1. Физиология пәні, басқа ғылымдармен байланысы, медицинадағы маңызы. Уник 100%
Анализаторлардың рецепторлық бөлімінің қасиеттері. Вебер-Фехнер заңы
жүктеу/скачать 0,93 Mb. Pdf көрінісі
|
физиология сессия Nazarkul E.S. 2021surak
| 57.Анализаторлардың рецепторлық бөлімінің қасиеттері. Вебер-Фехнер заңы.
Анализатор дегеніміз Павлов бойынша-жоғары омыртқалы жануарлардағы жүйке түзілімдерінің жиынтығы, Яғни денеге әсер ететін қоздырғыштардың жүйке жүйесінде ыдырауы мен талдауын қамтамасыз етеді. Анализатор қабылдау формациясынан (рецептордан), өткізгіш бөліктен (жүйке жолы) және ми жарты шарларында орналасқан Орталық бөлімнен тұрады. Анализаторларға барлық сезім мүшелері, сондай-ақ бұлшықет пен ішкі ағзалардың анализаторлары кіреді. Анализаторлар бөлімдері. Павлов анализатор бір-бірімен тығыз байланысты үш бөлімнен тұрады дейді: Олар; орталық , шеткі және өткізгіш. Рецепторлар-анализатордың перифериялық бөлігі. Олар қоршаған ортадағы белгілі бір өзгерістерге жауап беретін жүйке жасушаларынан тұрады. Рецепторлар құрылымы, орналасуы және қызметі бойынша әртүрлі. Кейбір рецепторлар қарапайым жүйке ұштарына ұқсайды немесе күрделі болып келеді. Оған мысал көз торлары. Рецептордан ми қыртысына дейінгі жолдарды центрипетальды нейрондар анализаторының өткізгіш бөлігін құрайды.Бөліктердің біреуінің қызметі бұзылса бүкіл анализатордың функцияларын бұзылуына әкеліп соғады. 126ЖМ Назарқұл Еркебұлан Анализаторлардың рецепторлық бөлімінің қасиеті.Вебер-Фехнер заңы Әр анализатордың және оның бөлімдерінің қызметінде, әртүрлі сипаттамаларына қарамастан, ұқсас немесе ортақ қасиеттері бар. Анализаторлардың перифериялық бөлімі келесі қасиеттермен сипатталады. Мысалы, көз торының фоторецепторларын қоздыру үшін бірнеше, кейде бір жарық кванттары жеткілікті. Иісті рецепторлар организмге атмосферада иісті заттардың молекулаларының пайда болуына байланысты. 4. Бейімделу қабілеті-яғни тұрақты жұмыс істейтін ынталандыруға бейімделу ("үйрену") мүмкіндігі. Бейімделу рецепторлардың белсенділігі мен қозу импульстарының генерация жиілігінің толық тоқтағанға дейін төмендеуінде көрінуі мүмкін. Бейімделу жылдамдығына байланысты: * жылдам бейімделу (тактильді); * баяу бейімделгіш (терморецепторлар); * бейімделмейтін (вестибулярлық және проприорецепторлар). Бейімделудің бірнеше түрі бар: * рецептордың қозғыштығының төмендеу жағына қарай өзгеруі-десенсибилизация; * қозғыштықтың жоғарылау жағына өзгеруі-сенсибилизация. Функционалдық ұтқырлық. Анализатор жүйелері қоршаған орта жағдайларына және дененің функционалды жағдайына байланысты жұмыс істейтін рецепторлардың санын өзгерту арқылы өз қызметін өзгерте алады. Мысалы, жұмыс істейтін дәмдік бүршіктердің саны аштық жағдайында көбірек болады, ал тамақтанғаннан кейін олардың саны азаяды. Қоршаған орта температурасының төмендеуімен терінің суық рецепторларының саны артады. жүктеу/скачать 0,93 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|