1-лекция. Саясаттану ғылым және оқу пәні ретінде жоспары
жүктеу/скачать 1,06 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Авторитаризмге тән сипаттар
| белгiлерi
: авторитарлы режимде билiктi алып жҥрушi бiр адам немесе адамдар топтары болып табылады; авторитаризмге шексiз билiк тән, азаматардың бақылауынан босатылған; авторитарлы режим кҥшке арқа сҥйейдi; авторитаризм билiк пен саясатты монополиялайды, саяси оппозицияға жол бермейдi; авторитаризм қоғамды тҧтас бақылаудан белгiлi бiр деңгейде бас тартады. Саяси емес салаға, ең алдымен экономикаға араласуды шектейдi; элитаны билiкке әкелу жоғарыдан шешiледi, саяси электоралды бәсекеге жол жоқ. Авторитарлы саяси режим әлемде ең кӛп тараған режим болып табылады. Оның тҥрлерi де ӛте кӛп. Бҧл монархия, деспоттық, диктаторлық режимдер, әскери хунталар, басқарудың популистiк формасы т.б. Авторитарлы басқару формасы ӛзiн тануға тек кҥштеу арқылы ғана емес, сонымен бiрге жаппай манипуляциялау, сонымен бiрге әр тҥрлi гумандық тәсiлдердi қолдану арқылы да жетедi. Бiрнеше ғасырдан берi олар легитимацияның дәстҥрлi және харизматикалық тәсiлдерiне арқа сҥйеуде. ХХ ғасырда легитимация мақсатында ҧлттық идеология қолданып келдi. Азия, Африка және Латын Америкасының кӛптеген авторитарлы режимдерi ӛздерiнiң ӛмiр сҥруi мен бағыттарын ҧлт азаттығы мен қайта ӛрлеуi қажеттiлiгiмен ақтап отырды. Екiншi дҥние жҥзiлiк соғыстан кейiнгi кӛптеген авторитарлы режимдер ӛтпелi сипатқа ие болды. Олар тоталитарлы немесе демократиялық режимдерге бағдар ҧстанды. Мәселен, Ф.Кастроның 1959 жылы орнаған авторитарлы режимі коммунистiк бағдарды ҧстанды, сӛйтiп тоталитаризмге ӛттi. Ал, кейбiр мемлекеттерде Чили, Таиланд, Аргентина, Оңтҥстiк Кореяда ол демократияға ӛттi. Авторитаризмге тән сипаттар: билiктiң саяси кӛсем немесе белгiлi бiр топ қолына шоғырлануы; бiртҧтас идеологияның мiндеттi болмауы; саяси билiктiң негiзгi аргументi кҥштеу емес, бедел болып табылады; демократияның кейбiр элементтерiнiң (сайлау, парламенттiк кҥрес) болуы; мемлекет тиым салмаған нәрсенiң бәрi азаматтар ҥшiн рҧқсат; репрессиялық аппараттың болмауы; мемлекеттiң қоғам ӛмiрiнiң барлық саласын бақылаудан бас тартуы; кӛппартиялықтың сақталуы; билiк қҧрылымдары сайлау нәтижесi бойынша қҧрылады, бiрақ әдiлетсiз сайлау; БАҚ әр тҥрлiлiгi сақталған; Идеология әр тҥрлiлiгi формалды болса да сақталған. жүктеу/скачать 1,06 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|