19
бақылау емес, ол басқа мақсаттардың барлығына жету қҧралдарын бақылау» – деп жазады Ф.
Хайек «Қҧлдыққа барар жол» еңбегiнде.
2 Әлеуметтiк билiк,
егер экономикалық билiк материалдық игiлiктердi бӛлу тәсiлiн
ҧсынса, ал әлеуметтiк – әлеуметтiк сатыдағы орындарды – статус, қызмет, артықшылық,
жеңiлдiктердi бӛледi. Қазiргi мемлекеттер ҥлкен әлеуметтiк билiкке ие, әлеуметтiк саясат
кӛмегiмен тҧрғындардың кӛпшiлiгiнiң қоғамдық жағдайына, олардың қолдауларына ықпал ете
алады.
3 Мәдени-ақпараттық билiк,
бҧл ең алдымен адамдарға ғылыми бiлiмдер, ақпарат және
оны тарату тәсiлдерi кӛмегiмен билiк жҥргізу. Мҧнда БАҚ шешушi рӛл атқарады.
Манипуляциялау қолданылады.
4 Мәжбҥр ету билiгi
кҥштеу ресурстарына негiзделiнедi. Мәжбҥр ету билiгi саяси билiкке
тән, оның негiзгi ерекшелiгiнiң бiрi кҥштеу болып табылады.
Саяси билiктiң
субьектiс
i
– халық. Ал, халықтың атынан
билiктi қолданушылар арнайы
қҧрылған органдар, ҧйымдар, мекемелер арқылы билікті жҥзеге асырады. Бiрақ, тәжiрибеде,
тҧрмыстық санада, кейде теориялық деңгейде саяси билiктi қолданушы-лардың рӛлi
жоғары
қойылады. Мҧның себебi, билiк субьектiлерi әлеуметтiк қатынастарға тiкелей ықпал жасай
алмайда, ықпал тек нақтылы әдiс-қҧрал арқылы жасалады. Осыдан билiктiң тҥрi, қҧралы, әдiсi
бiрiгiп, оларды халық ажырата алмай жатады. Осыдан келiп саяси билiктi қолданушы,
жҥргізушi адамға басқаның табынуы келiп шығады, оны саясаттану тiлiнде
билiк фитишизмi
деп атайды. Одан адамның әлеуметтiк мәнi тӛмендейдi, саяси нигилизм туады, саяси енжарлық
адамның билiктен аластауы пайда болады.
Саяси билiк бар жерде теңсiздiк бар. Мҧнда бiреулер билiк етуге қҧқылы да,
екiншiлерi
бағынуға мiндеттi. Бҧл теңсiздiктiң туу себебi мына тӛмендегi әдiс-қҧралдарға байланысты.
Достарыңызбен бөлісу: 
