1. Кіріспе. Биология ғылымының тарихи және зерттеу нысандары
жүктеу/скачать 341,85 Kb.
|
1. Кіріспе. Биология ғылымының тарихи және зерттеу нысандары-emirsaba.org
- Бұл бет үшін навигация:
- 26.Интерфаза
| 25.Жасушаның тіршілік циклі
Жасушаның тіршілік циклі немесе Митоздық айналым деп жасушаның пайда болуы, құрылысының күрделенуі, атқаратын қызметіне икемделуі, бөлінуі немесе тіршілігін жою кезеңдері аралығындағы əрқилы құбылыстар жиынтығын айтамыз. Яғни, жасуша циклі дегеніміз жасушаның митоздық екі бөлінуі арасындағы байқалатын құбылыстар жиынтығы. Ол 4 кезеңге бөлінеді: пресинтетикалық ,синтетикалық, постсинтетикалық, митоз. Пресинтетикалық кезеңде жаңадан пайда болған жас жасуша өсіп аналық жасушаның мөлшеріне жетеді. Ол үшін жасушада құрылыс материалының(көмірсу,май жəне белок) синтезделуі қажет. Синтетикалық кезеңде ДНҚ молекуласы синтезделінеді де тұқым қуалаушылық материал 2п 4с күйінде кездеседі. Постсинтетикалық кезеңде жасуша бөлінуге дайындалады. Ол үшін жасушада көмірсу, май жəне белоктар синтезделіп, олардың қоры көбее түседі, органеллалар саны да көбееді,себебі келесі кезеңде (митоз) олардың бəрі де екіге бөлінуі қажет. Митоз - жасушаның бұрыс бөлінуі. Митоз дене жасушаларында байқалады. Митоз процессінде ядро күрделі өзгерістерге ұшырайды, жаңадан пайда болған жасушаларға тұқым қуалаушылық материалы тепе-тең бөлініп беріліп отырады. Бұл митоздың биологиялық маңызы болып табылады. 26.Интерфаза Интерфаза (ағылш. interphase) – G1-, G₀-, S- жəне G2-фазаларға бөлінген жасушалық циклдің кезеңі. Интерфаза кезінде жасуша болашақ бөлінуге дайындалады: ол өседі, цитоплазманың, жасушалық ақуыздардың жəне органеллалардың мөлшерін екі есе арттырады. S-фазасында ДНҚ мен центросомалардың (жасуша орталықтарының) екі еселенуі жүреді. G1, онда жасуша өсіп, қалыпты жұмыс істейді. Осы уақыт ішінде жоғары мөлшерде ақуыз синтезі пайда болады жəне жасуша өседі (бастапқы өлшемінен шамамен екі есе) - көбірек органоидтар шығарылған жəне көлемі цитоплазма артады. Егер ұяшық қайтадан бөлінбесе, ол кіреді Синтез (S), онда жасуша өзінің ДНҚ-сын синтездейді жəне ДНҚ мөлшері екі еселенеді, бірақ хромосомалар саны тұрақты болып қалады. G2 онда жасуша бөлінуге дайындық кезінде өзінің өсуін жалғастырады. Митохондриялар бөлініп, жасуша митоз басталғанға дейін өсе береді. Өсімдіктерде хлоропластар G2 кезінде де бөлінеді. жүктеу/скачать 341,85 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|