1-лекция. Саясаттану ғылым және оқу пәні ретінде жоспары
Саясаттың қоғамның басқа да салаларымен ӛзара әрекеттестігі. Саясат және
жүктеу/скачать 1,06 Mb. Pdf көрінісі
|
саясаттану лекция
- Бұл бет үшін навигация:
- Саясаттың әлеуметтiк тҧжырымдау тобы.
| 2. Саясаттың қоғамның басқа да салаларымен ӛзара әрекеттестігі. Саясат және
экономика. Саясат және мораль. Саясаттың әлеуметтік негіздері. Саясаттың әлеуметтiк тҧжырымдау тобы. Саясатты әлеуметтiк тҧжырымдаудың мынадай тҥрлерi бар: экономикалық, стратификациялық, қҧқықтық. 1. Саясатты экономикалық талдау марксизмде анық байқалады, онда саясатты экономикалық базистiң қондырмасы ретiнде сипаттайды, яғни саясат экономиканың сҧранысы мен мҥдделерiн жинақтап бейнелеушi. Саясат мҧндай жағдайда қоғамдық ӛмiрдiң арнаулы саласы ретiнде ӛзiнiң дербестiгiн жояды, тек салыстырмалы шектеулi автономиясын сақтайды. Жалпы ол саяси субьектiлердiң еркiне тәуелдi емес, экономиканың обьективтi заңдарымен анықталынады. Саясатты экономикалық детерминизм рухында анықтау саясаттың маңызды бiр кӛздерiн ғана ашып кӛрсетедi. Ол экономикалық сҧраныстардың саясатқа ықпалын анықтап, оның дербестiгiн есепке алмайды. Тарихи тәжiрибе, ең алдымен командалық-әкiмшiлiк социализм 70 жыл бойы саясатқа тек экономика ғана ықпал етiп қоймайтындығын кӛрсеттi, керiсiнше саясат экономикада ҥстемдiк жҥргiзуi мҥмкiн. Саясат экономикалық заңдарды саналы тҥрде қолдану формасы болғандықтан саясат экономикаға белсендi ықпал етедi, оны мынадан кӛруге болады: 1. Саясат экономиканың даму бағытына тура ықпал етуi мҥмкiн. Бҧл жағдайда халықтың әлеуметтiк-экономикалық жағдайы жақсарып, қоғам прогрессивтi дамуы мҥмкiн. Яғни саясат қоғам дамуы мақсатын, оны iске асыру жолдарын анық кӛрсетедi және оны iске асыру ҥшiн халықты ҧйымдастырады. Экономикалық мәселелерге нақтылы дҧрыс саяси мақсаттар мен мiндеттер қойылмайынша бiрде-бiр тап ӛз билiгiн қолына ала да, ҧстап тҧра да алмайды, яғни, саясат экономикалық мәселелердi шешудiң қҧралы болып табылады. 2. Саясат экономикаға керi ықпал етуi мҥмкiн. Бҧл жағдайда саясат белгiлi бiр дәрежеде, бағытта экономиканың дамуына кедергi жасап отырады. Ӛйткенi, саясат экономиканың табиғи даму заңдылықтарына қайшы келiп, ӛндiргiш кҥштер мен ӛндiрiстiк қатынастардың арасындағы ҥйлесiмдiлiк заңын бҧзып, олардың арасындағы шиеленiстi кҥшейте тҥседi. Мҧндай ҥрдiстер қоғамның экономикалық даму бағытына қарама-қайшы немесе сыңар жақты iстердiң болуына жол бередi, сондай-ақ қоғам дағдарысқа ҧшырауы мҥмкiн. Оған дәлел бҧрынғы Кеңес Одағы тҧсындағы дамуымыз. Ол кезде саясаттың экономикаға ҥстемдiк етуi, оның экономика заңдарымен санаспауы басым болды. Сондықтан кӛптеген саяси шешiмдер экономикалық жағдайларға қайшы келiп, ӛз шешiмiн таба алмай жатты. Мысалы, И.Сталиннiң ҧжымдастырудағы асығыстығы, Н.Хрущевтың 80 жылдары коммунизмге ӛту туралы тезистерi, И.Брежневтiң кемелденген социализмдi жариялауы, М.Горбачевтың жеделдету концепциясы т.б. Сонымен ӛткен тарихи кезеңдерде саясаттың басқа қоғамдық салаларда ҥстемдiк 15 жҥргiзгендiгiн байқадық. Демократиялық қоғамда экономикада нарықтық қатынас ҥстемдiк етедi. ҚР нарықтық қатынастағы ел болып табылады. жүктеу/скачать 1,06 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|