34)Зерттелетін өнімнің сапа көрсеткіштері туралы түсінік Өнімнің сапасы ─ бұл белгілі мұқтаждықты қанағаттандыруға үлкен себепші болатын өнімнің пайдалылығының жиынтық ерекшелігі мен кәсіпорынның маңызды көрсеткіштерінің бірі болып саналады. Өнімнің сапалығы тек техникалық, тауар тану ғана емес, сонымен қатар ең маңызды экономикалық санаты болып табылады. Экономикалық санаты ретінде ол тұтыну құнына тығыз байланысты. Егер де тұтыну құны ─ бұл жалпы алғанда тауардың пайдалылығы болса, ал өнімнің сапалылығы ─ бұл оны пайдаланудағы нақтылы жағдайда тұтыну құнының деңгейінің көрінуі.
Өнімнің сапасы ─ өндіріс тиімділігінің жоғарлауының, кәсіпорынның бәсеке қабілетінің, елдің өмірлік деңгейінің өсуінің маңызды факторы, көптеген әлеуметтік мәселелердің шешілуінің амалы. Сонымен қатар, ол қоғамдық еңбектің өнімділігінің өсуіне, қор қайтымына, материалдық ресурстардың үнемделуіне ықпалын тигізеді.
Қоғамдық қажеттіліктің өсуі, ғылыми техникалық процестің жоғары қарқыны сапа мәселесіне күрделі, комплекстік мінездеме береді.
Сапа ─ бұл экономикалық категория, ол «тұтынушы құны», «құн», «тиімділік», «баға», «пайда», «материалдық қызығушылық» түсініктерімен тығыз байланысты. Сапаны зерттеу арқылы сапаның өндіріс тиімділігімен байланысын, баға қалыптасудағы сапаның ролі, еңбек өнімділігінің көрсеткіштерін анықтау, өнімнің өзіндік құнын және тағы басқа мәселелерді түсінуге болады.
Өнімнің сапа деңгейі оның салалық көрсеткіштері жүйесі негізінде анықталады. Бұл деңгейді анықтау үшін мұның әрбір көрсеткіштерінің сандық маңызын білу және ұқсастық өнім көрсеткіштерімен салыстыру қажет.
35) Тамақ өнімдерінің қасиеттерін зерттеудің заманауи әдістері Тағам өнімдерінің касиетін зерттеудің 2 тәсілі бер:Микроскопиялық және физиологиялық
Микроскопиялық әдістер ұнтақ өнімдерді сапалы ішінара сандық талдау үшін қолданылады, мысалы, крахмалдың табиғатын және кофе сусындарының құрамын зерттеу, өнімнің түпнұсқалығын анықтау үшін (шай, бал, ұнтақталған дәмдеуіштер). Осы әдістерді қолдана отырып, қоспалардың (құм, жер) және паразиттердің (көкөністерде жыланбалықтар, етте финн және трихинеллалар) болуы да анықталады.
Физиологиялық (биологиялық) күрес әдістері жаңа тағам өнімдерін жасауда, шикізаттың жаңа, дәстүрлі емес түрлерін, жаңа тағамдық қоспаларды, жаңа орау материалдарын қолдануда кеңінен қолданылады. Бұл әдістер тамақ шикізаты мен тағам өнімдерінің радиопротекторлық қасиеттерін, емдік әсерін, сіңімділігін, нақты энергетикалық құндылығын, канцерогенділігін, уыттылығын зерттеу үшін қолданылады. Зерттеулер эксперименталды жануарларға, ал клиникалық зерттеулер ерікті адамдарда жүргізіледі.