірінші орынды алады. Канаданың жер көлемі 9 984 670 шаршы шақырым. Оның ішінде құрлық ауданы 9 093 507 шаршы шақырым болса, сулы жері 891 163 шаршы шақырым болып келеді. Канада территориясының басым бөлігі жазық аймақтан тұрады.
Елдің экономикалық өркендеуіне мұнай-газ, қызмет көрсету және тау-кен өндірісі салалары мұрындық болып отыр. Ел азаматтарының төрттен үш бөлігі аталған саланың мамандары болып табылады. Сауда айналымы бойынша, Канада көбіне бидай және астық тұқымдас дақылдарды экпортқа шығарып отырады. Ал елдің солтүстік аймақтарында ауыл шаруашылығы саласы климаттық жағдайларға байланысты дамымаған. Бірақ суық аймақтарда алтын, никель, мырыш пен уран табиғи байлықтарының қоры бар. Одан бөлек, Канада алмаз өндіруден әлемде екінші орынды алады. Оңтүстік Онтарио мен Квебек провинцияларында автокөлік жасау мен әуе және ғарыштық техникалар өндірісі жақсы дамыған. Елдің төл ақшасы канадалық доллар (CAD) болып табылады. Оның 5, 10, 20, 50 және 100 долларлық номиналдары бар.
Жалпы елдің экономикалық-географиялық жағдайы тұрақты. Канаданың экономикалық дамуында күрделі мәселелері жоқ. Қазіргі кезде географиялық тұрғыдан да еларалық келіспеушіліктер орын алмайды.
1
1
1
1
4
в)Үндістан с)Пәкістан
2
5
"Нөлдік аштық жобасының" міндеті - 2030 жылға қарай аштықты жоюға,азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге және тамақтануды жақсарту.
2019 жылы шамамен 820 миллион адам аштықтан зардап шегеді.
Әлемдегі адамдардың көпшілігі өмір сүруді жалғастыруда Азия, 2015 жылдан бері аштықтың өсуінің көп бөлігі болды Африка және Оңтүстік Америка. ФАО-ның 2017 жылғы есебінде жақында аштықтың көбеюінің үш негізгі себебі талқыланды: климат, жанжал, және экономикалық баяулау.
Жергілікті, ұлттық, аймақтық немесе халықаралық деңгейде жұмыс істейтін көптеген мыңдаған ұйымдар аштықтан құтылу саласында жұмыс істейді. Бұл ұйымдардың кейбіреулері аштықтан құтылуға арналған, ал басқалары бірнеше түрлі салаларда жұмыс істей алады.
1
1
6
Африка -21 % Азия -11 % Аустралия -7 % Латын Америкасы-6 % Солтүстік Америка және Еуропа- 2 %
5
7
1.Қоршаған орта сапасының стандарттарын белгілеу
2.Ең жақсы технологияны пайдаланып,шығарындыларды азайту
3.Өндіріс ережесі
4.Зиянды заттар эмиссиясының шекті мәндерін белгілеу
1
1
1
1
8
Шөлейттенудің негізгі себептері-адамның іс-әрекетінің және ғаламдық климаттық өзгерістер нәтижесінде болады.Қазақстан аумағының 70%-ға жуығы шөлейттену және тозу үдерісіне ұшыраған.
Бұрын шөлейттенуге аридті және субаридті аймақтар ұшырайтын болса,қазіргі таңда астық егілетін аймақтарына қарай жылжыды. Бұл орманды дала және дала зоналарына сәйкес келіп отыр.
2
9
а) ТГА ға тарихи ерекшелігі;
географиялық жағдайына байланысты;
b) Азия ТГА қа мүше елдердің ТМД және ШЫҰ сияқты
ұйымдарға мүше болу себебі бұрынғы КСРО құрамында болуы, Екіншіден Азия аймағында орналасуы.
