1. Физиология пәні, басқа ғылымдармен байланысы, медицинадағы маңызы. Уник 100%

жүктеу/скачать 0,93 Mb.

Pdf көрінісі

бет	16/91
Дата	06.01.2023
өлшемі	0,93 Mb.
	#60493

1 ... 12 13 14 15 16 17 18 19 ... 91

Байланысты:
физиология сессия Nazarkul E.S. 2021surak

Жасушаның өткізгіштігі
Тасымалдың бірнеше түрі бар диффузия, белсенді тасымал, экзо- және эндоцитоз Диффузия
Осмос . Мембрананын жартылай өткізгіштік қабілеті болады. Өйткені ол суды өзі арқылы оңай, ал басқа заттарды баяу өткізеді. ОСМОС - (

Мембрана арқылы тасымал
. Жасушаның бүкіл тіршілік әрекеті мембрананың
өткізгіштігіне байланысты болады.
Өткізгіштік –
жа сушаның әртүрлі заттарды өз қабықшасы арқылы екi жагына бiрдей
еткізу қабілеті.
Жасушаның өткізгіштігі
- заттарды ішi мен сыртына қарай тасымалдау және қалыпты
жағдайда, оларды мембрана бетінде немесе астарында таратып белу тетіктерінен құралады.
Сейтiп зат алмасу, биопотенциалдар өндіру үрдістерін қамтамасыз етеді.
Тасымал
- қоректік және куаттық заттардың жасушаға келуін, қал дық өнімдер мен
биологиялық дәртті нәрселердің одан шығарылуын, иондардың алмасуын қамтамасыз
етеді.
Тасымалдың бірнеше түрі бар диффузия, белсенді тасымал, экзо- және эндоцитоз
Диффузия -
бұл заттардың мөлшері көп жағынан аз жағына қарай, яғни мөлшерлік
айырмашылығына (градиенттке) сәйкес өтуі. Мембрана арқылы оттек (О2) және
көмірқышқыл газы (Co.) осы тәсілмен етеді. Иондар, глюкоза мен амин қышқылдары,
майлар баяу өтеді. Диффузия ағынының бағыты иондардың мөлшеріне және электрохи
миялық зарядына байланысты болады. Олардың таралысы қарама-қарсы зарядка және аз
мөлшерлік бағытта жүреді. Диффузия селкос, жеңілде ген тәсілдер мен осмос және сүзіліс
(фильтрация) түрінде болады.Селкос тасымал заттарды өткізу кезінде зат алмасу
энергиясын жұмсамайды. Бұл мембрананың екі жағында заттардың мөлшері бірдей болып
теңескенге дейін жүреді.Судан сескенетін заттар липид қабатында еріп барып етеді. Су
және онда жақсы еритін заттар мембрана саңылауы немесе уақытша болатын ақаулары
(кинки) арқылы кіреді. Еріген заттар мембранадан ете алмаған жағдайда, су олардың
мөлшері көп жағына қарай итерме (осмостык) күшке сәйкес жайылады.
Осмос
. Мембрананын жартылай өткізгіштік қабілеті болады. Өйткені ол суды өзі арқылы
оңай, ал басқа заттарды баяу өткізеді.
ОСМОС - (
osmos - итеру) мембрана арқылы су молекуласы заттар дың аз мөлшерлі
жағынан көп шоғырланысына қарай ығысуы. Еріткіштің мұндай қозғалысын жасайтын күш
осмостық итерме қысым деп аталады. Бұл қысым еріген заттардың мөлшеріне, қасиет
теріне және температураға байланысты болады. Организмде тіндер мен кан жүйесі
арасында жалпы осмостык кысымга катысты жоғары молекулалардын - белоктардын
жасайтын бөлiгi манызды орын ала ды. Мұны онкостык (onkos - iсiну) қысымы дейді.
Қанның осмостық кысымы iсiндi кысымнан 200 есе жоғары болады. Алайда ол, тамен
болғанымен, судын тіндерден кантамырлары кенересіне қайтып ора луын қамтамасыз

126ЖМ Назарқұл Еркебұлан
етедi.Осмос пен катар судын сүзіліп өтуi, көбінесе тіндердегі гидроста тикалык кысымга
байланысты болады.
Сүзіліс
- фильтрация, сұйық тын гидростатикалык кысымга сәкес жаргак калкалардын
саңылауы нан етуi. Осы екi кубылыс арқылы көптеген тірліктік (асқорыту, қан кысымы,
несеп тузу т.б.) және дерттік ( аллергия, ісіну, қабыну, күйік т.б.) әсерленістер аткарылады.

жүктеу/скачать 0,93 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 12 13 14 15 16 17 18 19 ... 91