1. Жүрек, дамуы, топографиясы, шекаралары, жүрек қақпақтарының алдыңғы кеуде қабырғасына проекциясы


) Ішкі мықын артериясы оның париеталдық және висцералдық тармақтары



бет39/116
Дата24.04.2023
өлшемі268,37 Kb.
#86141
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   116
30) Ішкі мықын артериясы оның париеталдық және висцералдық тармақтары
Уник 74
Жалпы айтатын болсам, Ішкі мыкын артериясы, a. iliaca interna, жалпы мыкын артериясынан тармакталып, кіші жамбас астауына тoмен багытталып, сегізкоз-мыкын буыны сызыгында жатады. Yлкен шонданай тесіктін жогаргы жиегинде алдынгы жане арткы сабауларга бoлінеді. Осы сабаулардан тармакталатын тармактар кіші жамбас астауы мен kабыргасына багытталады, сондыктан олар кабыргалык(париеталді) және ішкіагзалык(висцералді) деп болінеді.
Агзалык тармактарын айтып отсем;
1. Кіндік артериясы, a. umbilicalis, ішкі мыкын артериясынын эмбрионалдык кезеңдегі ен бір ірі тармагы. Ол ішкі мыкын артериясының алдынгы сабауынан тармакталып, жамбастың бүйір кабыргасына алга багытталады. Несепкуыктын бүйір кабыргасында, кейін ішастар астында жатып, кіндік аймагына іш куысының алдынгы кабыргасынын арткы бетімен жогары котеріледі. Осы туста кіндік артериясы карама-карсы жактагы аттас тамырмен бірге кіндік озекшесінің курамына кіреді. Туганнан кейін артериясының коп болігі бітеліп, lig umbilicale laterale-ге айналады. Тамырдын бастапкы болігінің кызметі өмір бойы сакталады. Кіндік артериясынан екі-торт молшерде жогаргы несепуык артериялары, aa. vesicales superiores, тармакталып, несепкуыктын жогаргы бoлімі мен несепагардыy дисталді болігіне багытталады.
2. Шaует шыгаратын түтік артериясы, а. ductus defferentis, iшкi мыkын артериясынын ал- дынгы сабауынан басталып, алга журеді жaне шаует шыгаратын түтiкке жеткен сон, түтiк бойымен жүретiн екi тармакка бoлiнеді. Екеуінін біреуі түтікпен коса шaует шылбырынын курамына кiріп, a. testicularisбен анастомозданады. Артерия шaует шылбырымен шап өзегi арkылы өтiп, атабез косалкысына жетеді. Екiншi тармагы шaует шыгаратын түтiкпен бiрге шaует куықшаларына барады.
Жaне де Kынап тармагы кынаптыy алдынгы-бүйір кабыргасымен журіп, оган тармактар береді жaне карама-карсы жактагы аттас тармактармен анастомоз тузеді. Жатыр артериясы жатырдыy буйір кабыргасымен оның бурышына котерiлiп, анабез артериясымен, a. ovarica, анастомоз тyзіп, жатыр тyтiгiне тyтiктiк тармаkтар, rr. tubarii, жaне анабезге анабездік тармаkтар, rr. ovarici, бередi.
Жогаргы несепкуык артериясы ( аа.vesicalis superior et inferior ) aumbilicalis – тін бiтелмеген болігінен басталып , несеп куыктың жогаргы болiгiнде тармакталады , томенгі несепкуык артериясы a.iliaca interna - дан басталып , несепагар мен куыктың түбiн канмен камтамасыз етiп , сондай ак кынапка , куыкасты безі мен урык куыкшаларына тармактар береди.
Агзалық тармактар . Кіндiк артериясы ( а . umbilicalis ) iшкi мыкын артериясынын эмбрионалдык кезеңдегi ен бiр iрi тармагы . Шаует шыгаратын тутік артериясы ( а . ductus differentis ) iшкі мыкын артериясының алдынгы сабауынан басталып алга журед жане шаует шыгаратын түтикке жеткен соң , түтик бойымен жүретин екі тармаккаа болінеді . Екеуінін біреуі түтікпен коса шаует шылбырының курамына кіріп аtеѕtiсularis- бен анастамозданады . Екшнші тармағы шаует шыгаратын түтыкпен бирге шаует куыкшаларына барады . Айелдерде шaует шыгаратын түтик артериясына жатыр артериясы сайкес келеди. Ортангы тик ишек артериясы ( a.rektalis media ) , не a iliaka intеrnа немесе vesiculis inferior- дан шыгып тик ішектін кабыргаларында тармакталып , жогаргы тик ишек тармактарымен ( aa.rectalissuperior it inferior ) жалгасады , сондайак несепагар мен куыкка куыкасты безине , урық копиршиктерине , айелдерде кынапка тармактар береди. Ішки жыныс артериясы ( а.pudenda interna ) жамбас астауында ен жакын булшыкеттер мен plexus sacralis түбиршиктерине кишкене тармакшалар береды , негізинен diaphragma - тан томен орналаскан мүшнлер мен шатты гана канмен жабдыктайды . Жамбас астауынан fоrmen infrapiriforme аркылы шыгады да , spina ischiadica - нын арткы жагын орай орип , киши шонданай тесіги аркылы кайтадан жамбас астауына кіреді жане натижесинде fossa ischiorectalis ке келеды. Ол бул жерде арткы тесик аймагындагы енгі бөлетини шыгаратын озекті , шат пен кынапты бульбоуретралдық бездерди , сырткы жыныс мушелерін канмен жабдыктайтын тармактарга ыдырайды . Жогаргы несепкуық артериясы ( аа.vesicalis superior et inferior ) aumbilicalis – тін бителмеген болигинен басталып , несеп куыктын жогаргы болигинде тармакталады , томенгі несепкуык артериясы a.iliaca interna - дан басталып , несепагар мен куыктың түбін канмен камтамасыз етіп , сондай ак кынапка , куыкасты бези мен урык куыкшаларына тармактар береді .


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   116




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет