1. Жүректің қабырғасының құрылысын жазып беріңіз? Жүректің құрылысы
) Ішкі мықын артериясының тармақтары және қанмен қамтамасыз етеін аймақтарын атаңыз
жүктеу/скачать 0,74 Mb.
|
| 51) Ішкі мықын артериясының тармақтары және қанмен қамтамасыз етеін аймақтарын атаңыз.
Ішкі мықын артериясы. A. iliaca interna . Жалпы мықын артериясынан тармақталып, кіші жамбас астауынан төмен бағытталып, сегізкөз мықын буыны сызығында жатады. Бұл артерия қабырғалық ( париеталді) және ішкі ағзалық (вицералді) деп бөлінеді. Ағзалық тармақтары 1) Кіндік артериясы (a.umbilicalis) ішкі мықын артериясының эмбрионалдық кезеңдегі ең бір ірі тармағы. 2)Шәует шығаратын түтік артериясы (a. ductus differentis) ішкі мықын артериясының алдыңғы сабауынан басталып алға жүред және шәует шығаратын түтікке жеткен соң, түтік бойымен жүретін екі тармаққа бөлінеді. Екеуінің біреуі түтікпен қоса шәует шылбырының құрамына кіріп a.testicularis- бен анастамозданады. Екінші тармағы шәует шығаратын түтікпен бірге шәует қуықшаларына барады. Әйелдерде шәует шығаратын түтік артериясына жатыр артериясы сәйкес келеді. Жатыр қабыргасында томендеген немесе қынап ар териясына, a. vaginalis, жэне жогарылаган, немесе жатыр артериясына a. uterina, бөлінеді. Қынап артериясы анабез артериясымен анастамоз түзеді.А)Ортанғы тік ішек артериясы (a.rektalis media), не a iliaka interna немесе vesiculis inferior- дан шығып тік ішектің қабырғаларында тармақталып, жоғарғы тік ішек тармақтарымен (aa.rectalissuperior it inferior) жалғасады, сондайақ несепағар мен қуыққа қуықасты безіне, ұрық көпіршіктеріне, әйелдерде қынапқа тармақтар береді. Б) Ішкі жыныс артериясы (a.pudenda interna) жамбас астауында ең жақын бұлшықеттер мен plexus sacralis түбіршіктеріне кішкене тармақшалар береді, негізінен diaphragma-тан төмен орналасқан мүшнлер мен шатты ғана қанмен жабдықтайды. Жамбас астауынан formen infrapiriforme арқылы шығады да, spina ischiadica-ның артқы жағын орай өріп, кіші шонданай тесігі арқылы қайтадан жамбас астауына кіреді және нәтижесінде fossa ischiorectalis ке келеді. Ол бұл жерде артқы тесік аймағындағы rectum-ның төменгі бөлетін несеп шығаратын өзекті, шат пен қынапты бульбоуретралдық бездерді, сыртқы жыныс мүшелерін қанмен жабдықтайтын тармақтарға ыдырайды. а) Еркек жыныс мүшесінің дорсалді артериясы, a. dorsalis penis, a. pudenda interna-сына тікелей жалғасы, қарама-қарсы жақтағы аттас артериямен бірге еркек жыныс мүшесінің сақпантәрізді байламы бойында, lig fundiform e penis, еркек жыныс мүшесінің сыртқы бетінің ортаңғы сызығында жататын - еркек жыныс мүшесінің терең сыртқы венасының, vena dorsalis penis profunda, жан-жағында жатып, ұмаға жэне үңгірлі денелерге тармақтар береді. б) Еркек жыныс мүшесі буылтығының артериясы, a. bulbi penis (әйелдерде қынаптың кіреберіс буылтығының артериясы, a. bubbi vestibuli vaginae), еркек жыныс мүшесі буылтығын, т. bulbospongiosus жэне шат аралықтың баска бүлшықеттерін канмен қамтамасыз етеді. в) Несеп шығаратын өзек артериясы, a. urethralis, еркек жыныс мүшесінің кеуекті денесіне кіріп, оның басына дейін барады жэне a. profunda penis-бен анастомоз түзеді. г) Еркек жыныс мүшесінің терең артериясы (деліткінің) a. profunda penis (a. profunda cliforidis), еркек жыныс мүшесінің үңгірлі денесі негізінде ақ қабыққа, tunica albuginea, өтіп, үшына багытталады жэне оны қанмен қамтамасыз етеді. A. profunda penis (a. profunda cliforidis) тармақтары қарама-қарсы жақтағы аттас артериялармен анастомозданады. д) Томенгі гік ішек артериясы, a. rectalis inferior, ішкі жыныс артериясынан шондайтік ішек шүңқырында, fossa ischiorectalis, шонданай томпесі тұсында басталып, тік ішектің томенгі болімі мен артқы отіске медиалді багытталып, осы аймақтың шелмайын жэне терісін, сонымен қатар тт. levator et sphincter ani қанмен камтамасыз етеді. е) Шатаралық артерия, a. perinealis, ішкі жыныс артериясынан тармақталып, шатаралықтың беткей колденең бұлшықетінің, т. transversus perinei superficialis, артында орналасады. Шатаралык артерия ұмага ұсақ тармақтар-артқы үмалық тармақтар, rr. scrotales posteriores, шатаралык бұлшықеттеріне жэне ұма қалқасының артқы қабыргасына (эйелдерде артқы ернеулік тармақтар) тармақтар береді. Қабырғалық тармақтар. (a.iliacae internae) 1) Мықын-бел артериясы (a.iliolumbalis).ол ішкі мықын артериясының сыртқы сабауынан басталып жоғары және артқа бағытталады:m.hsoas major астында жатып,оның ішкі жиегінде бел (r.lumbalis) және мықын (r.iliacus) тармақтарына бөлінеді. Mm.psoas major et minor, m.guadratus lumborum, m.transversus abdominus ті қанмен қамтамасыз етеді. а) Бел тармагы, г. lumbalis, бел артерия ларыныц сыртқы тармақтарына сэйкес; артқа багьптальш, жүлынгажүлындықтармак, г. spinalis, береді жэне тт. psoas major et minor, m. guadratus lumborum, m. transversus abdominis-тщ артқы болімдерін қанмен қамтамасыз етеді. б) Мықын тармағы, г. iliacus, өзі екіге: беткей жэне терең тармақтарга бөлінеді. Беткей тармақ мыкын сүйегі қыры бойымен жүріп, мыкын сүйектің терең айналма артериясымен, a. circumflexa ilium profunda, анастомозданып, доға түзеді, доғадан мыкын бүлшықеті мен алдыңғы іш қабыргасы бүлшықеттерінің томенгі болімдерін канмен қамтамасыз ететін тармақтар кетеді. Терең тармақ мықын сүйекке тармактар беріп, жапқыш артериямен, a. obturatoria, анастомозданады. 2. Латералді сегізкоз артериялары, аа. sacrales laterales, медиалді багытталып, сегізкоздің алдыңгы беті бойымен ішке түседі жэне медиалді, бүйір тармақтар береді. 5-6 колемінде медиалді тармақтар орталык сегізкоз артериясымен, a. sacralis mediana, анастомозданып, тор түзеді. 3. Жогаргы боксе артериясы, a. glutea superior (107-сурет) - ішкі мықын артериясының ең ірі тармагы. Артқы сабаудың жалгасы, жамбас астауынан алмүртүсті тесік, foramen suprapiriforme, арқылы шыгып, артқы боксе аймагы на барады . Өз жолында т. piriform is, m. obturatorius internus, m. levator ani-re тармақтар береді. Артерия жамбас астауынан шыққан соң, екі тармаққа: беткей жэне терең болып болінеді. Беткей тармақ, r. superficialis, боксенің үлкен жэне ортаңгы бұлшықеттерініц, тт. glulei maximus et medius, арасында орналасып, оларды қанмен камтамасыз етеді. Терең тармақ, r. profundus, боксенің ортаңгы жэне кіші бұлшыкеттерінің, т. gluteus medius et minimus, арасында орналасып, оларды жэне жалпақ шандырды керетін бұлшықетті қанмен камтамасыз етеді. 4. Томенгі боксе артериясы, a. glutea inferior, ішкі мықын артериясының алдыңгы сабауынан басталатын ірі тармақ, алмұрттэрізді бүлшықетпен сегізкөз өрімінің алдыңгы бетімен төмен түсіп, жамбас астауынан ішкі жыныс артериясымен, a. pudenda interna, бірге алмұртасты тесік, foramen infrapiriforme, арқылы шыгады. Төменгі бөксе артериясы бөксенің үлкен бұлшықетін, т. gluteus maximus, қанмен камтамасыз етіп, шонданай нервпен қатар жүретін артерияны, a. comitans п. ischiadici жэне ұршық буынына, бөксе аймағы терісіне ұсак тармақтар берігі, ортан жіліктің медиалді айналма артериясымен, a. circumflexa femoris medialis, жапқыш артериясыныц артқы тармагымен, r. posterior a. obturatoria, ж огаргы боксе артери ясы м ен , a. glutea superior, анастомозданады. 5. Жапқыш артериясы, a. obturatoria, ішкі мыкын артериясының алдыңғы сабауынан басталып, кіші жамбас астауының бүйір бетімен, шекаралық сызыққа параллель алға жапқыш тесікке жүреді жэне жамбас астауынан жапқыш өзегі арқылы шыгады. Жапқыш артериясы, жапқыш озекке кіргенге дейін қасагалық тармақ, r. pubicus, ал озектің ішінде озінің соңгы тармақтарына: алдыңғы, r. anterior, жэне артқы, r. posterior, бөлінеді. жүктеу/скачать 0,74 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|