№41 ЦИФРЛЫҚ КЕҢІСТІКТЕГІ ЗАМАНАУИ ПЕДАГОГ:ЖАҢА

Ғылымның қарқынды дамуы барысында көптеген корпорациялар өндірістің 
барлық деңгейлерінде жаңа технологияларды қолдана отырып жұмыс істеуге 
дайын қызметкерлерді талап етеді және арнайы дағдыларға ие емес 
қызметкерлер қажеттілігі артта қала беруде. Осы проблемаларды шешу, әрине, 
білім беру процесін қайта жаңғыртуды талап етуі тиіс. 
Цифрландыру тікелей бұрын қол жетімді болмаған жоғары оқу орындары мен 
мектептер үшін ашылатын цифрлік технологияның оқу құралдарымен 
байланысты. Олардың ішінде онлайн оқу аса ерекшеленеді. 
Мысалы, онлайн оқыту нарығының кестесін қарастырайық (1-сурет). 
Графиктен көріп отырғанымыздай, онлайн оқыту Солтүстік Америкада 
(АҚШ, Канада), Батыс Еуропада (Еуропа елдерінің көпшілігі), сондай-ақ 
Азияда (Қытай, Жапония) ең күшті дамыды. Шығыс Еуропада онлайн оқыту 
нарығын дамыту бұрын айтылған елдерге қарағанда әлдеқайда аз екенін атап 
өту маңызды. 
Цифрландыру үрдісі, мінсіз білім беру үдерісі мен сапасына әсер етеді. 
Мектептік білім беру процесіне енгізілген жаңа технологиялар мектеп 
оқушыларын қарапайым лекцияларға қарағанда әлдеқайда көп қызықтыра 
алады. Мәселен, мысалы, Англияның Гранж мектебі мектептің ішіндегі «қала» 
сияқты жасалған. Гранж мектебінде телевизия мен радиостанциялар құрылып, 
балаларға әлем шынайылығындағы жағдайларды жақсартуға көмектеседі. 
Қазір Қазақстан Үкіметінің ақпараттық технологияларды игеруді барынша 
жылдам дамытуға ұмтылып отырғандығын байқауға болады. Қазіргі 
ақпараттық технологиялар дегеніміз – цифрлы сана мен технологияларға қол 
жеткізудің басты алғышарты. 
Қазақстанның білім беру жүйесін жаңғырту өзектілігі әлеуметтік 
функциясының маңыздылығы – білімді өндіру және түрлендірумен 
негізделеді, олар қазіргі қоғамдағы еңбек бөлінісінде шешуші рөлді атқарады. 
Қазақстанның білім беру жүйесін жаңғыртудағы барынша табыстылыққа тек 
егер білім беру саясатына негізделген барлық бағдарламалық қондырғылар 
әлем тәжрибесімен жиналған оң әлеуеттен барлық мүмкін болатынды өзіне 
жинай алса ғана қол жеткізуге болады. Және де, әсіресе Орталық Азиядағы 
көптеген елдер үшін, білім беру жүйесін жаңғырту мәселесі әлі де өзекті болып 
қалуда. 
Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, білім беру процесіне цифрландыру жүйесі 
өте қажет. Осылайша, көптеген жоғары оқу орындары білім беру жүйесінің 
ұзақ мерзімді тәжірибесін талдап, осы әдістің артықшылықтарын түсінді. Бұл 
жүйе білім беру сапасын жақсарту, жаңа ақпараттық технологияларды 
дамыту, заманауи қағаз процестерін жеделдету, мекеменің әкімшілік және 
басқарушы қызметкерлеріне қажет. 
Қазақстанда Білім және ғылым министрлігі цифрландыру саласында бірнеше 
міндеттерді қойды: 
- орта білім беру жүйесінде ақпараттандыруды дамыту; 

- білім беру мен ғылымды басқару процесін автоматтандыру; 
- АТ мамандарын оқыту. 
Бірінші бағытта (орта білім берудегі ақпараттандыруды дамыту) министрлік 
мектептегі информатикаға «Информатика» пәнін ерте енгізуді бастады. Ең 
дұрысы, бірінші сыныптан объектіні енгізу жоспарлануда. Қазір бұл 
мүмкіндік сарапшылармен талқылануда. 
Әлемдік тәжірибеде, мысалы, ЭЫДҰ елдерінде бағдарламалау негіздері 
бірінші сыныптан бастап оқытады. Қазақстанда «Информатика» пәні 5-
сыныптан, ал биылғы жылы - 3-сыныптан оқытылады. Сондай-ақ балалар 
робототехникаға қатысады. Бүгінгі таңда 3000-нан астам мектеп және 
оқушылар сарайында робототехникада элективті курс енгізілді. 100% -ға дейін 
қамту жоспарлануда - робототехника шкафтары жаңартылады, ал мұғалімдер 
біліктілік арттыру курстарынан өтетін болады. 
Тағы бір мәселе – балалардың денсаулық жағдайына жаңа технологиялардың 
әсері. Балалардың техникамен жұмыс істеуі үшін рұқсат етілген, қатаң 
тексерілген санитарлық-гигиеналық нормалар болуға тиіс.
Орта білім берудегі оқу үдерісін автоматтандыру үшін электронды журналдар 
жүйесі пайдаланылуда. Электронды журналдарды енгізген мектептерде қағаз 
түріндегісін қолдануға тыйым салынады. Әзірлеушілердің пікірінше, бұл 
қосарланушылықты тоқтатады және есептілікті айтарлықтай қысқартады. 
Жоғары білім беруде «Жоғары білімді басқарудың бірыңғай жүйесі» жұмыс 
жасайды, ол ақпараттық жүйелерді ықпалдастырудың көмегімен толығады, 
осылайша әрбір оқушының мәртебесі бойынша өзекті мәліметтерді әрдайым 
көруге мүмкіндік береді. Ғылым саласында барлық ғылыми гранттарға өтінім 
беру, есептер қабылдау, мақалаларды есепке алу, электронды мекен-жайлар 
базасы цифрландырылды.
Екінші бағыт – цифрлық білім беру контенті бойынша мектептер үшін үш 
тілде 80 мың бейнефильм мен интерактивті сабақтар енгізілді, олар мұғалімге 
сабақты әлдеқайда жоғары деңгейде жүргізуге көмектеседі. Биыл 7 082 мектеп 
аталған цифрлық ресурстарға қолжетімді болды.
Аталған цифрлық ресурстар онлайн және оффлайн режимдерде қолжетімді, 
яғни мұғалім – пәнді жүргізуші дайын бейнематериалды алып, оны сабақ 
барысында оқу материалын түсіндіру немесе бекіту үшін пайдаланады. 
Мұғалімге енді сабақтарға қосымша материал іздеудің қажеті жоқ. 
Жұмыстың үшінші бағыты IT-мамандарды даярлау болып табылады. 
Қазақстанда осы мамандық бойынша жоғары білім беру гранттары жыл сайын 
артып келеді. Биылғы жылы Президенттің тапсырмасы бойынша қосымша 20 
мың грант бөлінді, оның 11 мыңы техникалық мамандықтар үшін, 
«киберқауіпсіздік» саласына ерекше назар аударылды. Қазақстандық 
студенттер осы мамандықты шет елдерде игеру үшін стипендия алады. 

Үшінші бағыт – білім беруді басқаруды цифрландыру – басқарудың бірыңғай 
жүйесін құруды қарастырады, оған барлық білім берудің мәліметтер базалары 
негізінде Big Data құру енгізіледі. 
Осы үш бағыттың барлығы бірте-бірте және жүйелі түрде биылдан бастап 
дамиды, бірақ бүгінгі таңда іске асыру үдерісін баяулататын бірнеше 
проблемалар бар. Олардың ішінде компьютерлермен / ноутбуктермен, 
смартфондармен жеткіліксіз қамтылу. Тағы бір кедергі – Интернет желісіне 
қолжетімдіктің болмауы. Қазақстан Республикасының Білім және ғылым 
министрлігінің мәліметінше, мектептердің тек 62% интернетке қосылған, ал 
37% -ы қосылмаған. Үкімет «Цифрлік Қазақстан» бағдарламасына сәйкес 
барлық мектептерді біріктіру бойынша ауқымды жоспарды жасады. 
Қазақстанда мектептік білім беруді цифрландыру оны реформалау үрдісіндегі 
басты тенденциялардың бірі болып табылады. Болашақ мектептерінің көрінісі 
көбінесе барлық пәндердің бұлтты білім беру жүйесіне біртіндеп көшуімен 
байланысты. Біз онлайн оқулықтар мен виртуалды зертханалар туралы, ашық 
білім беру мазмұны, әрбір қатысушыға икемді және жеке көзқарас туралы 
айтып отырмыз. Үй тапсырмаларын оқушылар онлайн режимінде бірге жұмыс 
істей алады. Мектеп кітапханалары ақпараттық және компьютерлік 
орталықтарға айналды. Оқу үрдісі әрбір білім алушының идентификаторымен 
байланыстырылатын болады, бұл бағалау және бағаларды қалыптастыруға 
мүмкіндік береді. 

жүктеу/скачать 1,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: