1. Жүрек, дамуы, топографиясы, шекаралары, жүрек қақпақтарының алдыңғы кеуде қабырғасына проекциясы. Жүрек
Буындык тармактар, rami articulares
жүктеу/скачать 1,72 Mb. Pdf көрінісі
|
1. Ж рек, дамуы, топографиясы, шекаралары, ж рек а па тарыны а
- Бұл бет үшін навигация:
- 5. Жалпы кішіжіліншік нерві, n. peroneus communis
- 111.Вегетативтік нерв жүйесі, жалпы сипаттамасы. Вегетативтік және сомалық нерв жүйелерінің айырмашылықтары. Вегетативтік нерв жүйесі
| 4. Буындык тармактар, rami articulares, шонданай нервтің асықтыжілік және
кішіжіліншік бөліктерінен тармакталып, тізе буынының буындык кабына барады 5. Жалпы кішіжіліншік нерві, n. peroneus communis шонданай нервтін негізгі сабауынан тақым шұңкырының проксималді ұшында бөлініп, оның латералді жағына бағытталады және санның екібасты бұлшықетінің медиалді жиегі астында және балтыр бөлшықетінің латералді басы арасында орналасып, кішіжіліншік басын спираль тәрізді орайды, тек шандыр және терімен жабылған. Бүл учаскеден дисталдіреу кіші жіліншіктің ұзын бүлшықетінің бастапкы бөлігі қалыңдығына кіріп, өзінің соңғы тармақтарына: кіші жіліншіктің беткей нервіне, n. peroneus superficialis, және кішіжіліншіктің терең нервіне, n . peroneus profundus, бөлінеді. 111.Вегетативтік нерв жүйесі, жалпы сипаттамасы. Вегетативтік және сомалық нерв жүйелерінің айырмашылықтары. Вегетативтік нерв жүйесі – біздің санамызға (еркімізге) байланыссыз жиырылатын, яғни жазық бір салалы бұлшықеттерді (жүректі, ішкі ағзаларды, тамырларды) және бездерді иннервациялайтын нерв жүйесінің бір бөлігі болып табылады. Сонымен қатар вегетативтік нерв жүйкесі қоректендіру (трофикалық), тыныс алу, асқорыту, зәр шығару, көбею, заттек алмасу, иммундық, температураны реттеу және гомеостаз сияқты қызметтерді реттеп отырады. Вегетативтік нерв жүйесі тіндер мен ағзалардың сыртқы ортаның өзгеріп отыратын жағдайларына орай бейімделуін қамтамасыз етеді (адаптациялық, трофикалық қызмет) -екі жүйеніңде морфологиялық негізін нейрондар, нейрондар тізбегі рефлекстік доғалар құрайды; -физиологиялық негізі, яғни қызметі рефлекс арқылы атқарылады; -нерв жүйесінің сомалық және вегетативтік бөліктерінің функциясы ми жартышарларының қыртысы арқылы реттеледі және бір-бірін толықтырып отырады; -екеуінің де орталық және шеткі бөліктері болады. Топографиялық тұрғыдан, анималық сияқты, вегетативтік нерв жүйесінің екі бөлігін ажыратады: -орталық бөлігі - мида және жұлында орналасады; -шеткі бөлігі - барлық ағзалар мен тіндерге өтетін, таралу аймағы кең бөлігі. Қызметіне қарай вегетативтік нерв жүйесі екі бөліктен тұрады: симпатикалық және парасимпатикалық. Бұлай жіктелуінің себебі, вегетативтік нерв жүйесінің кейбір талшықтары ағзалардың жұмысын белсендіреді, ал кейбіреулері - баяулатады, яғни физиологиялық деректерге байланысты. Мысалы, симпатикалық бөліктің жұмысының белсенділігі артқан кезде көз қарашығы үлкейіп, тамырлар тарылып, бездердің секрециясы бәсеңдейді, жүрек соғуы жиілеп, ішекқимылы тежеледі, қысқыштар (сфинктерлер) жиырылады, ал парасимпатикалық бөліктің белсенділігінде - жүрек соғысы баяулап, ішек қимылы күшейеді, қысқыштар (сфинктерлер) босайды, бездердің секрециясы күшейеді. Алайда симпатикалық және парасимпатикалық бөліктердің жоғарыда айтылып өткендей қарама қарсы әсерлерін, яғни антогонизмін, олардың қызметтерінің қарама қарсылығы деп түсінуге болмайды. Бұл бөліктер өзара бірлесіп үйлесімді әсер етеді, яғни олардың ара- қатынасы қейбір ағза қызметінің әртүрлі кезеңдерінде динамикалы түрде өзгеріп отырады және олар қарама- қарсы да (антогонисті), үйлесімді де (синергиялы) әрекет етуі мүмкін. Антогонизм және синергизм - бірыңғай үрдістің екі жағы. Адам организмінің қалыпты қызметі вегетативтік нерв жүйесінің осы екі бөлігінің үйлесімді әрекеті арқылы қамтамасыз етіледі. Осы үйлесімділіктің және ағзалардың қызметіінің реттелуі ми жартышарларының қыртысы арқылы атқарылады. Вегетативтік нерв жүйесінің орталық бөлімін қарастырамыз. Ескеретін жағдай, вегетативтік нерв жүйесінің орталық бөлімі ми мен жұлынды орналасқан, бірақ ми мен жұлынның тек белгілі бір бөліктерінде (ошақ түрінде) ғана болады. Орталық бөлігі, екі бөлімнен (аппараттан) тұрады: A. Сегмент үсті аппараты - үлкен жарты шар қыртысы, гипоталамус, ретикулярлық формация, мишық, лимбиялық жүйе, жолақты дене; Б. Сегменттік аппараты III, YII, IX,X ми нервілерінің парасимпатикалық ядролары жүктеу/скачать 1,72 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|