Экологиялық фактор

Экологиялық фактор

Орындаған: Пернебекова Айханым

Рәпілбек Ақниет

Экологиялық фактор – кез келген орта жағдайына тіршілік иелерінің бейімделу қабілетімен жауап қайтара алуы.

• Бұл жерде бір ескере кететін жағдай өлім факторы бейімделу қабілетінен тысқары жатады. Экологиялық факторлар абиотик., биотик., антропогендік, климаттық және тежеу факторларымен тығыз байланысты. Экологиялық фактор тірі организмдерге олардың жеке дамуының бір ғана кезеңінде болса да тікелей немесе жанама әсер ете алатын, ортаның кез келген әрі қарай бөлшектенбейтін элементі саналады.

Абиотикалық факторлар дегеніміз жансыз табиғат факторлары болып табылады, мысалға, климаттық: күн сәулесі, температура, ылғалдық; жергілікті: рельеф, топырақтың ерекшелігі, сортаңдығы, жел, су ағыны, радиация және т.б.

• Абиотикалық факторлар дегеніміз жансыз табиғат факторлары болып табылады, мысалға, климаттық: күн сәулесі, температура, ылғалдық; жергілікті: рельеф, топырақтың ерекшелігі, сортаңдығы, жел, су ағыны, радиация және т.б.

Жанды ағзалардың тіршілік ортасы ондағы экологиялық факторлармен айқындалады.

Негізінен экологиялық факторлар келесі үш түрге бөлінеді, олар:

1)абиотикалық;

2)биотикалық;

3)антропогендік.

Биотикалық фактор

Биотикалық факторлар дегеніміз жанды ағзалардың бір біріне әсері, (мысалы: жәндіктердің өсімдікті тозаңдатуы, бәсекелестік, жыртқыш аңдардың басқаларды ұстап жеуі) және қоршаған ортаға әсері, яғни бұнда қоршаған органикалық әлем – әрбір жанды тірлік иесін қоршаған ортаның бір бөлігі болып табылады. Сөйтіп, әрбір ағза тұрақты түрде басқалар тарапынан келетін әсерді сезініп тұратын болады.

Антропогендік фактор

Антропогендік факторлар дегеніміз адамзат қоғамының әрекетінен пайда болған табиғаттағы өзгерісті айтады. Антропогендік әрекеттен Жер шарындағы барлық тіршілікке туындаған қысым түрлері шапшаң жылдамдықпен өсе түсуде. Бүгінгі таңда барлық экологиялық жүйе адамның қолында және оның экологиялық сауаты мен мәдениетіне тікелей тәуелді болып отыр. Ағзалардың ортадағы кері байланыс арқылы кез келген фактор өзгерісіне қайтаратын жауабы арнайы заңдылықтарға бағынады.

Биотикалық фактор

• Биотикалық факторлар - бұл тірі затгардың бір-бірше өсер ету ықпалы. Әрбір ағза үнемі өзінде басқа тіршілік иелерінің тікелей немесе жанама әсерін сезінеді, өз түрінің жөне басқа түрлердің өкілдерімен - өсімдікгермен, жануарлармен, миркоағзалармен байланысқа түседі, оларға тәуелді болып, өзі де оларға әсерін тигізеді. Қоршаған органикалық дүние - өрбір тірі затгың ортасының қүрамдас бөліп.

Назарларыңызға рахмет!