1. Физиология пәні, басқа ғылымдармен байланысы, медицинадағы маңызы. Уник 100%
жүктеу/скачать 0,93 Mb. Pdf көрінісі
|
| Афферентті нейрондар – сенсорлық ақпараттың өңделуіне қатысатын алғашқы
нейрондар болып табылады, олар ганглийлердер орналасқан. Ақпараттың өңделуіне қатысатын келесі нейрон – жұлын мен сопақша ми немесе ортаңғы мида орналасқан.Бұл жерде таламусқа, яғни оның арнайы ядроларына қарай жолдар бағытталады. Ал бұл арнайы ядроларда сенсорлық ақпараттың өңделуіне қатысатын, көптеген талдағыштарда кездесетін – нейрон орналасқан. Қорыта келгенде, негізі «анализатор» яғни, «талдағыш» терминін 1909ж И.В.Павлов ұсынған. И.В.Павлов бойынша талдағыш – бұл сыртқы немесе ішкі ортаның серпіністері туралы ақпаратты өңдеуге және олар туралы көзқарастар(сезіну, қабылдау) алуға қатысатын мидың рецепторлары мен нейрондарының жиынтығы. 56.Анализаторлардың перифериялық, өткізгіш, орталық бөлімдері (И.П. Павлов). Анализаторлардың әр түрлі бөлімдеріндегі ақпаратты кодтау. 100% Анализатор дегеніміз - бір типтегі сенсорлық ақпаратты қабылдау мен талдауға жауап беретін функционалды бөлім (бұл терминді И.П.Павлов енгізген). Анализатор - бұл тітіркендіргіштерді қабылдауға, қозуды өткізуге және ынталандыруды талдауға қатысатын нейрондардың жиынтығы. Анализаторды көбінесе сенсорлық жүйе деп атайды. Анализаторлар олардың қалыптасуына қатысатын қозу түріне қарай жіктеледі. Анализатор түрлері: ➢ көру, ➢ есту, ➢ дәмдік, ➢ иіс сезу, ➢ тері немесе тактильді анализаторлар. Анализатор үш бөлімге бөлінеді: 4. Перифериялық бөлім: тітіркену энергиясын жүйке қозу процесіне айналдыруға арналған рецепторды қабылдайтын бөлім. : негізгі бөлігі-рецептор. Рецепторлардағы ынталандыруды қабылдау ынталандыру энергиясын жүйке импульсіне айналдыру арқылы жүреді. Рецепторлар эволюция процесінде бейімделген қозу энергиясының белгілі бір түрін қабылдайды, бұл бастапқы талдауға негізделген. 5. Өткізгіш бөлім: импульстар рецепторлардан орталық жүйке жүйесінің үстіңгі бөліктеріне берілетін центрге тартқыш (афферентті) нейрондар мен жүйкелік қозуды өткізетін аралық бөлім. Үлкен ми қыртысында рецепторлардан қозуды жүргізуді қамтамасыз етеді. 126ЖМ Назарқұл Еркебұлан Ақпаратты ішінара өңдеу жүреді. Қозуды жүргізу екі афферентті жолмен жүзеге асырылады: * спецификалық * спецификалық емес 6. Орталық бөлім: ми қыртысының нақты аймағы, қабылданған сезімге талдау жасалынатын ми жабынындағы және қыртыс астындағы сезімтал орталық бөлім. екі бөліктен тұрады: - ядро (орталық бөлік) – рецепторлардан афферентті импульсті өңдейтін ерекше нейрондар; - шашыраңқы элементтер (перифериялық бөлік) - үлкен ми қыртысына таралған нейрондар. Кортикальды бөлім деңгейінде қоршаған ортаның толық көрінісін қамтамасыз ететін афферентті қозулардың жоғары талдауы мен синтезі жүзеге асырылады. Әрбір анализатор қоздырғыштың белгілі бір түрін шығарады. Анализаторлар көптеген функцияларды немесе сигнал операцияларын орындайды. Олардың арасында маңызды: I. сигналдарды анықтау. II. Сигналдарды ажырату. III. Сигналдарды беру және түрлендіру. IV. Келіп түскен ақпаратты кодтау. V. сигналдардың белгілі бір белгілерін анықтау. VI. Суреттерді тану. Кодтау дегеніміз-ақпаратты байланыс арналары арқылы беруге ыңғайлы шартты нысанға (кодқа) түрлендіру процесі. Анализатор бөлімдеріндегі кез-келген түрлендіру- кодтау. Анализатордың перифериялық бөлімінде-ынталандырудың сапасы, күші, әрекет ету уақыты кодталады. Анализатордың өткізгіш бөлімінде-кодтау тек импульсті "ауыстыру" (беру) кезінде жүзеге асырылады. өткізгіш бөлімінде кодтау сигнал бір нейроннан екіншісіне ауысқан кезде ғана жүзеге асырылады, онда код өзгереді. Анализатордың кортикальды бөлімінде кеңістіктік кодтау жүреді Есту анализаторында бірінші кезеңде басқа дыбыс өткізгіш Қорыта келгенде, негізі «анализатор» яғни, «талдағыш» терминін 1909ж И.В.Павлов ұсынған. И.В.Павлов бойынша талдағыш – бұл сыртқы немесе ішкі ортаның серпіністері туралы ақпаратты өңдеуге және олар туралы көзқарастар(сезіну, қабылдау) алуға қатысатын мидың рецепторлары мен нейрондарының жиынтығы. жүктеу/скачать 0,93 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|