44.Ферменттердің құрылысы. Ферменттің активті орталығы, оның рөлі.Аллостерикалық ферменттері. Ферменттердің күрделі құрылымы. Жай (6ip компонент) және күрделірек компонент) ферменттер. Құрылысы жағынан 6ip компонентілер- ферментер протеиндер, eKi компонентілерферментер-протеидтер деп бөлінеді Бip компоненті ферментер, жәй белоктар тәрізді құралады, 6ipaқ оларға қарағанда ферменттерде активті орталық деп аталатын белгі болады. Активті орталық- амин қышқылдарының функционалды топтарынан құралған, реакцияньң сапасына және жылдамдығына жауап беретін бөлім. Активті орталықта екi аймақ болады. Бipi субстраты танып онымен байланысуға жауап берсе(субстраты), екіншici реакцияның турін аньқтап, субстратты химиялық өзгеріске айналдыратын (катализдік) аймақ. Екі компонентті фермент-протеидтер (холоферменттер) курделі белоктар тәрізді құралады. Олардың жәй белок бөлімі - апофермент, ал белок емес бөлігі - кофермент деп аталады. Апофермент пен коферменттің қызметтерi әртурлі Белоктар бола (апофермент) субтстратпен байланысуға жауап берсе, кофермент катализдегі аймактың құрамына Kipiп реакцияның түрін анықтайды, яғни ферментің әсер ету арнайлығын қамтамасыз етеді Кофермент рөлін әртурлі витаминдер мен металдар атқарады. Фермент құрамындагы металдардың рөлін. Кофермент Т метал фермент жүгізетін реакцияға міндетті түрде қатысады. Мысала: цитохромдар құрамындағы темір. 2. Кофакторлы- реакцияға қатыспайды, 6ipaқ ферменттің құрамына Kipiп апофермент пен коферменттері 6ip-6ipiMeH байланыстырады. Мысалы: перидинферменттер Бул ферменттердің апофермешті мен коферменті байланысу үшін мырыш иондары қажет.
Ферменттің аллостерикалық; орталығы деген не? Оның рөлі Кейбір ферменттерде активті орталықтан басқа аллостерикалық орталық болады. Бұл орталық ферменттің активті орталығының қызметін реттейді Аллостерикалық орталыққа эффекторлар әсер еткен кезде актив орталықтың конформациясы өзгеріп энзимдж активтіліктің тежелуі немесе артуы мумкін Аллостерикалыкқ орталык eKi немесе одан да көп ' , суббірліктен тұратын ферменттерде болады.,